Het Bulgaarse paspoort is erg in trek


De migratiestromingen binnen Bulgarije veranderen sinds het land EU-lid is. Steeds meer Bulgaren trekken westwaarts. Een groeiend aantal migranten uit buurlanden gaat naar Bulgarije.


Doorvoermigratie, zo noemt Krastyo Petkov de nieuwste stroom migranten die Bulgarije aandoen. „Het is een zeer interessante en nieuwe ontwikkeling”, zegt de professor sociologie en economie aan de University of National en World Economy in Sofia. Hij doet onderzoek naar de nieuwe migratiestroom die sinds het Bulgaarse lidmaatschap van de Europese Unie een vlucht heeft genomen.

„Het zijn Russen, Macedoniërs, mensen uit het Midden-Oosten, Oekraïners en Pakistanen die een Bulgaars paspoort willen.” Deze nieuwe migranten, die weinig moeite hoeven doen voor dat Bulgaarse paspoort omdat Bulgarije vaak speciale afspraken heeft met de buurlanden, werken een paar jaar in Bulgarije en trekken dan door naar het Westen. „Ze denken met een Bulgaars paspoort makkelijker toegang te krijgen tot de westerse arbeidsmarkt.”

De doorvoermigranten werken in verschillende sectoren in Bulgarije, afhankelijk van het land van afkomst: migranten uit het Midden-Oosten zetten een bedrijf op, Macedoniërs werken in de bouwsector, en een groeiend aantal Chinezen (zo’n 10.000) probeert Chinese producten op de Bulgaarse markt te brengen.

Om hoeveel migranten het gaat, kan Petkov nog niet zeggen. Hij is nog bezig is met zijn onderzoek. Wel denkt hij dat het aantal arbeidsmigranten dat naar Bulgarije trekt zich in de laatste drie jaar met een factor drie heeft vermenigvuldigd. „Een derde van hen zijn de zogenoemde doorvoermigranten.” Daarnaast vestigt een groeiend aantal Engelsen zich in Bulgarije. Zij kopen een goedkoop stuk grond en brengen in het Oost-Europese land hun pensioenjaren door. „Dat aantal is enorm gestegen de afgelopen jaren.”

Petkov zegt dat de Bulgaarse gemeenschap openstaat voor arbeidsmigranten. „Bovendien hebben we veel nieuwe arbeiders nodig.” Hij doelt op de gaten op de arbeidsmarkt, met name in de bouwsector. Door de snelle economische groei van de afgelopen jaren is er werk in overvloed. Bovendien trekken veel Bulgaren naar het Westen, waardoor werkgevers zitten te springen om arbeiders.

Maar de omstandigheden waaronder de nieuwe migranten in Bulgarije werken, zijn volgens Petkov verre van ideaal. Velen van hen werken in de zogenoemde grijze of informele economie. „Ze ontvangen weliswaar een minimumloon, maar dat loon (110 euro per maand) is zo laag, dat ze er amper van kunnen rondkomen. Daarnaast bieden werkgevers niet of nauwelijks sociale bescherming, waardoor ze bijvoorbeeld onverzekerd rondlopen.”

Vakbonden kunnen volgens Petkov weinig uitrichten, omdat ze vaak niet beseffen dat werken in de grijze economie bepaalde arbeidsrechten ondermijnt. Bovendien zijn ze vaak niet goed georganiseerd en zien veel migranten het nut niet in van een vakbondslidmaatschap.

Niet alleen in Bulgarije is de informele economie een normaal verschijnsel, zegt Petkov. „In heel Oost-Europa, Georgië en Rusland meegerekend, is de informele economie goed voor de helft van de economie. In sommige landen ligt dat percentage zelfs nog hoger. In Kirgizië bijvoorbeeld bevindt 80 procent van de economie zich in het grijze of zwarte circuit.” Daarom is Petkov, in samenwerking met internationale vakbonden en de internationale arbeidsorganisatie van de VN, in Oost-Europa een project gestart om deze informele economie aan te pakken.

„We proberen wetten in te voeren zodat werkgevers verplicht worden belasting af te dragen om zo hun arbeiders te beschermen. Bovendien proberen we vakbonden ervan bewust te maken dat de grijze of zwarte economie moet worden bestreden.”


Trouw, 24-10-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB