N-VA heeft Vlaamse overheid tot politieke slaaf gemaakt, klaar voor Vlaams Belang


Ben Weyts heeft zijn onderwijsinspectie, die onafhankelijk en kritisch moet zijn, jaren voor zijn kar gespannen. Nog meer dan andere partijen heeft de N-VA de Vlaamse overheid slaaf gemaakt van haar partijwil. Daar speelt Vlaams Belang nu gretig op in.


De Vlaamse overheid is rijp voor de pluk door Vlaams Belang. Dat toont de akelige reactie van minister van Onderwijs Ben Weyts op de klacht van de afscheidnemende topman van de Vlaamse onderwijsinspectie dat Weyts de inspectie muilkorfde, terugfloot en op individuele dossiers bijstuurde. Die klacht is een van de flagrantste voorbeelden van wat al jaren aan de gang is, een almaar grotere greep van politieke partijen op alle lagen van het bestuur.

De partijen hebben controleorganen verzwakt, tegenmachten ontmanteld en critici uitgerangeerd. Ooit wilde Vlaanderen op Noord-Europese wijze afstand nemen van de verderfelijke politisering die de federale staat teistert. De Vlaamse overheid zou efficiënt en dienstbaar worden, dankzij onafhankelijk benoemde en gepromoveerde ambtenaren, potige inspecties, een transparant pact met het middenveld en partnerschappen met werkgever- en werknemersorganisaties. Die bestuurlijke kracht zou van Vlaanderen een topregio in Europa maken.

Maar het primaat van de politiek heeft gewonnen. Alle partijen die de voorbije twee decennia Vlaamse regeringen vormden, hebben boter op het hoofd, maar de N-VA speelde de hoofdrol. Haar lag tegenmacht uit het middenveld altijd zwaarder op de maag. Dat middenveld heeft ze opzijgeschoven, de overheid nam over, en op die overheid vergrootte de partij haar greep. Instituten duwde N-VA omver (de uitstap uit gelijkekansencentrum Unia is een schoolvoorbeeld), adviesraden moesten opzij of werden gekoloniseerd, de administratie is verknecht. Topambtenaren liggen allemaal aan de partijpolitieke leiband. Leidende ambtenaren zijn bang en volgzaam, ministeriële kabinetten behandelen hen met misprijzen.

Het is een machtsgreep zonder weerga. “Zo gaat dat in een democratie”, vindt Weyts. Almacht voor de minister en dus de partijvoorzitter over alle armen en vingers van de overheid. De onderwijsinspectie moet niet kritisch en onafhankelijk controleren, ze moet als handpop van de minister zijn beleid dienen.

Vlaams Belang trekt dat idee van ‘democratie’ gretig door. De partij wil niet alleen de praktische overheid domineren, maar ook de ideeën, en dan viseert ze ‘woke vergif’ in het middenveld en in het onderwijs. Via een regeringscommissaris en een tuchtcommissie zal de partij rechtstreeks die vorm van ideeënpolitie aansturen. Zoiets voorstellen is erg verkillend, en dat is ongetwijfeld de bedoeling.

Wie erop rekent dat het nooit zover komt, omdat onze instellingen sterk en weerbarstig zijn, kijkt weg van de slaafse positie waarin die instellingen nu al geduwd zijn. Schokkend aan de onthulling over Weyts, is dat die topambtenaar, die nochtans vrijheid van spreken heeft en wiens deontologie het is om kritisch afstand te houden, al die jaren uit angst gezwegen heeft.


DS, 30-03-2024 (Karel Verhoeven)