Voeding van de moeder bepaalt (levenslang) sterkte van afweer kind

Baby's van moeders die tijdens de zwangerschap te weinig vitamine A binnenkrijgen, hebben een zwakkere afweer. Dat effect houdt levenslang aan.

Het tekort aan vitamine A in de baarmoeder gaf de muisjes kleinere lymfeklieren, en die schade viel niet meer in te halen


Onderzoekers van het Medisch Centrum van de Vrije Universiteit Amsterdam (kortweg VUmc) bestudeerden samen met een internationaal team wetenschappers het effect van vitamine-A-tekort bij muizen. Nakomelingen van dieren die via hun voeding vitamine A binnenkrijgen, ontwikkelen hun lymfeklieren beter dan de jongen van muizen zonder vitamine A, schrijven ze in Nature. De vitamine-A-groep reageert vervolgens beter op een virusinfectie. Het immuunsysteem vertoont dan een sterkere respons, doordat de grotere lymfeklieren meer afweercellen activeren die gericht zijn tegen het virus. De afweer van de muizen met vitamine-A-tekort is juist slechter.

"We wisten al dat genen van invloed zijn op de ontwikkeling van de lymfeklieren", zegt VUmc-hoogleraar Reina Mebius, die het onderzoek leidde samen met haar Portugese collega. "Maar nu tonen we aan dat ook iets simpels als voeding tijdens de zwangerschap een levenslang effect heeft."

Het tekort aan vitamine A in de baarmoeder gaf de muisjes kleinere lymfeklieren, en die schade viel niet meer in te halen: hoewel alle dieren na de geboorte hetzelfde dieet kregen, bleken na tien weken de muizen met het prenatale vitamine-A-tekort het toch slechter te doen bij een virusinfectie.

Barrièreweefsels,
Vitamine A, dat onder andere in bladgroenten, vlees en wortels voorkomt, wordt in het lichaam omgezet in retinolzuur. Die stof zorgt voor de ontwikkeling van cellen die belangrijk zijn voor het gezond houden van zogenaamde barrièreweefsels, legt Mebius uit: "Deze cellen regelen ook de ontwikkeling van lymfeklieren, die een barrière vormen voor ziekteverwekkers." .

We dachten altijd zwart-wit over de ontwikkeling van lymfeklieren: het is er of het is er niet


Hematoloog Tom Cupedo van het Universitair Medisch Centrum Rotterdam (Erasmus MC), zelf niet betrokken bij het onderzoek, is enthousiast over de vondst. "Van retinolzuur uit vitamine A was al bekend dat het een belangrijke stof is voor de ontwikkeling van organen. Maar voor het eerst blijkt nu dat voeding tijdens de zwangerschap de cellen beïnvloedt die aanzetten tot de bouw van het lymfeorgaan", aldus Cupedo. "We dachten altijd zwart-wit over de ontwikkeling van lymfeklieren: het is er of het is er niet. Maar ze kunnen zich onder invloed van een beperkte hoeveelheid retinolzuur dus ook slechter ontwikkelen."

Ontwikkelingslanden
In ontwikkelingslanden komt vitamine-A-deficiëntie veel voor en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft dan ook een uitgebreid programma om dat tegen te gaan. "Toch kan het ook in de westerse wereld een probleem zijn", zegt onderzoekster Mebius, "bijvoorbeeld bij vrouwen die tijdens de zwangerschap niets kunnen binnenhouden. Het is belangrijk om de juiste voeding binnen te krijgen, blijkt maar weer uit dit onderzoek."

Hoewel het onderzoek bij muizen is gedaan, denkt Cupedo dat het effect bij mensen hetzelfde is: "De cellen die betrokken zijn bij de lymfeklierontwikkeling zijn vergelijkbaar. Toch is bij mensen het cruciale tijdstip voor aanwezigheid van vitamine A relatief veel eerder, zo rond het eind van het eerste trimester. Bij de muizen was dag 12 het belangrijkst; een muizenzwangerschap duurt maar 19 dagen."

Bron: De Morgen, 20-03-2014
Eigen mening:
Dat er een verband bestaat tussen de gezondheid van de moeder en een pasgeboren kind wist ik al langer. Dit zien we vaak bij drugsverslaafde moeders. Dit onderzoek ging echter opzoek naar het effect van een tekort aan Vitamine A. Men heeft het onderzoek alleen maar bij muizen gedaan. Ik vrees ervoor dat we niet in staat zijn om dit door te trekken naar de mens. Al gaan de onderzoekers dit wel doen. Vaak worden er eerst dingen getest op dieren om daarna over te gaan naar een mens. Maar ik vind dat er een te groot verschil is tussen een muis en een mens. Dus twijfel ik eraan dat dit onderzoek iets voor de mens kan betekenen.