Tijdens creatieve les mag leerling stout zijn


BRUSSEL - Creatief leren denken is niet de zoveelste hype in het onderwijs, maar een blijver, zegt interieurarchitecte Nansi Van Geetsom. 'De ideeën uit de designindustrie vinden naadloos toepassing in het klaslokaal.'



'Hoe kunnen we het schoollaboratorium gevaarlijk maken?' Het is niet meteen een vraag die je van een leerkracht wetenschappen verwacht. En toch geldt het als een voorbeeld van creatief leren denken in het onderwijs. De leerlingen mogen elke suggestie doen om het lab in een volslagen onveilige omgeving te veranderen. Hoe gekker het voorstel, hoe liever. Tijdens het ideeën spuien mag de leerling lekker stout zijn.

Het voordeel van die onderwijsmethode is dat leerlingen waarschijnlijk sneller zullen stilstaan bij de gevaren van chemische proeven en meer oog zullen hebben voor de veiligheidsvoorschriften die gelden in een schoollaboratorium. De methode is een variante op het klassieke brainstormen. Na de destructieve fase moeten de leerlingen voor de negatieve ideeën die ze aandragen, een oplossing bedenken. Op die manier krijgen ze de gelegenheid bij te dragen aan de veiligheid op school.

Nansi Van Geetsom (40) is ervan overtuigd dat creatief denken als leermethode een vaste plaats verdient in ons onderwijs. 'Dit is geen modeverschijnsel, maar een blijver', zegt ze. 'Net zoals informatica- en computertechnologie. Maar ook op ICT heeft het onderwijs aanvankelijk afwijzend gereageerd.'

Van Geetsom is coördinator van de opleiding interieur en design aan de Katholieke Hogeschool Mechelen, en ook onderwijswetenschapper. 'Wie een pleidooi houdt voor meer creativiteit op school, krijgt vaak meewarige reacties. “Artistiekeling, of “leuk als hobby,, hoor je dan vaak.'

'Er bestaat ook veel onduidelijkheid over wat creatief leren inhoudt. Het is gemakkelijk de leerlingen op te roepen “creatief te zijn,. Maar hoe doen ze dat? Het gaat er om dat ze de platgetreden paden verlaten en leren kritisch te redeneren. Leerlingen moeten de vaste denkpatronen leren te doorbreken. We zijn allemaal opgevoed, geconditioneerd zelfs, met de opvatting dat voor één vraagstuk slechts één logische oplossing bestaat. Terwijl er doorgaans meerdere oplossingen mogelijk zijn, zoals ik in mijn boek beschrijf.'

De methoden om die verschillende oplossingen naar boven te halen, worden al jaren met succes toegepast in de ontwerpindustrie en de productontwikkeling.

Van Geetsom: 'Het brainstormen is de meest bekende techniek. Een minder bekende vorm van associatie is het brainwriten, dat ook de meer timide leerlingen bij het proces betrekt. Je gebruikt een schriftje waarin de leerlingen een idee neerschrijven en dat ze nadien doorgeven aan een medeleerling. Je kunt in plaats van een schriftje ook een forum op een digitaal leerplatform gebruiken. De techniek vereist weinig ervaring van de leerlingen en iedereen is verplicht mee te denken. Het zijn niet alleen de haantjes-de-voorste die aan bod komen. Zelfs de jeugdbeweging kan met die methode zijn voordeel doen.'

Creatief lesgeven brengt ook humor in de klas en dat heeft een positieve invloed op de leerlingen. Ze voelen zich in de ongedwongen sfeer meer op hun gemak, nemen vlugger initiatief en leren ook werken in groep.

'Creatief leren denken is niet geschikt voor elk lesonderwerp', zegt Van Geetsom. 'Er is niets mis met een hoorcollege, maar vooral projectonderwijs leent zich goed voor out of the box-denken. Hetzelfde geldt voor een initiatief als de miniondernemingen. Ook leerkrachten in het hoger onderwijs en basisonderwijs kunnen er hun voordeel mee doen. Leerkrachten kunnen de methode zelfs gebruiken tijdens onderling overleg, bijvoorbeeld over de organisaties van de lessen.'

In het bedrijfsleven is creatief denken al big business, stelt de interieurarchitecte vast. 'De creativiteitstrainingen schieten als paddestoelen uit de grond, maar we moeten er leerlingen al op school mee vertrouwd maken.'

Creativiteit heeft ook een hoog entertainmentgehalte. Zo begint vandaag op de VRT het tweede seizoen van het programma De Bedenkers, waarbij men op zoek gaat naar baanbrekende uitvindingen.

Nansi Van Geetsom, Creatief denken in het (secundair) onderwijs, Krachtige werkvormen als basis voor de ontwikkeling van innovatief talent, Academia Press.



Filip Verhoest

DS 01/12/08

__________________
"Niets is zo machtig als het menselijk verstand,
tenzij het menselijk onverstand."
Uit : Het vliegende bed. W. Vandersteen

Tss...

Wel een interessant boek denk ik.

__________________
"De jeugd van tegenwoordig houdt alleen maar van luxe, heeft slechte manieren en veracht de autoriteit.
Zij heeft geen respect voor oudere mensen. De jeugd verpraat de tijd terwijl er gewerkt moet worden, schrokt bij de maaltijden het voedsel naar binnen, legt de benen over elkaar en tiranniseert de ouders..."
- Socrates, 2400 jaar geleden... -