Extreemrechts was de afgelopen weken alomtegenwoordig in Tsjechië met betogingen die vooral tegen Roma gericht waren. Die hebben voor het eerst eigen partijen in de verkiezingen. ‘Maar onderlinge solidariteit is niet onze sterkste kant.’

Van onze correspondent,in Tsjechië,Jan Hunin

Jozef Miker is aan het uitleggen waarom hij zich kandidaat stelde voor de vervroegde parlementsverkiezingen van vrijdag en zaterdag, wanneer op de eerste verdieping van een huis het raam opengaat. Een vrouw van middelbare leeftijd steekt haar hoofd naar buiten en begint te schelden op het groepje Roma beneden. Wat ze zegt, is niet helemaal duidelijk, maar het komt erop neer dat ze beter zouden gaan werken, in plaats van te stelen en te vechten. Bijna begint ze te huilen. ‘Ik ben zo emotioneel omdat ze onlangs mijn zoon beroofd hebben’, zegt ze achteraf
‘Zigeuners naar de gas- kamers’ werd tijdens een betoging in een Roma-wijk gescandeerd

Miker, zelf een Rom, blijft er opvallend rustig bij, en dat is eigenlijk verwonderlijk. Want met de slogan ‘zigeuner, ga werken’ hoef je bij hem niet te komen aanzetten. Dertig jaar lang werkte hij in een bruinkoolgroeve, tot zijn rug het vorig jaar begaf. Hij loopt er krom van.
Maar Miker (48) maakt zich wel zorgen. Want het gaat niet goed met de verdraagzaamheid in Tsjechië. De voorbije maanden werd in verschillende steden tegen de Roma betoogd. In Ostrava kwam het twee keer tot rellen, toen extreemrechtse militanten een Roma-wijk probeerden binnen te dringen.

Deze keer is Duchcov aan de beurt, een stadje in het verpauperde noorden van Bohemen. Op de markt staat het kasteel waarin de rokkenjager Casanova zijn laatste levensjaren doorbracht, maar zelfs dat kan de troosteloosheid niet doorbreken. Overal hangen affiches van de DSSS, een uitgesproken nationaalsocialistische partij, die berucht is voor haar aanvallen op Roma. De leider, Tomá Vandas, komt er op een bijeenkomst spreken over
veiligheid.

Sinds op YouTube een filmpje te zien is waarop twee plaatselijke Roma een voorbijganger aanvallen, is Duchcov een geliefkoosd doelwit van extreemrechts. Een paar maanden geleden trokken duizend betogers door de Roma-wijk. Er zou ‘zigeuners naar de gaskamers’ geroepen zijn.
Met zijn aanwezigheid wil Miker de plaatselijke Roma een hart onder de riem steken. Hij heeft het gezelschap gekregen van een tiental jonge activisten van ‘Blokujeme’, een antiracistische organisatie. Een dominee draagt een mis op.

Excuus
Miker hoopt dat de toenemende onverdraagzaamheid de buurtbewoners zal mobiliseren voor de parlementsverkiezingen. De Tsjechische Roma staan niet bekend om hun grote politieke betrokkenheid. Vaak gaan ze niet eens stemmen. Waarom zouden ze ook, ze hebben toch geen eigen partij. De enige Rom in het parlement werd verkozen op de lijst van de sociaaldemocraten.

Maar dat excuus hebben ze nu niet meer, want voor het eerst sinds het uiteenvallen van Tsjechoslovakije doen twee Roma-partijen mee aan de verkiezingen. Eerder dit jaar werd de Roma Democratische Partij opgericht. In vier van de veertien kiesdistricten diende ze lijsten in. Meer wordt verwacht van de Partij voor Gelijke Kansen (SRP), de partij waarvoor Miker kandidaat is. Voor de verkiezingen ging ze een alliantie aan met de groenen. Dankzij de stemmen van de 250.000 Tsjechische Roma hopen die na een afwezigheid van zeven jaar opnieuw de kiesdrempel van 5 procent te halen.

De keuze voor de groenen lag voor de hand, vertelt Miker. Volgens hem zijn ze de enige partij die de belangen van zijn volk ter harte neemt. In Tsjechië leven de meeste Roma van de sociale bijstand. Op veel respect hoeven ze niet te rekenen. Op de plaats van het voormalige Roma-concentratiekamp in Lety bevindt zich bijna zeventig jaar na de oorlog nog altijd een varkensboerderij.

Miker beseft het probleem beter dan wie ook. Als activist zet hij zich al jaren in voor jonge Roma. Een tijdje geleden gaf hij een vader op zijn gezicht omdat hij zijn zoon niet naar school wilde sturen. Zijn maatschappelijke inzet leverde hem de koosnaam ‘oompje’ op. Door de Roma-jongeren wordt hij op handen gedragen. Maar dat zal niet volstaan om verkozen te worden. Miker staat in zijn district op een hopeloze zeventiende plaats. Zelfs mochten de groenen de kiesdrempel halen, maakt hij geen enkele kans.

De Roma van Duchcov lijken er weinig om te geven. ‘Het maakt niet uit wie er aan de macht is’, vertelt een vrouw in de straat. ‘Er verandert toch niets.’ Ze gaat niet voor Miker stemmen, en haar man ook niet. De betrokkene probeert er niet te zwaar aan te tillen. ‘Solidariteit is nooit onze sterke kant geweest’. ‘Pas als het water ons aan de lippen staat, werken we samen.’
Miker kan zich troosten met de gedachte dat ook de meeting van de DSSS niet naar wens verloopt. Voor de toespraak van Tomá Vandas tegen, achtereenvolgens, Brussel, de Praagse elite en de parasieten die op de kap van de gewone Tsjechen leven, komt amper een handvol inwoners opdagen. Van een mars door de Roma-wijk is geen sprake.

Bron:
Destandaard.be
24/10/13

Eigen mening:
Ik denk dat in Tsjechië een belangrijk probleem komt bloot te liggen. Namelijk dat wanneer economisch slechte tijden aanbreken, er een zondebok wordt gezocht. In Griekenland is dit ook aan de gang en hebben de vele nieuwe immigranten de rol van zondebok opgeplakt gekregen. In Tsjechië zijn het de Roma. Ik denk dat dit komt omdat de Roma een volk zijn dat zich, ondanks al jaren in een samenleving te wonen, niet aanpast aan die samenleving. Zij houden sterk vast aan hun overtuigingen en levenswijzen en houden er weinig rekening mee wanneer die botsen met die van de samenleving. Dit probleem werd enkele jaren ook al aangehaald in Spanje. Ik vermoed dat wanneer de situatie in België ook slechter wordt, dat wij ook zo’n zondebok gaan zoeken en dat de Roma daar een makkelijk slachtoffer van kan worden. Het is een positieve evolutie dat de Roma mee opkomen in de verkiezingen, ze doen dan mee aan de samenleving en nemen het lot van hun volk in eigen handen. Een regering moet daarom de partijvorming van zo'n maatschappelijk kwetsbare groepen bevorderen en die van extreem rechtse groepen afbouwen. Daarom vind ik het ook goed nieuws dat de Gouden Dageraad, de extreem-rechtse partij van Griekenland, hun subsidies kwijt zijn. Dit zal niet helpen om de verdraagzaamheid te bevorderen maar helpt om de onverdraagzaamheid niet te bevorderen.