Sint-Jozef is niet meer sexy


De naam van een school moet vandaag kort, hip, modern. Vergeet Maria Boodschap, zeg Mabo. ‘Dat is fris en catchy.’ Heiligen en het koningshuis zijn de pineut van de rebrandings.


Waarvoor staan Olvi, Mabo, IMO, SFX of SJI? Wie het stapeltje infobrochures van scholen erbij neemt, vindt misschien het antwoord. Noem het een trage trend in het Vlaamse onderwijs: steeds meer scholen kiezen bewust voor een korte naam in hun communicatie naar ouders en leerlingen. Vaarwel Sint-Godelieve en Sint-Vincentius, welkom SGI en Sivi.

Katholieke figuren, veelal heiligen, zijn de grootste dupe van de nieuwe imago’s. Generaties leerlingen trokken ooit naar het Onze-Lieve-Vrouwe-instituut, vandaag gaan ze naar het OLVI. Het Margareta Maria Instituut is omgedoopt tot MMI, het Heilig-Hartcollege werd HHC en Sint-Jozef Sint-Pieter noemt zich SJSP.

De afkorting is vaak het gevolg van een rebranding. In Tielt vervelde het Sint-Jozefsinstituut tot SJI. ‘De schoolgemeenschap koos voor een nieuw, uniform logo voor alle scholen. Puur visueel paste onze naam daar niet echt bij’, zegt adjunct-directeur Nicolas Rubens. Lees: de naam was te lang. Dat de school een tweede campus kreeg, zou de naam nog langer maken. Vandaar SJI.

Een naamsverandering kan ook ingegeven zijn door schaalvergroting. Drie jaar geleden sloegen het STK (het Sint-Theresiacollege) en het SGi (Sint-Godelieve-instituut) in Kapelle-op-den-Bos de handen in elkaar. Ze vormen sindsdien Kobos, een afkorting voor Kapelle-op-den-Bos. ’


Onbevlekt

In Tielt verliep de naamsverandering niet zonder slag of stoot. ‘Het is vaak heilige huisjes intrappen’, zegt SJI-directeur Rubens. ‘Bij sommige leerkrachten leefde ook het gevoel: waarom moet het allemaal veranderen?’ Volgens de directeur combineert een afkorting wel het beste van twee werelden: traditie en vernieuwing. ‘We blijven een katholieke dialoogschool. En we blijven het Sint-Jozefsfeest vieren.’

Het Mabo in Brussel volgt die logica. ‘We gebruiken Mabo en Maria-Boodschap door elkaar’, zegt Kristof Danhieux. ‘Maar het klopt dat we op onze website vooral Mabo uitspelen. Dat is fris en heeft iets catchy.’ Even verderop in Anderlecht duwt IMO de laatste jaren de naam Instituut Maria Onbevlekt naar de achtergrond. ‘Het onbevlekte lokte veel reacties uit en we probeerden dat altijd met een kwinkslag op te vangen’, zegt directeur Sofie Van Cauwenberghe. De naam veranderen is geen optie: ‘Het is een belangrijk stukje identiteit.’

‘We zien een evolutie naar het afkorten van schoolnamen’, bevestigt Pieter-Jan Crombez, de woordvoerder van Katholiek Onderwijs Vlaanderen. ‘Zeker wanneer scholen nauwer gaan samenwerken.’ Het katholiek onderwijs kadert dit in een andere beweging: ‘We merken dat scholen steeds meer nadenken over hun visie en missie. Ook leerkrachten worden door directie en bestuur bij die denkoefening betrokken.’


Koning op de schop

In sommige gevallen gaat men een stap verder. Enkele jaren geleden veranderde het Provinciaal Instituut Sint-Godelieve in Antwerpen zijn naam in avAnt. Dat was volgens toenmalig gedeputeerde Inga Verhaert om ‘een nog sterker merk te worden en een duidelijker imago en profiel uit te bouwen’. De nieuwe naam zou ‘de geest van de school beter weerspiegelen’.

Dat herkent men in Oostkamp. Daar vervelde basisschool Koning Boudewijn onlangs tot basisschool Facet. ‘Onze naam was een sterk merk, maar een school genoemd naar een koning? Dat had nog weinig inhoud’, zegt directeur Tim Maenhout. In dertig jaar is er veel veranderd, merkt hij. ‘Koning Boudewijn kwam er om de slechte naam van het toenmalige Staatsonderwijs te doen vergeten. Nu zitten we duidelijk in minder koningsgezinde tijden.’

Ook het GO! – dat zelf koos voor deze frissere versie van gemeenschapsonderwijs – stelt dat vast. In secundaire scholen wordt de ‘K’ stilaan een uitzondering, bevestigt woordvoerder Nathalie Jennes. Een Koninklijk (Technisch) Atheneum (KA of KTA) is in de meeste gevallen niet meer zo koninklijk. ‘De aanduiding is een restant van het vroegere rijksonderwijs en wordt meestal weggelaten’, zegt Jennes .


Wortels

Maar waar komt die trend vandaan? Vaak gaat het om een onbewuste en geleidelijke evolutie. ‘We zijn al decennia bekend als de Frères en al jaren als SFX, maar we blijven het Sint-Franciscus-Xaveriusinstituut’, zegt Lieslot Denoyette, adjunct-directeur van de Brugse school. ‘We willen ons niet lostrekken van onze wortels.’

Tim Maenhout van Facet Oostkamp merkt dat veel scholen hun imago opfrissen. ‘Ouders en leerlingen kiezen niet meer voor een specifiek onderwijsnet, maar voor wat een school uitstraalt of te vertellen heeft. Waar beter mee te beginnen dan met het grootste uithangbord: de naam?’

Zijn de heiligen- en persoonsnamen dan met uitsterven bedreigd? Helemaal niet. Enkele jaren geleden zag het Óscar Romerocollege in Dendermonde het leven. In Molenbeek doopten de jezuïeten hun nieuwe school de Egied Van Broeckhovenschool. Toch lijkt de katholieke of koninklijke stempel aan waarde te verliezen. ‘Haal er hier tien van de speelplaats en ik durf niet te zeggen of ze allemaal weten waar OLVE voor staat’, zegt Ive Pissens, adjunct-directeur van de school in kwestie. Het antwoord: Onze-Lieve-Vrouw-van-Lourdescollege van Edegem.


DS, 29-04-2022 (Klaas Maenhout)