'Latijns-Amerika staat op keerpunt'


BRUSSEL - Toen in de Amazoneprovincie Sucumbios de eerste oliebron werd gevonden, was bisschop Gonzalo Lopez Marañon erbij. Daarna was hij getuige van de metamorfose die de regio onderging. Via de educatieve 'Radio Sucumbios' informeert hij de bewoners en scherpt zo hun sociale engagement.


Het Nationale Park Yasuni, in Ecuador, beslaat haast duizend hectare van het Zuid-Amerikaanse Amazonewoud. In Yasuni zijn bijna evenveel soorten struiken en bomen te vinden als in de Verenigde Staten en Canada samen. Het park herbergt een unieke verzameling fauna en flora, en is de woonplaats van twee soorten indígenas, inheemse volkeren die nog op traditionele wijze in het woud leven.

Maar niet alleen de bovengrond van Yasuni is rijk. In de ondergrond zit olie, het begeerde goedje waarop de Ecuadoraanse economie de voorbije kwarteeuw is gebouwd. Olieontginning in dit gebied zou een miljard vaten per jaar opleveren. Tegelijk zou de ecologische schade niet te overzien zijn.

De Ecuadoraanse regering heeft voorlopig een moratorium op de olieontginning in Yasuni ingesteld. Tegelijk vindt president Rafael Correa (44) dat de internationale gemeenschap Ecuador voor dat verlies aan olie-inkomsten best mag compenseren.

'Correa heeft het hart op de tong', zegt Mgr. Gonzalo Lopez Marañon, de bisschop van de Ecuadoraanse Amazoneprovincie Sucumbios. 'De president vraagt de rijke landen nu 350 miljoen dollar per jaar, om het natuurpark Yasuni te sparen.' Dat bedrag komt ongeveer neer op de helft van de inkomsten die Ecuador uit de olie in Yasuni zou halen.

'Eerlijk? Dit ecologische voorstel vind ik een tikje romantisch', reageert de bisschop, tijdens een gesprek bij de Vlaamse ngo Broederlijk Delen. 'Maar anderzijds plaatst Correa ecologie wél opnieuw op de politieke agenda. Over zijn methodes kan je discussiëren, maar zijn ideeën zitten op het goede spoor.'

De Spanjaard Marañon vertrok in 1970 naar Sucumbios en was er enkele jaren later bij toen daar de allereerste oliebron in Ecuador werd gevonden. 'De vondst van olie luidde voor Sucumbios een nieuw tijdperk in.'

Hij herinnert zich nog levendig de vreugde om het zwarte goud dat naar boven spatte. De oliereserves in de bodem van Sucumbios lokten immigranten uit alle omliggende provincies. 'Voor de olievondst telde Sucumbios 3.000 inwoners', zegt de bisschop. 'Nu zijn het er 160.000.'

De negatieve gevolgen van de olieontginning doken pas vijftien jaar na de vondst op. Sinds het begin van de boringen werd al 114miljard liter ruwe olie en giftige afvalstoffen in het gebied geloosd, met rampzalige gevolgen voor de mens en het milieu. 'Het aantal kankers, huidaandoeningen en gevallen van sterilisatie is sindsdien sterk gestegen', zegt de bisschop.

De economische opbrengsten werden niet in Sucumbios geïnvesteerd. Ondanks de olierijkdom wordt de Amazoneprovincie nog altijd bij de armste van Ecuador gerekend. Nog niet zo lang geleden ontbraken zelfs de meest essentiële voorzieningen zoals drinkwater en elektriciteit, onderwijs of een goede verbinding met de hoofdstad Quito.

De nood om het volk in alle uithoeken van Sucumbios (in oppervlakte de helft van België, red.) te informeren, mondde vijftien jaar geleden uit in 'Radio Sucumbios'. 'Het is een educatieve radio die informeert, sociaal engagement stimuleert en het volksprotest een stem geeft', legt Marañon uit.

De radio staat zo symbool voor wat hij 'de progressieve omwenteling in Latijns-Amerika' noemt. 'Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe presidenten dezelfde ideologie delen, ook al kunnen hun methodes onderling sterk verschillen.'

Een veelgehoorde kritiek op bijvoorbeeld Hugo Chavez luidt dat de Venezolaanse president te zeer de macht rond zijn persoon centraliseert. Daarnaast bestaat de vrees dat zijn Ecuadoraanse collega Rafael Correa hetzelfde pad zal inslaan -begin deze maand verwierf Correa in heel Ecuador overweldigende steun voor zijn voorstel om de grondwet te herschrijven.

Voorts beschouwt Correa de buitenlandse schuld van Ecuador als 'illegaal, want opgebouwd door militaire regimes', duldt hij geen inzage in het economische beleid van Ecuador door het Internationaal Muntfonds (IMF), en wil hij belangrijke sectoren van de economie (de privé-bedrijven uitgezonderd) onder staatscontrole plaatsen.

'Je kan terecht argumenteren dat Chavez de macht te zeer rond zijn persoon centraliseert', reageert de bisschop. 'En zelfs dat Correa een impulsieve driftkikker is. Eentje met veel zin voor initiatief, verbeeldingskracht en ideeën, maar hoe dan ook een impulsieve driftkikker.'

En een bepaalde mate van populisme, dat hebben de nieuwe presidenten allemaal: 'Dat is typisch voor Latijns-Amerika. Zo zoeken leiders hier contact met hun volk.'

Het doet volgens de bisschop allemaal niets af aan de hoop dat Rafael Correa's beleid uiteindelijk goed zal uitpakken voor de sociaal zwakkeren in Ecuador. En dat, bij uitbreiding, heel Latijns-Amerika op dit moment op een keerpunt staat.

www.radiosucumbios.org


DS, 25-10-2007 (Ine Roox)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB