"Kinderen met Down horen thuis in gewoon onderwijs"

Inclusie van kinderen die lijden aan het syndroom van Down in het normaal onderwijs zou eigenlijk de standaard moeten zijn. Dat zegt Prof. Jo Lebeer in het medisch weekblad de Huisarts. Als de maatschappij deze mensen te weinig integratiekansen geeft, betekent dat volgens hem dat de handicap eigenlijk bij de maatschappij ligt.


Met zijn pleidooi voor de integratie van kinderen met syndroom van Down in het normale onderwijs speelt Prof. Jo Lebeer (Centrum voor Eerstelijns- en Interdisciplinaire Zorg van de Universiteit Antwerpen en extern expert van het Down Team van het UZA) in op de visie van de Wereldgezondheidsorganisatie (WGO). De WGO stelt dat andersbegaafde mensen volwaardige burgers zijn en dat er geen reden is om hen in aparte instellingen van de maatschappij af te sluiten.

"Zowel de kinderen met Down als de 'kinderen met een typische ontwikkeling' varen er wel bij. Kinderen met Down omdat ze enkel een aangepast sociaal gedrag kunnen ontwikkelen wanneer ze leven in een omgeving waarin ze worden geconfronteerd met de vigerende gedragsregels. Voor de andere kinderen is het goed om te leren omgaan met diversiteit. Een kind met Down als schoolkameraad kan daarbij helpen."

Recht op inclusief onderwijs
Het idee van inclusief onderwijs ontstond in 1994. De slotverklaring van de Unesco-conferentie in Salamanca stelt dat inclusief onderwijs de norm moet zijn. Dit werd in 2006 geratificeerd door de Conventie voor Rechten van Personen met een Handicap van de Verenigde Naties.

Jo Lebeer wijst erop dat een conventie, in tegenstelling tot een verklaring, kracht van wet heeft: "Er staat letterlijk in deze Conventie dat alle kinderen met een handicap recht hebben op inclusief onderwijs en dat de overheid geld en maatregelen ter beschikking moet stellen om dat recht te laten uitoefenen. Dat impliceert dat ouders klacht kunnen indienen bij het Hof van Straatsburg als hun kind inclusief onderwijs wordt ontzegd."

Vlaanderen loopt achter
Inclusief onderwijs bestaat vandaag ook in Vlaanderen al. Maar toch loopt Vlaanderen achter op landen als Portugal, Spanje, Frankrijk, Groot-Brittannië, Tsjechië en Roemenië die recent hun wet grondig wijzigden en ouders de keuze laten tussen gewoon en buitengewoon onderwijs.

In landen die al een langere traditie hebben inzake inclusief onderwijs (Noorwegen en Italië) zitten alle kinderen met Down in het gewone onderwijs. Vlaanderen bengelt samen met Zwitserland en Duitsland achteraan. Ongeveer 85% van de kinderen met speciale behoeften zitten in het buitengewoon onderwijs.

Bron: www.gva.be


Eigen mening: Ik vind het idee van de Prof. Jo Lebeer wel mooi, maar ik heb er hier en daar toch mijn bedenkingen bij. Vooral wanneer hij zegt: "Zowel de kinderen met Down als de 'kinderen met een typische ontwikkeling varen er wel bij.' In theorie klinkt het allemaal heel mooi, maar in de praktijk denk ik dat er toch wel wat problemen zullen opduiken. Een klein kind kan zich namelijk niet inleven in iemand anders zijn situatie en zal met andere woorden recht voor zijn raap zeggen wat die denkt. Wanneer er dan een kindje in de klas verschijnt, dat er anders uitziet als "normaal" denk ik dat de kans groot is dat het kind met Down hiervoor zal worden uitgelachen of gepest. Anderzijds, wanneer het kind met Down geconfronteerd wordt met het feit dat die "anders" is, is de kans in mijn ogen groot, dat die zich zal uitgesloten voelen of zich op de één of andere manier toch niet verbonden voelen met "de groep".
Is de Prof. zich bewust van deze mogelijke gevolgen? Komt dit dan nog altijd ten goede van hun typische ontwikkeling? of zullen ze zich hierdoor eerder op de achtergrond houden en meer teruggetrokken worden?

Zie hieronder:
In een maatschappij zonder inclusief onderwijs zou ik me bij jouw uitspraak aansluiten, kinderen zijn die 'anderen' niet gewoon en inderdaad: alles wat vreemd is, wordt ook vreemd bekeken en behandeld.
Maar als kinderen met het syndroom van Down al vanaf de kleuterschool in het normale onderwijs meedraaien, worden zulke kinderen voor 'normale' kinderen gewoon een deel van de groep. Kinderen met het syndroom van Down zullen dan niet vreemd of raar meer zijn, want ze zijn er mee opgegroeid.
Wanneer komen kinderen voor het eerste met 'peers' in contact? Pas in de kleuterschool. Ze zullen nooit beseffen dat kinderen met het syndroom van Down anders zijn. Ik moet wel toegeven dat dit misschien wat té idealistisch is, aangezien maar een minderheid van de kinderen het syndroom van Down hebben. Maar toch, in het idee kan ik echt wel inkomen.

__________________
"De jeugd van tegenwoordig houdt alleen maar van luxe, heeft slechte manieren en veracht de autoriteit.
Zij heeft geen respect voor oudere mensen. De jeugd verpraat de tijd terwijl er gewerkt moet worden, schrokt bij de maaltijden het voedsel naar binnen, legt de benen over elkaar en tiranniseert de ouders..."
- Socrates, 2400 jaar geleden... -

Kinderen met het syndroom van Down in het normale onderwijscircuit laten meedraaien, lijkt me persoonlijk geen al te best idee. Niet omdat ik deze kinderen beschouw als minderwaardig, maar wel omdat ik hen de zorg en aandacht wil geven die ze verdienen.

Zo ben ik er van overtuigd dat kinderen met Down binnen het gewone onderwijs een enorme achterstand zullen oplopen. Van de leerkracht wordt immers verwacht dat ze er alles aan doet om de eindtermen met haar leerlingen te bereiken en dus is individuele hulp bieden tijdens de lessen niet altijd een optie. Verwachten dat de leekracht in kwestie de extra zorg, die kinderen met Down nodig hebben, buiten de uren op zich neemt, kunnen we in mijn ogen niet.

Al betekent dit niet dat we kinderen niet moeten leren omgaan met diversiteit. Uiteraard is het belangrijk dat kinderen, mensen met een handicap als evenwaardig beschouwen. Maar, daar moeten de kinderen met een handicap toch niet de dupe van worden?

Ik vind het geen slecht idee, mits er rekening gehouden wordt met de gradatie van het down-syndroom. Zo ken ik een jongen met down-sydroom waarvan ik denk dat hij niet beter af is in het 'gewone' onderwijs. Zijn niveau van onderwijs zou overeenkomen met een kleuter. En een 16-jarige tussen kleuters zetten (om het concreet te maken) lijkt me geen goed idee.

Maar er zijn zeker kinderen die zich wel beter zullen voelen in dit inclusief onderwijs. Daarom ben ik ook meer voor als tegen.

Volgens mij gaan er veel problemen optreden wanneer dit wordt ingevoerd. Het helpt kinderen om te gaan met diversiteit, maar gegarandeerd dat de kinderen met het syndrom van Down gepest worden door hun medeleerlingen.
Er zijn nu al zoveel acties tegen pesten in scholen, waarom dan nog olie op het vuur gooien?
De kinderen met het syndroom van Down zullen volgens mij herdoor getekend worden en niet meer naar school willen gaan. Deze kinderen hebben speciale aandacht nodig, en ik denk niet dat die speciale aandacht er is in het normaal onderwijs.
Ze verdienen dezelfde kansen dan normale kinderen, maar kunnen ze sommige keuzes mentaal wel aan dan?