BRUSSEL - De collega's van de leraar die een leerling met zijn hoofd boven een emmer cement hield, bijten terug naar onderwijsminister Vandenbroucke. 'De situatie op school loopt uit de hand, want de minister vindt ons niet belangrijk.'

'Drugs, alcohol, sigaretten, vandalisme, racisme, slechte thuissituaties. Het Buso is de vuilbak van de maatschappij. Wij moeten wondermensen zijn. Leraar, sociaal werker én troostende schouder. Het wordt elk jaar erger. En op een bepaald moment sla je door, zoals Carl.'

Zes leerkrachten van Mariadal in Hoegaarden zijn unaniem. Audrey Matterne, Frederik Daniëls, Vick Hargot, Teejo Desteghe, Marc Bombeeck en Astrid Sieprath zijn aangeslagen, maar ze nemen het op voor hun collega Carl A. Een filmpje waarin een leerling filmde hoe leraar Carl A. tijdens een praktijkles een leerling uitschold, door de klas sleurde en met zijn hoofd boven een emmer met mortel hield, schokte de publieke opinie.

'We krijgen steun van iedereen die ons kent', zegt Teejo Desteghe, woordvoerder van het gezelschap. 'Maar wat Frank Vandenbroucke (Vlaams minister van Onderwijs, nvdr.) op tv en in de kranten over ons vertelt, dat raakt ons. Want de druk op onze schouders is stilaan ondraaglijk. Wij offeren al onze vrije tijd op voor die kinderen en nog komen we handen tekort. Wij moeten een inktvis zijn met twintig ogen op elke poot.'

Het is een loodzware job om leerkracht te zijn in het Buso. 'Er waren al lang signalen dat het Carl niet meer goed afging, maar hij bleef komen omdat hij wist dat hij ons anders opzadelde met die verschrikkelijke klas. Bovendien is het niet slim om thuis te blijven, want dan laat je zien dat je kwetsbaar bent.'

En net dat maakt de leerkrachten zo boos. 'Minister Vandenbroucke zegt dat er ondersteuning is voor problemen als deze, maar wij hebben nooit steun gekregen. Onze directrice kaartte het probleem al aan op het Lokaal Overlegplatform, onze vakbondsafgevaardigde begon erover op de syndicale dag, we gaan naar bijscholingen... Maar nergens is er hulp of een oplossing. Wij hebben pedagogen en psychologen nodig. Ook voor onszelf, na zware uren. Maar ik heb de indruk dat Vandenbroucke ons niet belangrijk vindt, omdat wij en onze leerlingen het Vlaamse onderwijspeil niet opkrikken. Laat het filmpje de start zijn voor een deftig gesprek, zodat er eindelijk iets verandert.'

'Wij zien onze leerlingen doodgraag', zegt Desteghe. 'Dat moet ook, anders hou je dat niet vol. Want de situatie in de klas is soms hallucinant. Een nietjesmachine doet dienst als wapen, de hamers en beitels vliegen door de lucht. Het is buitengewoon onderwijs hé, op onze school zitten karaktergestoorde en licht mentaal gehandicapte leerlingen.'

'Zij kunnen hun daden niet inschatten, en al zeker de gevolgen niet. En omdat ze niet sterk genoeg zijn met woorden, gebruiken ze vaak hun fysiek. En dan heb jij als leerkracht geen keuze, want het heeft geen zin om te zeggen dat ze moeten stoppen met vechten.'

Audrey Matterne hield er twee jaar geleden zelfs twee gebroken vingers aan over. 'Er stond een stagiair voor de klas, zonder enige ervaring met Buso', vertelt ze. 'Een leerling vond zijn map niet meer, dacht dat zij die had en sloeg door. Ik heb haar willen beschermen, maar hij sloeg mijn hand weg. Mijn vingers bleven achter zijn kleren hangen en krak.'

'Er zitten bij ons veel leerlingen die er eigenlijk niet thuishoren, maar ze kunnen nergens meer naartoe. Die leerlingen zijn schoolplichtig en Mariadal is dikwijls een eindstation.'

'Ik sta op maandagnamiddag in de klas waar het gebeurd is', zegt Marc Bombeeck. 'Het is een van de zwaarste klassen. Pas als ik die heb overleefd zonder zware incidenten, begin ik gerust aan mijn week. En Carl, die staat al twee jaar in die hel.'

'Natuurlijk is er een verschil tussen fysiek tussenkomen en een leerling ondersteboven hangen boven een emmer met mortel. Wij willen niet goedpraten wat Carl heeft gedaan. Hij is doorgeslagen, het was de laatste druppel. Wanhoop en frustratie, dat was het. Als je een hele dag staat de dweilen met de kraan open, gooi je op het einde al eens een dweil tegen de muur. Carl weet zelf ook dat het een zware fout was, maar hij zit er nu te zwaar onderdoor om het aan u uit te leggen. Die man zijn leven is kapot. Hij is een fantastische mens, die zich zwaar inzet voor zijn leerlingen. Maar van de andere kant van Carl bestaat geen filmpje.'

Bron: De Standaard, 18 mei '09

Mening: Ik kan heel goed begrijpen dat die leerkrachten het zwaar hebben. Ik denk dat in het BUSO staan al meer energie van een leerkracht vraagt omdat het allemaal leerlingen met moeilijkheden/problemen zijn die extra aandacht vragen. En ik kan goed begrijpen dat de leerkrachten vinden dat er niet naar hen geluisterd worden en dat ze nood hebben aan psychologen, maar dat hebben andere BUSO of zelfs gewone scholen ook. Ik vind niet dat je kan goedpraten wat die man heeft gedaan. Als je voelt dat je niet meer kan moet je de klas verlaten maar niet naar geweld grijpen. Wat een voorbeeld hebben die kinderen nu gekregen? Het is ook heel zwak om dat te doen bij een kind met een handicap dat zich niet kan verdedigen. Ok, we weten ook niet wat de leerling had misdaan en daar moet ook rekening mee gehouden worden. Maar het zinloos geweld dat ik op het filmpje heb gezien? Nee, dat valt echt niet goed te praten!

In het Buso staan, is geen gemakkelijke opdracht. Maar kiezen die leerkrachten daar niet zelf voor. Voor een moeilijke klas staan is geen pretje. Als leerlingen over de schreef gaan, moeten leerkrachten dat dan ook doen. Ik begrijp wel dat iemand het bloed onder de nagels kan worden uitgezogen, maar is het de taak niet van de leerkracht om zich dan te beheersen.

Voor de reputatie van het leerkracht-zijn is dit weeral geen goed signaal. Leerkrachten worden weeral bestempeld. Misschien had die leerkracht beter naar een psycholoog geweest, zo had hij zich kunnen ontladen. Eens de emmer overloopt, is het vaak te laat.

Ik praat zeker niet goed wat die leerkracht gedaan heeft, absoluut niet. Ik vind dat zoiets niet kan. Maar misschien en ik zeg misschien zijn er factoren waarmee rekening gehouden moet worden. Al weet ik het zelf niet.

Maar een leerling zo behandelen kan niet door de beugel.

Leerkracht zijn in het buitengewoon onderwijs is geen makkelijke opdracht en dat weten we allemaal. Toch vraag ik mij af waarom ze mensen inschakelen in zulke scholen met geen enkele ervaring op het vlak van gehandicapte leerlingen. Ok, die man zal wel heel veel ervaring hebben en hij zal de leerlingen veel kunnen bijleren, maar toch vind ik het in ieder geval geen goede oplossing.

Ik begrijp zeker dat leerlingen uit het buitengewoon onderwijs een leerkracht het bloed vanonder de nagels kunnen uithalen. Nog meer dan leerlingen uit het ASO of zelfs uit de B-stroom. Ik kan het gedrag van de hardhandige leraar niet goedpraten, maar toch kan ik de leerkracht begrijpen.
Leerkrachten zijn ook maar gewone mensen die al eens naar het toilet gaan of hun geduld verliezen. De manier waarop de leerkracht de leerling aanpakte is natuurlijk verkeerd. De filmpjes hiervan brengen heel wat sensatie bij de mensen teweeg. Maar is het gedrag van de leerlingen wel eens gefilmd? Dit zou schending van de privacy zijn. Dat geldt ook voor de leerkracht vind ik.

Ik vind dat dit voorval zeker en vast niet goed te keuren, maar ik vind de collegialiteit hier een heel erg mooi gebaar van zijn collega's. Leerkrachten in het buitengewoon onderwijs hebben het niet gemakkelijk. Een beetje solidariteit is zeker op zijn plaats. De collega's keuren deze actie volgens mij zeker en vast niet goed, dit leid ik af uit volgende zin: "Zes leerkrachten van Mariadal in Hoegaarden zijn unaniem. Ze zijn aangeslagen, maar ze nemen het wel op voor hun collega Carl A."

Toen ik enkele dagen geleden op het nieuws zag dat een andere collega van Carl A. annoniem getuigde, was ik geschokt. Wat deze man gedaan heeft met de leerling is onvergeeflijk, maar dit wil toch niet zeggen dat je hem nog eens moet zwart maken voor heel vlaanderen.

Ik hoop dat ik binnen enkele jaren terecht kom in een school waar de collega's elkaar steunen, wat er ook gebeurd.

Mijn tante staat zelf in het BuSO (de Mast). In haar school is de discussie over al dan niet geweld gebruiken tov leerlingen ook ter sprake gebracht.
Zo vertelde ze over laatst dat een jongere verliefd was op een meisje, maar hij kon zijn gevoelens niet uiten. Daardoor begon hij willekeurig op ieder meisje te slaan en te schoppen. Deze jongen was bovendien geen lichtgewicht. Mijn tante en andere collega's zijn op die jongen gesprongen om hem tegen te houden. Soms vallen er dan rake klappen.
Kan dit of kan dit niet? Waar trek je de grens? Héél moeilijk vind ik.