Belgen slikken almaar meer antidepressiva

Het aantal mensen dat antidepressiva slikt, is voor het eerst in jaren gestagneerd. Wel slikken gebruikers van geneesmiddelen tegen depressies almaar meer pillen.

Ongeveer een op de tien Belgen gebruikt antidepressiva, blijkt uit nieuwe cijfers van de Rijksdienst voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering (Riziv). In 2015 waren er net geen 1,2 miljoen mensen die minstens één keer een medicijn tegen een depressie hebben genomen. Dat zijn er enkele meer dan in 2014, maar het is voor het eerst in jaren dat het aantal stagneert. In tien jaar tijd zijn er immers 170.000 gebruikers (+16,5%) bijgekomen.

Volgens het Riziv is de stagnatie te danken aan de bewustwordingscampagnes bij patiënten en artsen, waardoor vaker naar alternatieve behandelingen zoals psychotherapie wordt gegrepen. Minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid Maggie De Block (Open VLD) beaamt: ‘In het regeerakkoord staat dat minder mensen pillen moeten slikken tegen een depressie en dat we meer moeten inzetten op alternatieven. We zijn goed op weg om dat te verwezenlijken.’

Wel blijft het aantal gebruikte antidepressiva verder stijgen. In 2015 werden ruim 320 miljoen dosissen genomen, meer dan 100 miljoen meer dan tien jaar geleden. Dat is een toename van 50 procent. Professor Gezondheidseconomie Lieven Annemans (UGent) vindt een hoger gebruik per patiënt niet per definitie een slecht teken. ‘Een behandeling moet volgens de voorschriften vier maanden duren om een effect te kunnen hebben en misschien werd dat vroeger niet altijd nageleefd.’

Al zijn er ook meer chronische gebruikers, stelt Annemans. ‘Dat is een probleem, want we weten dat er heel wat gezondheidsrisico’s aan zijn verbonden. Zo hebben oudere mensen die chronisch antidepressiva gebruiken 60 procent meer kans om te vallen.’

Volgens Annemans blijven dokters vaak te lang antidepressiva voorschrijven uit schrik dat de patiënt zal hervallen of afkickverschijnselen zal vertonen. ‘Artsen willen het risico niet nemen en blijven hun patiënten dan maar antidepressiva voorschrijven, terwijl er soms andere oplossingen zijn.’

Antidepressiva zijn een van de voorbeelden van hoe het soms goed fout loopt in onze gezondheidszorg. Slechts weinig Europeanen gebruiken meer pillen dan de Belgen, terwijl zeker bij antidepressiva is aangetoond dat zulke medicijnen niet altijd werken. In een rapport over zware depressies wijst het Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) erop dat antidepressiva het beste in combinatie met psychotherapie worden voorgeschreven. Als slechts een van beide wordt gegeven, zou de voorkeur moeten uitgaan naar psychotherapie.

Dat gebeurt evenwel weinig, want een behandeling met antidepressiva wordt terugbetaald door het ziekenfonds. Psychotherapie niet, waardoor pillen vaak de goedkoopste oplossing zijn. De Block wil daar verandering in brengen door op termijn ook een bezoek aan de psychotherapeut terug te betalen. Ze zette daarvoor het afgelopen jaar een belangrijke stap door wettelijk vast te leggen wie psychotherapie mag aanbieden en wie niet. Wel ontbreekt daarvoor nog het geld, want zo’n terugbetaling kost de staat minstens 200 miljoen euro.

Voorts blijkt dat het aantal gebruikers van antipsychotica, dat zijn zware medicijnen tegen bijvoorbeeld schizofrenie, opnieuw licht is gestegen tot zo’n 370.000 (+0,2%). In tien jaar tijd is de toename van het aantal patiënten evenwel veel beperkter dan bij antidepressiva. Sinds 2006 zijn er zo’n 20.000 patiënten bijgekomen (+5,2%). Maar het aantal gebruikte dosissen ligt ook bij de antipsychotica fors hoger (+51%) dan tien jaar geleden.

Het terugbetalen van antidepressiva en antipsychotica kostte de ziekteverzekering in 2015 bijna 219 miljoen euro. Dat is 33 miljoen euro minder dan in 2008, toen de overheid een recordbedrag van 252 miljoen euro terugbetaalde aan patiënten. De forse afname is onder meer te danken aan goedkopere geneesmiddelen.

Bron: De Tijd, 30 september 2016

Ik heb dit artikel gepost omdat ik erg onder de indruk ben van het aantal mensen die antidepressiva nemen. Ik was mij er wel van bewust dat het aantal mensen met een depressie sterk stijgt de laatste jaren maar dat het cijfer zo hoog ligt wist ik niet. Ik vind het echter wel zeer positief dat de regering op zoek is naar een oplossing voor dit probleem. Ik denk ook dat het zeer belangrijk is dat men op zoek gaat naar de oorzaak van dit hoog cijfer. Bovendien is gezondheid altijd belangrijk en misschien wel het allerbelangrijkste voor een mens.