‘De Boeing 737 Max is ontworpen door clowns’


Medewerkers bij Boeing wisten al voor de crashes dat het goed mis zat met de 737 Max. Ondertussen deed de vliegtuigbouwer zijn best te voorkomen dat piloten een dure simulatortraining zouden moeten volgen.


Je zult er maar in hebben gezeten met je familie, in een Boeing 737 Max. Niet alleen vanwege het levensgevaarlijke softwaremankement dat leidde tot vliegtuigongelukken in Ethiopië en Indonesië, maar ook omdat piloten nauwelijks extra training hoefden te doen om hun vliegbrevet voor voorganger Boeing NG ook te mogen gebruiken voor de Max.

Werknemers van Boeing zelf wisten dat het niet pluis was, waar de vliegtuigbouwer mee bezig was, zo blijkt uit interne documenten die Boeing afgelopen donderdag zelf publiceerde en eerder al aan de Amerikaanse luchtvaartautoriteit stuurde.

De interne berichten geven een ontluisterend inkijkje in hoe er binnen Boeing over de 737 Max werd gedacht. Op 8 februari 2018, acht maanden voor de eerste van de twee crashes, vraagt een Boeing-werknemer aan een collega: ‘Zou jij jouw familie in een Boeing 737 Max zetten? Ik niet.’ De collega is het met hem eens. Een andere Boeing-medewerker stelt dat het vliegtuig was ‘ontworpen door clowns, die op hun beurt weer onder het toezicht staan van apen’. Weer een ander stelt in mei 2018: ‘God heeft mij nog altijd niet vergeven voor wat ik vorig jaar in de doofpot heb gestopt’. Waarover deze opmerking precies gaat, wordt niet duidelijk.


Geen enkele vorm van simulatortraining

Uit de interne documenten blijkt ook dat Boeing koste wat het kost wilde voorkomen dat piloten een training in de vliegsimulator zouden moeten volgen om met de Max te mogen vliegen. Een cursus in een vliegsimulator is een duur en tijdrovend proces. De vliegtuigbouwer stelde alles in het werk om te voorkomen dat toezichthouders dit zouden eisen.

Een leidinggevende technische piloot benadrukte in maart 2017 dat het van belang was vol te houden dat er geen enkele vorm van simulatortraining nodig was bij de overstap van de 737 NG naar de Max. ‘Boeing zal dat niet laten gebeuren’, stelde deze manager in een intern bericht. ‘We moeten onder vier ogen spreken met elke toezichthouder die probeert die eis te stellen.’

Voordat er in maart 2019 een vliegverbod kwam voor de Boeing 737 Max, bestond de training om de verschillen met de voorganger te leren uit een les van een uurtje op de iPad, aldus een vakbond van American Airlines tegenover persbureau Reuters.


De bestellingen stroomden binnen

Het lijkt erop dat de ratrace waarin Boeing verkeerde met de Europese concurrent Airbus de reden is dat de vliegtuigbouwer zo snel, zo goedkoop en zo makkelijk mogelijk de 737 Max op de markt wilde brengen. Airbus lanceerde in 2010 de A320 Neo, die veel minder brandstof nodig had dan de Boeing 737 NG. De A320 Neo was voor luchtvaartmaatschappijen daardoor goedkoper om mee te vliegen, dus de bestellingen stroomden binnen. Boeing moest zo snel mogelijk komen met een antwoord en besloot het ontwerpen van een volledig nieuw toestel stil te zetten en te werken aan een update van de 737 NG. Volgens de Amerikaanse techwebsite The Verge was juist de simpele en korte training die nodig was voor de overstap naar de Max, een van de belangrijkste argumenten bij het verkopen van het vliegtuig aan luchtvaartmaatschappijen. Uiteindelijk steeg de eerste 737 Max op in 2017, een jaar nadat de eerste A320 Neo in gebruik werd genomen.

De publicatie van de interne berichten leidde in de Verenigde Staten tot woedende reacties. Peter DeFazio, voorzitter van de commissie transport van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden, stelde tegenover Reuters dat de berichten een ‘ontluisterend beeld geven van de grote bereidheid bij Boeing om kritisch onderzoek van toezichthouders, vliegpersoneel en vliegreizigers te ontduiken’.

Boeing zelf liet donderdag weten dat de berichten ‘niet het bedrijf reflecteren dat we zijn of dat we moeten zijn’. De opmerkingen van het personeel zijn ‘compleet onacceptabel’. De vliegtuigbouwer maakte afgelopen week een forse draai: Boeing adviseert piloten nu wél om een training in de simulator te doen voordat ze weer gaan vliegen in de Max.


Trouw, 10-01-2020 (Elisa Hermanides)