Radovan Karadzic aangehouden


In Servië is Radovan Karadzic, de leider van de Bosnische Serviërs tijdens de Balkanoorlog, aangehouden. Volgens de Servische regering werd hij opgespoord door de Servische veiligheidsdiensten. Hij was dertien jaar op de vlucht.


Karadzic is door het Joegoslaviëtribunaal aangeklaagd wegens oorlogsmisdaden en genocide tijdens de oorlog in buurland Bosnië. Hij speelde naar alle waarschijnlijkheid een cruciale rol in het bloedbad in Srebrenica, waar naar schatting achtduizend moslimmannen en -jongens werden vermoord. Het beleg van Sarajevo heeft 12.000 mensenlevens gekost.

In verband met het bloedbad in Srebrenica wordt ook nog gezocht naar Ratko Mladic, de Bosnisch-Servische legerleider van destijds.


Blog HLN, 21/07/08

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Een gevaarlijk man van klei


BRUSSEL - Profiel Radovan Karadzic, president Bosnische Serviers tijdens oorlog De Bosnisch-Servische politicus Radovan Karadzic, een van de meest gezochte mensen ter wereld, werd gisteren in Servië gearresteerd. De man die mee verantwoordelijk wordt geacht voor de massamoorden in Sarajevo in 1995, was een gevaarlijke megalomaan.


'Ik ben geboren om zonder graf te leven, dit menselijke lichaam zal nooit sterven. Het is niet alleen geboren om de bloemen te ruiken, maar ook om in brand te steken, te doden en alles tot stof te herleiden.'

Radovan Karadzic schreef deze woorden neer in 1971 in het gedicht 'Sarajevo'. Het glorieuze dichterschap was de grote ambitie van Karadzic. Geboren in het dorp Petnica in het Montenegrijnse gebergte op 19 juni 1945 was hij als vijftienjarige met zijn ouders naar Sarajevo gekomen, waar hij geneeskunde studeerde en zich in de psychiatrie specialiseerde.

Maar Karadzic, die een voorkeur had voor middeleeuwse Servische epische poëzie over het verzet tegen Ottomaanse bestuur, werd nooit echt ernstig genomen in de intellectuele kringen in Sarajevo. Een vriend van hem, Marko Vesovic, zei in 1995 dat Karadzic 'nooit goed genoeg was als dichter om een eigen stem te hebben. Zowel in zijn poëzie als in zijn leven was Karadzic een man zonder persoonlijkheid. Hij was als klei, zonder karakter, die gemodelleerd kon worden door wie dat maar wilde'.

Aan The Guardian verklaarde Karadzic' vrouw Liljana dat de geciteerde verzen niet gezien mochten worden als een voorafspiegeling van wat twintig jaar later zou gebeuren: ze waren geschreven in 'een ogenblik van depressie'. Maar volgens het Nederlands Instituut voor Oorlogsdocumentatie (NIOD), dat op vraag van de Nederlandse regering de genocide in Srebrenica in 1995 onderzocht, 'valt met inzicht achteraf in de gedichten van Karadzic vanaf eind jaren zestig af te lezen hoe hij zich in zijn verbeelding vanuit een nachtmerrie opwerkte tot een god, tegelijk schepper en vernietiger'.

Volgens het NIOD had Karadzic wellicht mee door zijn afkomst een minderwaardigheidscomplex dat hij trachtte te compenseren met megalomane trekken. Maar wat Karadzic als dichter en psychiater niet lukte, kwam vanzelf als politicus. Tijdens een kort verblijf in Belgrado eind jaren tachtig was hij in contact gekomen met de auteur Dobrica Cosic, de 'culturele leider van het Servische nationalisme'. En zo stond Karadzic in 1990 mee aan de wieg van de Servische Democratische Partij (SDS), die in Kroatië werd opgericht door zijn mentor Jovan Raskovic, een psychiater die ook in de ban van het Servische nationalisme was geraakt. Kort daarna werd hij voorzitter van de SDS.

In een interview met De Standaard in 1995 verklaarde hij: 'Ik ben helemaal niet zo gek op politiek. Ik was een erg gelukkig man voor ik in de politiek kwam. Het waren mijn vrienden die mij in de politiek duwden. Voor de oorlog was ik nooit lid van een politieke organisatie. Tot een maand voor de oorlog was ik gewoon arts. Ik verdiende goed. Het staatsziekenhuis, mijn privépraktijk, psychiatrie, poëzie, mijn vrienden, mijn gezin... Ik ben helemaal niet wild over politiek...'

Aanvankelijk liet niets vermoeden dat Karadzic zou uitgroeien tot een regelrechte moslimhater. 'Veel meer dan tegen de moslims keerde zijn haat zich aanvankelijk tegen de communisten', aldus het NIOD. 'Maar die haat zou ertoe leiden dat hij ook de door hen onderdrukte geschiedenis zou oprakelen en daarmee zou helpen het multi-etnische kaartenhuis Bosnië onderuit te halen.' Sommige analisten legden later een link tussen de criminele politiek van Karadzic en het feit dat hij nooit echt geaccepteerd werd in Sarajevo.

Maar ook als politicus werd hij aanvankelijk niet ernstig genomen in Sarajevo: 'Veel inwoners deden niets liever dan er elkaar aan herinneren dat Karadzic niet een van hen was', schreven Laura Silber en Allan Little in hun boek The Death of Yugoslavia. 'Hij was niet eens een Bosniër. Hij was een versteedste boer uit Montenegro, de eerste in generaties in zijn familie die onderwijs had kunnen volgen. Mensen uit Sarajevo die hem als jongeman gekend hadden, schetsten het beeld van een wat lompe jongeling die niet vertrouwd was met het leven in de stad.'

De man die een tijdlang als dokter de multiculturele voetbalploeg Sarajevo had begeleid, waarschuwde begin 1992 dat de internationale gemeenschap er goed aan zou doen om in Bosnië 'vreedzame verplaatsingen van bevolkingsgroepen' te organiseren om 'chaos te vermijden'. Hij werd de grote pleitbezorger van de bouw van een Berlijnse Muur doorheen de stad om Serviërs te kunnen scheiden van moslims en Kroaten. Later, in zijn nieuwe hoofdkwartier in Pale, waar hij zich gevestigd had na zijn vertrek uit zijn suite in het Holiday Inn in Sarajevo, liet hij journalisten zelfs plannen zien met de loop van de muur.

Karadzic had ermee gedreigd om Bosnië te helpen begraven zodra het als een soevereine staat erkend werd door de internationale gemeenschap. Toen de Europese Unie toch op 6 april 1992 die stap zette, riep hij direct daarna de onafhankelijke Servische Republiek van Bosnië en Herzegovina uit, met zichzelf als president.

De grote droom van Karadzic bestond erin de Bosnische Serviërs een eigen staat te bezorgen, die eventueel kon opgaan in een Groot-Servië. Hij kon daarbij aanvankelijk rekenen op de steun van de Servische president Slobodan Milosevic, maar de relatie tussen de twee was nooit hartelijk. Al in 1993 kwam het tot een breuk.

Was de oorlog in Bosnië anders verlopen indien het Joegoslavië-tribunaal Radovan Karadzic en Ratko Mladic eerder had aangeklaagd? Karadzic werd pas op 25 juli 1995 in beschuldiging gesteld wegens het beleg van Sarajevo en het gebruik van VN-soldaten als gijzelaars. Dat was na de massamoord op de moslimbevolking van Srebrenica op 11 juli, die hem op 16 november 1995 nog eens een beschuldiging wegens volkerenmoord opleverde.

Karadzic begreep het niet. 'Hoe kunnen ze mij als een oorlogsmisdadiger etiketteren? Voor welke misdaad? Voor het beschermen van mijn volk? Voor het ten dienste staan van mijn volk? Wat is daar fout aan?', verklaarde hij in het interview met De Standaard. Hij beschuldigde het Westen en de Navo van partijdigheid tegen de Serviërs, die nochtans Europa poogden te beschermen tegen het oprukkende moslimfundamentalisme.

De aanklachten hadden wel als gevolg dat Karadzic persona non grata was op de onderhandelingen in Dayton, in het najaar van 1995, over een vredesakkoord voor Bosnië. Milosevic nam de honneurs waar namens de Bosnische Serviërs en stemde in met een akkoord waardoor de Servische Republiek een onderdeel bleef van Bosnië: precies datgene wat volgens Karadzic nooit zou gebeuren.

In een interview met de Los Angeles Times zei Vesovic in juli 1995: 'De leugenaar die hij in deze oorlog was, die kenden we voordien. Maar we dachten nooit dat zo'n wreedheid, zo'n moordenaar in hem bestond. Dat verraste ons.'



Blog DS, 22-07-2008 (Bart Beirlant)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Geland in Haagse Hilton


BRUSSEL - Radovan Karadzic (63) is gisterochtend met enkele afleidingsmanoeuvres overgebracht naar de gevangenis van Scheveningen, een bizarre microkosmos waar hij de komende jaren zal doorbrengen.


De Nederlandse politie nam gisteren geen risico's met de overbrenging van Radovan Karadzic, een van de meest belangwekkende gevangenen ter wereld, naar de VN-gevangenis in Scheveningen. Nadat een vliegtuig van de Servische regering Karadzic rond zes uur 's ochtends naar de luchthaven van Rotterdam had gevlogen, voerde de Nederlandse politie enkele schijnbewegingen uit met geblindeerde wagens die tussen de luchthaven en Scheveningen reden. Uiteindelijk werd Karadzic overgebracht met een helikopter die rond acht uur 's ochtends landde in de gevangenis.

Karadzic zit nu in de UN Detention Unit in Scheveningen, op twee kilometer van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag, en zal daar verblijven tot het einde van zijn proces. De 'detentie-eenheid' wordt door de Verenigde Naties gehuurd binnen de gewone Nederlandse gevangenis van Scheveningen en is voorbehouden voor de beklaagden van het Joegoslavië-tribunaal. Momenteel zitten er 37 beklaagden -vooral Serviërs, maar ook Bosnische Moslims en Kroaten- die elkaar kunnen ontmoeten in de gemeenschappelijke ruimtes.

Zo zal Karadzic er enkele uitvoerders van zijn genocidaire politiek terugvinden. Zoals Milan Lukic, een Bosnisch-Servische paramilitaire bevelhebber die in 1992 in Visegrad zeventig vrouwen, kinderen en bejaarde mannen in een huis dreef, dat in brand liet steken en iedereen doodschoot die probeerde te ontsnappen.

Maar evenzeer zal Karadzic in Scheveningen botsen op Ante Gotovina, de Kroatische generaal die terechtstaat voor 'Operatie Storm' in 1995, toen Kroatische troepen de regio Krajina 'etnisch zuiverden' van Serviërs.

De detentie-eenheid van Scheveningen wordt wel eens smalend de 'Haagse Hilton' genoemd, omdat de levensomstandigheden er beter zijn dan in doorsnee-gevangenissen. Elke beklaagde heeft een cel van vijftien vierkante meter, met toilet en computer (zonder internetaansluiting). De gevangenen zitten opgesloten van de vooravond tot de ochtend, maar de rest van de dag kunnen ze -als ze tenminste niet moeten verschijnen voor het tribunaal in Den Haag- vrij rondlopen, samen tafelvoetbal spelen, koken in de keuken, een uurtje tennis spelen, fitnessen, of op de satelliettelevisie naar Servische, Kroatische of Bosnische zenders kijken.

Ook de Engelse les is populair. En onder bepaalde omstandigheden mogen gedetineerden een tijdje doorbrengen in de 'intieme kamer' met hun partners van buiten de gevangenis. Alle 'rules of detention', zoals welke kleren de gevangenen mogen dragen, staan te lezen op de website van het tribunaal.

De Verenigde Naties wijzen kritiek op de 'Hilton' af. In de detentie-eenheid zitten alleen verdachten, geen veroordeelden: de uiteindelijke straf wordt uitgezeten in gevangenissen in 'derde landen' als Engeland of Finland. Alle gedetineerden zijn dus officieel nog onschuldig, ook al worden ze van gruwelijke misdaden beschuldigd. Maar ook dan is iedereen zich bewust van de ernst van de zaak: Scheveningen is een mogelijke overstapplaats naar een levenslange celstraf. Vier gevangenen stierven overigens al in hun cel in Scheveningen, van wie twee door zelfmoord.

De 'etnische mix' van oorlogsmisdadigers die elkaar in de jaren negentig naar het leven stonden, is ook een bewuste keuze, naar het model van Noord-Ierland. Daar leerden protestantse en katholieke terroristen pas in de gevangenis respectvol met elkaar om te gaan. Hetzelfde gebeurt in Scheveningen, zeggen ex-gedetineerden. Moslims nodigen de katholieke Kroaten en orthodoxe Serviërs uit voor hun religieuze feesten, en vice versa. Vojislav Seselj, de Servische ultranationalist die in de oorlog zijn eigen militie leidde, wordt algemeen genoemd als een van de grapjassen van de afdeling. Alleen hun slachtoffers mogen niet meelachen.

Bekijk foto's van de UN Detention Unit in Scheveningen via
www.standaard.be/karadzic


DS, 30-07-2008 (Jorn De Cock)

Bijgesloten Plaatje(s)

 

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB