‘Hongarije is niet langer volwaardige democratie’


In Hongarije vinden nog verkiezingen plaats, maar de facto is het land een autocratie. Dat staat in een rapport dat het Europees Parlement met een grote meerderheid goedkeurde. Het Parlement wil dat de Commissie Orban financieel straft.


‘De conclusies van dit rapport zijn duidelijk en onweerlegbaar: Hongarije is geen democratie. Het was meer dan ooit dringend dat het Europees Parlement dit standpunt innam, want de rechtsstaat in Hongarije gaat er in alarmerend tempo op achteruit.’

Zo reageerde het Franse Groene Europarlementslid Gwendoline Delbos-Corfield op de goedkeuring van haar rapport met 433 stemmen voor, 123 stemmen tegen en 28 onthoudingen. Volgens die grote meerderheid is de toestand zo sterk verslechterd dat Hongarije gezien moet worden als een ‘electorale autocratie’.

Van de Vlaamse Europarlementsleden stemden Gerolf Annemans, Filip De Man en Tom Vandendriessche (Vlaams Belang) tegen. Geert Bourgeois, Johan Van Overtveldt en Assita Kanko (N-VA) waren de enige leden van de ECR-fractie (Europese Conservatieven en Hervormers) die net als hun andere Vlaamse collega’s voor het rapport stemden.

Vier jaar na het vorige, schetst dit rapport de toestand in Hongarije op het vlak van de onafhankelijkheid van justitie, de strijd tegen corruptie, de mediavrijheid, de rechten van migranten en asielzoekers én van lgbti-mensen. Alle aanklachten zijn gestaafd met arresten van het Europees Hof van Justitie en officiële documenten van de Europese Commissie en de Raad van Europa.


Opschorting stemrecht EU?

De conclusie is dat de Hongaarse regering van premier Viktor Orban ‘opzettelijk en systematisch’ de waarden van de EU, zoals opgesomd in artikel 2 van het Verdrag, ondermijnt en een ‘systemische bedreiging’ voor die waarden vormt.

In 2018 activeerde het Europees Parlement al een procedure op basis van artikel 7, die theoretisch kan leiden tot de tijdelijke opschorting van het stemrecht van Hongarije in de ministerraden. De Europarlementsleden betreuren in het rapport dat de lidstaten geen actie ondernomen hebben, hoewel er geen unanimiteit nodig is om in een eerste fase vast te stellen dat er ‘een duidelijk risico bestaat op een ernstige inbreuk op de Europese waarden’.

De Europarlementsleden roepen de Commissie daarom op het covid-herstelplan van Hongarije niet goed te keuren. Eerst moet het land alle vereiste aanbevelingen én alle arresten van het Europees Hof van Justitie uitvoeren. Het Hongaarse herstelplan, goed voor 5,8 miljard aan giften, is momenteel nog niet goedgekeurd door de Commissie, de onderhandelingen lopen. Maandag verklaarde een woordvoerster dat er hier en daar vooruitgang is, maar dat er nog altijd problemen zijn inzake onderwijs en de aanpak van corruptie.

De tijd begint te dringen voor Hongarije. Als de goedkeuringsprocedure van het Hongaarse plan tegen eind dit jaar niet volledig is afgerond, dreigt Boedapest 70 procent van het voorgestelde bedrag te verliezen.


Anti-corruptieagentschap

Bovendien wil het Europees Parlement dat de Commissie gebruikmaakt van het nieuwe mechanisme dat moet beletten dat schendingen van de rechtsstaat een risico vormen voor goed financieel beheer van Europees geld. De Commissie activeerde die procedure – voor de eerste keer – op 27 april tegen Hongarije. Uiterlijk volgende woensdag zal ze de regering-Orban per brief informeren dat ze een financiële sanctie zal voorstellen aan de lidstaten. Hongarije deed tot nu toe onvoldoende om de toestand recht te trekken.

Volgens lekken in de pers zal de Commissie voorstellen 70 procent van de cohesiefondsen voor de periode 2021-2027 (goed voor 22 miljard euro) geheel of gedeeltelijk op te schorten. Daarna moeten de lidstaten binnen de drie maanden een definitieve beslissing nemen.

Die stap zou extra druk zetten op Orban, maar hem ook de tijd geven om tegemoet te komen aan de eisen van de Commissie. De Hongaarse premier beloofde begin september al dat er tegen eind november een onafhankelijk anti-corruptieagentschap zal komen om erover te waken dat Europese middelen niet misbruikt worden. Door de snel stijgende inflatie staat zijn regering onder druk, Hongarije kan het Europese geld zeer goed gebruiken.


DS, 15-09-2022 (Bart Beirlant)