Wormen en maden


Lap. Het is foutu. Ik ben nog geen vader en nu al raak ik alleen nog van mijn melk door berichten die ik eerder, als man van 't algemeen belang, als klef en melig had weggehoond. Moeders die hun baby's vergeten in snikhete auto's, bijvoorbeeld. Zelfmoord bij hoogbegaafde twaalfjarigen. Zulke dingen. Wijvenklap. En toch: wéken ben ik erover bezig. Verhuis mij maar naar het magazine. Of meteen naar Weekend Knack. De Jean-Paul Mulders in mij is opgestaan.


Toch maar een poging om de nieuwe ik te verzoenen met de oude. Hoe komt het, zo vroeg ik me af, dat die zelfmoord van die twaalfjarige paginagroot stond in de populaire bladen, terwijl De Morgen en De Standaard er een kort berichtje onderaan de pagina van maakten? De Tijd deed er zelfs niets rond. Hoe komt het dat met die doodgedorste baby's hetzelfde gebeurde? Ah, zegt u, logisch: dat zijn persoonlijke drama's, en die zijn niet relevant. De populaire media handelen in dat soort medeleven. Zij verwarren sentiment met engagement. Maar niet de kwaliteitspers.

Kijk, dat vind ik nu vreemd. Niet alleen omdat dat onderscheid tussen engagement en sentiment al een tijdje vervaagd is, zeker in de media. Maar vooral omdat dat recent ook in de politiek gebeurd is. Is dit niet het land waar het ene na het andere drama tot wekenlange discussies leidde? Het land waarin politici over elkaar buitelden om dé verklarende factor te duiden, en daar meteen een wetgevend initiatief rond te maken? Joe was niet het slachtoffer van een roofmoord, maar van de onwil van sommigen om zich aan te passen aan onze normen en waarden. Bart was niet het slachtoffer van een dronken messentrekker, maar van een cultuur die haar kinderen had opgegeven. De verharde samenleving was thema nummer één. Zeker nadat Yves Leterme ons had uitgenodigd om met hem te chatten.

Waarom doet hij dat dan nu niet? Ook in deze gevallen gaat het toch, met wat goede wil, om meer dan een privé-tragedie? Twee moeders die, in de letterlijk moordende stress van alledag, op weg naar het werk hun eigen pasgeboren kind vergeten, dat vervolgens langzaam sterft in een gloeiende wagen. Zelfs ik wil dan een boompje opzetten over onze doorhollende prestatiemaatschappij. En een twaalfjarige jongen die dermate gepest wordt dat hij zich ophangt, wat zegt dat over ons? Niettemin: geen politicus die beweegt. Zelfs de populaire pers brengt het als een fait divers.

Stiekem denk ik dat ik wel weet waar het verschil ligt. Om ons echt te kunnen opwinden over zulke zaken, om er een politieke kapstok in te zien, hebben we een dader nodig, een slechterik die model staat voor de losgeslagen maatschappij. Kenny Bolle. Hans Van Themsche. Mariusz O. (Die jongen staat ondertussen, tragisch genoeg, meer symbool voor de moord op Joe dan Adam G., terwijl hij niet gestoken heeft. Maar hij is vaker in de media geweest, zijn naam is bekender, en nu staat hij ook nog symbool voor de laksheid van ons gerecht, dat hem niet naar assisen wil verwijzen.) Maar die moeders die hun baby vergaten: hoe onvoorstelbaar ook, volgens stressexperts kan het ons allemaal overkomen. Het waren niet eens marginalen. Dat hebben we niet graag. Onze maatschappij mag dan ten onder gaan, we willen wel een zatlap, buitenlander of psychopaat daar de schuld van kunnen geven.

Daar komt bij dat het momentum voorbij is. En dat deprimeert me nog het meest. Thema's waaien voorbij als herfstbladeren in de wind. Ze blijven twee, drie, maximum vier weken, er worden allerlei uitspraken over gedaan, dure eden gezworen, plannen gesmeed, en dan doven ze uit. Het gaat me niet om die normen en waarden op zich - ik heb al vaker betoogd dat ik het een louter op perceptie drijvende, niet concreet te maken bekommernis vind - wel om de pieken en dalen in onze politieke retoriek. De ene dag is het al zinloos geweld en warme samenleving wat de klok slaat, de volgende lopen diezelfde politici enkel nog warm voor de staatshervorming. Hoe zou het staan met de dotatie van prins Laurent? Daar is ook wekenlang woest over gedaan. Staat het nog op de agenda?

Tenzij een debat hot is ìn verkiezingstijd. Maar dan spelen er weer andere mechanismen. Zowel ik als alle anderen die zich mengden in de discussie over de Antwerpse kledingrichtlijn hebben nu al tot kotsens toe het verwijt gekregen dat we voor Groen! aan het rijden zijn. Vaak op hoge, bittere toon. Want of we dan niet begrijpen dat dit thema nu niet opportuun is? Ik onthoud: ofwel is een debat irrelevant want geen verkiezingen, ofwel is het niet opportuun want verkiezingen. En een onafhankelijke mening heb je nooit. Je rijdt altijd voor de één of de ander. Het zijn van die dagen dat ik zin heb om niet te gaan stemmen. Zullen we daar een debatje over organiseren?


DS, 09-06-2007 (Tom Naegels)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB