Het onderwijs zit met de handen in het haar. De openstaande rekeningen van ouders die niet kunnen of willen betalen, stapelen zich op. 'Het gaat gemiddeld om 1.000 tot 2.500euro per school', zegt Roger D'Hondt van de vzw SOS Schulden op School. De schulden lopen soms op tot 10.000 euro per jaar. Sommige directies nemen wel erg drastische maatregelen: ze schakelen een incassobureau in.
Ann Van Driessche en Willy Bombeek, woordvoerder van respectievelijk het gemeenschaps- en vrije onderwijs, geven het ruiterlijk toe: 'Wanbetalers in het onderwijs zijn een reuzengroot probleem', zeggen ze. 'Alle scholen hebben er last van', weet ook Roger D'Hondt van de vzw SOS Schulden op School. Hij schat dat de onbetaalde facturen per school gemiddeld oplopen tot 1.000 à 2.500 euro per jaar.

In het slechtste geval loopt het bedrag op tot 10.000 euro, zoals in het Koninklijk Atheneum in Antwerpen. 'Twee jaar geleden was het een drama', geeft directrice Karin Heremans toe. 'Zo kon het niet meer verder. Daarom begonnen drie mensen van onze school de ouders intensief lastig te vallen. Wie echt een probleem had, kreeg een afbetalingsplan van 5 euro, soms 10 euro in de maand. Na drie herinneringen dreigden we zelfs met een advocaat. Vandaag zitten we nog met zeven wanbetalers en hebben we nog een tekort van 1.000 euro. Kortom, een succes.'

En de maximumfactuur?

Nochtans zou de maximumfactuur, die in 2008 werd ingevoerd, soelaas moeten brengen voor heel wat ouders. Schoolfacturen mogen in het kleuteronderwijs niet meer bedragen dan 20 euro per jaar, in het lager niet meer dan 60 euro per jaar.

'De maximumfactuur heeft ongetwijfeld geholpen', zegt D'Hondt. 'In het basisonderwijs blijven de problemen dan ook beperkt tot niet-betaalde middagmaaltijden. Het is vooral het secundair onderwijs dat met problemen kampt. De secundaire scholen hebben geen maximumfactuur. Vooral in de technische richtingen, waar de leerlingen van een opleiding beenhouwerij een dure messenset van 500 euro moeten betalen, zijn de kosten zwaar.' Toch is het niet zo dat enkel kansarmen het moeilijk hebben. 'Vaak zijn de mama's en papa's nonchalant en gaan ze er van uit dat alles gratis is', stelt Fabienne Vanormelingen van het gemeenschapsonderwijs (GO!). 'Het is aan de directie om daar gepast op te reageren.'

Bijna alle scholen hebben afbetalingsplannen en maken van meet af aan duidelijk hoeveel een schooljaar precies kost. Steden en gemeenten passen dikwijls bij. En dat is nodig. In Antwerpen bijvoorbeeld is het aantal scholen dat een beroep doet op het sociaal fonds van de stad gestegen van 128 naar 169.

Wanbetalers opsporen

Om te weten te komen wie die wanbetalers zijn, doen verschillende directies zelfs een beroep op het OCMW. 'Zijn het mensen die niet willen of die niet kunnen betalen? Dat trachten we te achterhalen', zegt Eva De Wolf, woordvoerster van de Antwerpse sociale schepen Monica De Coninck (SP.A). 'Intussen hielpen we een tiental gezinnen met schuldbemiddeling.'

De getroffen maatregelen krijgen niet altijd het gewenste effect. Aanmaningen blijven maar al te vaak onbeantwoord. In het slechtste geval wordt daarom een incassobureau ingeschakeld of dreigt de school naar de rechter te stappen. 'Dat gebeurt steeds meer', aldus Roger D'Hondt. 'Maar wij raden dat absoluut af. Uiteindelijk kost die stap de school meer dan de euro's die ze nog te goed heeft.' D'Hondt vindt dat scholen meer als een bedrijf moeten redeneren. 'Samen boeken aankopen, bijvoorbeeld, drukt de prijs voor de leerlingen.'

De Vlaamse overheid organiseert daarom kostenbeheersingsprogramma's. Zo leren directies hoe ze verstandig met hun kosten kunnen omspringen om zo weinig mogelijk schulden te maken.

http://www.standaard.be/artikel/det...kelid=GTI3H4VLH

Verantwoording:
Waarom blijven zoveel rekeningen van scholen onbetaald? Zijn de rekeningen te hoog? Weigeren ouders de rekening eenvoudig te betalen of kunnen ze ze niet betalen? Zijn er ouders die niet goed met hun financiën (kunnen/willen) omspringen en/of hun (weinige) centjes aan de "verkeerde" dingen (GSM, internet, digiboxen, fitnesstoestellen, ....?). Uit ondervinding weet ik dat de kosten van de kleuter- en lagere school niet onoverkomelijk zijn. Let wel: veel hangt ook af van de school zelf: zijn er boerderijklassen, zeeklassen, skiklassen, ...? In onze wijkschool zijn er enkel de "normale" uitstappen: theatervoorstelling, klasreisje aan het einde van het schooljaar. Ik vind dat prima zo! Vele ouders aan de schoolpoort klagen echter dat de kinderen van onze wijkschool "te weinig leuke dingen doen". De dure dingen dus, de gewone uitstapjes zijn voor sommigen niet genoeg. Voor anderen zijn het kosten die ze niet (meer) kunnen betalen. Maar ze moeten wel of hun kind wordt uitgesloten, uitgelachen of nog erger: gepest. Ik denk dat vele scholen de rekening wel zouden kunnen beperken als ze zouden willen en dus ook de kosten voor de ouders. Dan zouden de scholen (en de gemeenschap) wellicht ook minder geld moeten uitgeven aan de kosten voor het innen van de achterstallen. Nog een voorbeeld: de drankjes tijdens de middag en de speeltijd. Waarom willen ouders deze in de school aankopen? Ze zijn ten eerste veel duurder dan het drankje dat je zelf aankoopt en in een drinkbus doet. Water is trouwens nog altijd het goedkoopst, het gezondst en de beste dorstlesser.
Mijn conclusie: scholen én ouders spring wijs om met je uitgaven!

Met mijn vorige school deden wij heel veel uitstappen. Maar je hoorde vaak dat de ouders van sommige leerlingen klaagden. Als ouder wil je je kind de kans geven om alles mee te beleven. Maar soms is dit gewoon niet mogelijk. Ouders reageren dan vaak dat sommige uitstappen overbodig zijn.

Onderwijs is voor iedereen, maar niet altijd voor iedereen betaalbaar!

Misschien moet er ook een maximumfactuur worden ingevoerd in het secundair onderwijs. Er moeten dan verschillende maximumfacturen zijn die afhangen van de richtingen. Men moet hierbij wel enkel de basisbenodigdheden aanrekenen, zodat iedereen een kans krijgt om de richting te volgen die hij/zij wil doen.
Dit kan dan de openstaande schulden van ouders bij scholen verminderen, omdat men op voorhand weet hoeveel men zal moeten betalen. Zo kunnen de ouders proberen om op voorhand het bedrag bijeen te sparen.

Ik stel mijzelf soms de vraag of de onkosten in het secundair onderwijs altijd wel even verantwoord zijn. Zelf moet ik vaststellen dat elk jaar minder en minder gebruik gemaakt wordt van huurboeken. De meeste leerstof wordt aangeboden in vorm van (invul)cursussen. Wat is er mis met de lijntjes- en ruitjescursusbladen waarop leerlingen zelf nota nemen? We proberen onze leerlingen milieubewust te maken, maar tegelijkertijd verplichten we hen om papier te verspillen. Huurboeken worden het volgende schooljaar doorgegeven aan een andere leerling. Cursussen gaan slechts 1 schooljaar mee en worden daarna gewoon bij het oud papier gezet.

Studiemateriaal: is het nodig dat elke leerling een dure wereldatlas, een dure rekenmachine, dure verf (van een bepaald merk) voor PO, ... koopt. Moeten er écht zoveel kopies genomen worden (of kunnen de leerlingen even goed zelf de tekst kopiëren van het bord of van de powerpoint) ...?

De uitstappen: zijn ze allemaal écht nodig? Als het antwoord 'ja' is, dan heb ik er geen probleem mee als de prijs de pan niet uitswingt. In andere gevallen primeert het plezier boven het nut en dan moet er een alternatief aangeboden worden. Een concreet voorbeeld: een bepaalde school organiseerde tot voor enkele jaren geleden telkens een 2-daagse in de Ardennen. Doel hiervan was eigenlijk alleen maar het samenhorigheidsgevoel van de leerlingen versterken. Is deze uitstap, waarvoor de ouders toch wel serieus in hun geldbeugel moeten tasten, noodzakelijk? Het antwoord is 'neen'. Ondertussen hebben de directies dat ook ingezien en een alternatief bedacht. De leerlingen komen met de fiets naar school en rijden in groep, samen met hun klastitularis, naar een bepaalde plaats, een 15-tal kilometer verder. Ter plaatse doen ze samen een aantal activiteiten, waaronder samen koken. Elke leerling kreeg vooraf de verantwoordelijkheid om een ingrediënt mee te brengen. Is de missie geslaagd? Zeker. Ze leerden o.a. dat iedereen een verantwoordelijkheid heeft (zonder hun ingrediënt kon het gerecht niet lukken of was het minder lekker) en ze leerden mekaar kennen. Kostprijs: alleen het middagmaal.

Ik denk dus dat er veel verantwoordelijkheid kan gedragen worden door het schoolteam. Studeren houdt een zekere financiële bijdrage in. Er zijn nu eenmaal kosten aan verbonden. Dat wil nog niet zeggen dat je ouders onnodig op kosten moet jagen. Het mag dan al niet gemakkelijk zijn om kosten te beperken, maar het is zeker het proberen waard. Scholen moeten er rekening mee houden dat onderwijs betaalbaar moet zijn voor iedereen. Anders gaan we naar toestanden waarin het kind de goedkoopste school en/of de goedkoopste richting moet kiezen. Daarbij komt nog dat het in sommige gezinnen niet gaat om één kind, maar om meerdere. Dat betekent dat het bedrag van die schoolfactuur nog eens vermenigvuldigd wordt.