Mijn dreamteam voor het Witte Huis


Nu de bal wereldwijd aan het rollen is na de voorverkiezingen in Iowa, blikt TIMOTHY GARTON ASH al even vooruit. Zijn dreamteam bestaat uit president(en) Clinton en vice-president Obama.


Wie wil u de machtigste persoon van de wereld zien worden? Net als de besneeuwde caucusgangers in Iowa deze week, stellen we ons allemaal die vraag. Zelfs al hebben we in tegenstelling tot hen geen stem.

Minder dan 300.000 mensen namen deel aan de voorverkiezingen in Iowa, terwijl er minstens drie miljard uitkeken naar de uitslag. Wik uw stappen, grootmoedertje uit Iowa, want je zou weleens op onze dromen kunnen trappen.

Eén manier om de vraag te beantwoorden - weinig meer dan een gezelschapsspel, maar niet zonder betekenis - is je in te beelden dat je om het even wie kan kiezen als machtigste persoon ter wereld. Nelson Mandela? De Dalai lama? Een grote filosoof? Een onschuldig kind? Jezelf? Suggesties zijn welkom.

In de echte wereld zal die machtigste persoon een Amerikaan zijn. En de kans is groot dat zij of hij een van de vooruitgeschoven Democratische of Republikeinse presidentskandidaten zal zijn, al blijft de New Yorkse burgemeester Michael Bloomberg een intrigerende optie die beide partijen overstijgt.

Of deze keer de keuze van de zwevende niet-kiezer overal ter wereld naar een Democraat dan wel een Republikein gaat, is wat ze in Amerika een 'no-brainer' noemen - daar hoef je niet eens over na te denken. Na twee termijnen van een van de meest incompetente en succesarme regeringen in de recente geschiedenis, is het tijd voor verandering. Stak er een Republikeinse kandidaat bovenuit, dan had het nog spannend kunnen worden; maar er is er geen. John McCain heeft een opmerkelijk levensverhaal, waarvoor je respect moet opbrengen. Maar hij is te oud en misschien ook wel te inconsequent om een goede president te zijn. Al de anderen vertonen substantiële zwakheden, of het nu hun persoonlijkheid betreft (Giuliani), hun ideologie (Huckabee) of hun ruggengraat (Romney).

Even belangrijk is dat de Republikeinse kandidaten grotendeels met elkaar overeenstemmen inzake beleidspunten die nefast zijn voor de wereld. Net als president Bush blijven ze blind voor de historische uitdaging gevormd door de klimaatsverandering, de energievoorziening en de houdbare groei, en het radicalisme dat nodig is om die uitdaging aan te gaan. Terzelfder tijd zeulen ze te veel politieke bagage mee, opgezadeld door onderwerpen van Irak tot Guantánamo, om de noodzakelijke koerswijziging door te voeren naar een multilaterale strijd op lange termijn tegen het internationale terrorisme, de verspreiding van massavernietigingswapens en de gevolgen van uiteengevallen of uiteenvallende staten als Pakistan. Hoe kan iemand met een greintje beoordelingsvermogen stemmen voor een man die zegt dat we 'Guantanamo moeten verdubbelen', zoals Mitt Romney doet?

Dus houden we de Democraten over. Begin 2007 was ik een enthousiaste Obama-fan. Nu zet ik 2008 in als een gematigd Clintoniaan. Ik ben er nog altijd van overtuigd dat Barack Obama de enige kandidaat is die het imago van Amerika in een vingerknip kan veranderen. De Verenigde Staten zijn consistent minder populair in de ogen van de wereld dan ze ooit geweest zijn sinds de opkomst van internationale peilingen. Obama verpersoonlijkt die aspecten van de Amerikaanse samenleving waarvoor zelfs de meest notoire anti-amerikanisten bewonderen hebben, en hij heeft enkele goeie ideeën. Het probleem is echter dat hoe vaker ik hem bezig zag het afgelopen jaar, hoe meer ik ervan overtuigd was dat hij niet klaar is voor de job.

Eén klein moment heeft zich vastgehaakt in mijn hoofd: als antwoord op een vraag in een van de debatten zei hij dat hij een bepaald probleem zou aanpakken door eerst met de presidenten van Mexico en Canada te bellen. Canada heeft geen president. Een triviale slipper misschien, maar zo zijn er te veel geweest. En hij aarzelde ook te vaak. Natuurlijk kan een onervaren president al doende leren, zoals de laatste twee bewoners van het Witte Huis. Maar kijk hoe rampzalig dat uitgedraaid is in de eerste ambtstermijn van Bush. En Bill Clintons eerste termijn was ook niet om warm van te worden - getuige de beschamende inertie tegenover de crisis in Rwanda, om nog maar te zwijgen van het gekibbel over Bosnië. In een steeds gevaarlijker wereld, het nieuwe jaar ingezet met een nucleair Pakistan balancerend aan de rand van de anarchie, kunnen we ons geen blundertijd meer veroorloven.

De Clintons weten welke fouten ze moeten vermijden, omdat ze de meeste ervan zelf al begaan hebben. En laat het duidelijk zijn: Clinton kiezen betekent voor Amerikanen dat ze de Clintons kiezen - meervoud. In feite krijg je dan president Clintons, of de presidenten Clinton. Maar dat heeft alleen maar voordelen.

Op haar zestigste is Hillary echt geweldig. Voortreffelijk gebrieft over elk onderwerp, bijna perfect ter taal, zelden een verkeerde stap, gepokt en gemazeld zoals weinig anderen. Op een veebeurs in Ames, Iowa grapte ze dat ze haar 'in de bek mochten kijken', zoals boeren plegen te doen met hun vee, mocht dat hen helpen om hun keuze te maken. De waarheid is dat niemand ter wereld zo 'in de bek bekeken is' als de Clintons.

Is ze sympathiek? Nee. Toch niet als publiek persoon. De uitwendige warmte ligt bij Bill. Is ze oprecht? Ook niet echt, blijkt uit haar dossier. Laten we zeggen dat ze zo eerlijk is als een advocaat. Maar de machtigste persoon van de wereld moet niet aardig zijn. Ze moet goed zijn in haar job: volwassen, met kennis van zaken, verantwoordelijk, krachtdadig, met een betrouwbaar stel handen na acht jaar geblunder. Bovendien wordt ze bijgestaan door een van de meest welbespraakte, geïnformeerde en talentrijke politici op de planeet. Twee voor de prijs van één. En achter hen tweeën, een keure van ervaren teams met kennis in buitenlandse aangelegenheden en een visie die dichter aanleunt bij die van de leidende democratieën in de rest van de wereld - en daardoor beter geplaatst om die essentiële allianties te smeden. Hillary's eigen verkoopsargument is dat de Verenigde Staten iemand nodig hebben die klaar is om president te zijn vanaf Dag 1. Natuurlijk verwacht je dat ze zoiets zou zeggen, niet? Maar het toeval wil dat ze gelijk heeft.

Wat de terugkeer van de Clintons niet kan bewerkstelligen, is een Obama-effect op het Amerikaanse imago in het buitenland. In de plaats daarvan zullen miljoenen mensen zich afvragen wat voor een democratie dat toch moet zijn waar de verkozen president altijd Bush of Clinton heet?

Daarom hebben we Obama ook nodig. Geef hem een paar extra jaar harde ervaring, zoals Hillary die heeft opgedaan, en hij kan een inspirerende president worden. En is er een betere manier om die ervaring op te doen dan door haar te dienen als vice-president? Hoogst onwaarschijnlijk, ik weet het, zeker als ze voor een tweede termijn wil gaan. Maar Clinton-Obama is mijn dreamteam.

Timothy Garton Ash is verbonden aan de universiteit van Oxford.


DS, 04-01-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB