Slecht nieuws voor Spanje en Portugal: Algerije draait gaspijpleiding via Marokko dicht


De stopzetting van gasleverantie via Marokko is slecht nieuws voor Spanje en Portugal.


Algerije stopt met gasleveranties aan Spanje via een pijpleiding door Marokko. De Algerijnse president Abdelmadjid Tebboune gaf zondag opdracht om de gaskraan dicht te draaien om Marokko, waarmee de relatie de laatste tijd sterk is verslechterd, in de portemonnee te treffen. De staking van de gaslevering is beroerd nieuws voor Spanje en Portugal, die toch al worstelen met de relatief hoge gasprijs op dit moment.

Volgens een verklaring stopt Algiers de leveranties vanwege ‘vijandige praktijken’ van Marokko. Algerije leverde sinds 1996 via de Maghreb-Europa-pijpleiding (GME) zo’n 10 miljard kuub gas per jaar aan Spanje. In ruil voor de doorvoer kreeg Marokko 7 procent van het gas, de ene helft als betaling in natura, de andere helft tegen een relatief lage prijs. Maar het contract hiervoor liep zondagavond om middernacht af en Algerije verlengde het niet.

Algerije heeft Spanje beloofd dat het, om een energiecrisis op het Ibirsch schiereiland te voorkomen, meer gas gaat leveren via een andere pijpleiding, Medgaz genaamd, die rechtstreeks naar Spanje loopt. Maar de extra capaciteit van die pijpleiding is beperkt en naar verwachting zal ook veel vloeibaar gas in tankers moeten worden vervoerd, wat de leverantie duurder maakt. Madrid is er niet gerust op en stuurde woensdag energieminister Teresa Ribera naar Algerije voor overleg.

Hoe groot de gevolgen voor Marokko zijn, is onduidelijk. Een expert die wordt aangehaald door persbureau AFP zegt dat consequenties voor de stroomvoorziening ‘marginaal’ zijn omdat het land, ook zonder twee centrales die draaien op het Algerijnse gas, genoeg capaciteit heeft voor stroomopwekking.


Conflict om de Westelijke Sahara

Maar de stap drijft de tegenstelling tussen de twee Noord-Afrikaanse rivalen, die al decennia hun onderlinge grens dichthouden, wel verder op. In augustus kondigde Algiers aan dat het de diplomatieke relatie met Rabat verbrak. En in september ontzegden de Algerijnen Marokkaanse vliegtuigen de toegang tot hun luchtruim.

De belangrijkste diepere oorzaak is het conflict om de Westelijke Sahara, een woestijnachtig gebied aan de zuidwestkant van Marokko. De bevrijdingsbeweging Polisario, gesteund door Algerije, streeft daar al jaren naar een eigen staat voor de inheemse Sahraoui’s. Dit conflict laaide vorig jaar op toen Polisario-aanhangers een sit-in begonnen op een door Marokko aangelegde weg naar de grensovergang Guerguerat. Deze weg is de belangrijkste route over land voor Marokkaanse handel met West-Afrika. Toen Marokkaanse troepen hardhandig een einde maakten aan de blokkade, zegde Polisario een staakt-het-vuren op dat al bijna drie decennia gold. Sindsdien zijn er af en toe schermutselingen.

Ook speelt een rol dat de toenmalige Amerikaanse president Donald Trump eind vorig jaar erkende dat de Westelijke Sahara onderdeel is van Marokko. Trump deed dat in ruil voor het aanknopen door Marokko van diplomatieke relaties met Israël. De spanning nam vervolgens verder toe doordat Israël bewapende drones begon te leveren aan Marokko. De Marokkanen zouden deze drones prompt hebben ingezet tegen Polisario.


Trouw, 01-11-2021 (Arjen van der Ziel)