Kansen bij steenkool

De sector voor steenkolen zit verwikkeld in de grootste crisis uit de moderne geschiedenis. Maar er schitteren lichtpuntjes door de donkere rookpluimen.
Wie dacht dat de oliesector in een crisis zat, die heeft niet gevolgd wat er bij steenkolen aan de hand is. Daar snijdt de crisis al veel langer én dieper. De prijs voor steenkool is op een recorddiepte aanbeland. Zo diep dat de faillissementen van steenkoolproducenten elkaar in versneld tempo opvolgen. De lijst met namen wordt steeds langer: Arch Coal, Alpha Natural Resources, Patriot Coal, Walter Energy, … en natuurlijk de grootste van ze allemaal, Peabody Energy.

De vraag die zich stilaan opdringt: begeven we ons in een nieuwe realiteit voor steenkool? Om een antwoord op die vraag te kunnen formuleren, moeten we eerst onderzoeken waar het fout zit.

prijs steenkool

Steenkool vormde samen met olie wellicht de belangrijkste voedingsbodem van de industriële revolutie van de afgelopen eeuw. Olie werd vooral ingezet voor transport, terwijl steenkool werd ingezet voor de opwekking van elektriciteit. Zowel Europa als Noord-Amerika realiseerden een exponentiële groei, mede door de inzet van steenkool. Maar wie tegenwoordig naar de markt voor steenkool kijkt, kan niet meer om China heen. Dit land is ontegensprekelijk verbonden aan het lot van de grondstof.

China groeide in de afgelopen jaren niet enkel uit als de grootste producent van steenkolen, het werd ook de grootste consument vanwege de onstuimige economische groei. Maar in de afgelopen jaren kwam hier een kink in de kabel. De balans tussen productie en consumptie is al enkele jaren uit evenwicht. China blijft jaar na jaar meer steenkolen ophalen. Deze groei kan de consumptie van steenkool in China niet volgen. Meer nog, de gegevens van de laatste jaren laten zelfs zien dat het verbruik van steenkool in China afneemt.

Steenkool verbruik China

De belangrijkste reden voor de afkalvende steenkoolconsumptie is de afzwakkende economische groei in China. Terwijl de Aziatische groeimotor in het afgelopen decennium nog een jaarlijkse groei van meer 10% kon voorleggen, moet de Chinese economie het vandaag hebben van 7% groei (of lager). Dat is nog hoog, maar niet meer zo intens als voorheen. En het lijkt er niet op dat deze trend snel gaat draaien. Integendeel. Hoe groter de Chinese economie, hoe lager het groeiritme.

Maar er zitten nog andere beren op de weg voor steenkool. Denk daarbij aan de ecologische veranderingen in onze moderne maatschappij. De oude steenkoolcentrales staan bekend als erg vervuilende installaties. De bevolking wil dit niet meer, waardoor politici wereldwijd nieuwe wetgevende initiatieven opstellen om de uitstoot van CO2 drastisch in te perken. Steenkool staat daardoor bovenaan op de ‘most wanted’ lijst. Bovendien krijgt steenkool ook nog eens concurrentie uit diezelfde hoek, want groene energiebronnen zoals zonnecellen of windmolens, worden steeds efficiënter, effectiever maar bovenal goedkoper.

Over goedkoper gesproken, de forse prijsdaling van olie is natuurlijk ook geen opsteker voor steenkool. Dit zet een extra domper op de prijs, want er komen zo plots voldoende substituten in de kijker. Voeg dit alles bij elkaar, en je begrijpt meteen waarom steenkool in de verdomhoek zit. Sterker nog: er gaan steeds meer stemmen op voor een toekomst zonder steenkool. Maar of we het graag willen of niet, steenkool zal nog jaren onderdeel uitmaken van onze energiemix. Al was het maar omdat het zo gemakkelijk is om te delven, maar bovendien ook omdat de technologie rondom steenkool ook niet stilstaat.

Je zou het niet zeggen, aan deze steenkoolprijzen, maar er wordt volop geïnvesteerd in de zogenaamde ‘clean coal tech’, oftewel propere energiecentrales op basis van steenkool. Want het is wel degelijk mogelijk om relatief zuivere energie te maken met steenkool, alleen moeten dan de oude centrales volledig op de schop. Maar ook hier hoef je maar te kijken naar China om te zien waar de toekomst van steenkool naartoe evolueert. Daar is men in een rotvaart oude steenkoolcentrales aan het ombouwen naar ‘schone’ varianten. Want je kan van China zeggen wat je wil, maar ze begrijpen heel goed dat deze energiebron binnen hun grondgebied bijna letterlijk voor het oprapen ligt. Dat kan je niet zomaar negeren als grootste groeiland ter wereld.

De consumptie van steenkool kan daarom nog wel terugvallen, maar lang niet zo drastisch als waar vele analisten nu op rekenen. Voeg daarbij het gegeven van opeenstapeling van faillissementen in de sector, en je ziet meteen dat de balans tussen productie en consumptie in evenwicht kan komen. Een grote prijsdaling vanaf het huidige niveau lijkt daarom onwaarschijnlijk.

Vanuit contrair beleggingsoogpunt ziet de sector er steeds interessanter uit. Niet enkel is er uitzicht op prijsstabilisatie, ook zijn er al heel wat spelers van het strijdtoneel verdwenen. Hierdoor krijg je straks automatisch een knauw in de globale toevoer van steenkool, met alle gevolgen van dien. We denken dat de faling van de grootste steenkoolspeler, Peabody Energy, de spreekwoordelijke bodembel voor de sector rinkelde. Het zou ons daarom niet verbazen als de steenkoolaandelen tot de beste posities van het jaar gaan behoren.

De auteur is gediplomeerd beleggingsadviseur en oprichter van de advieswebsite Slim Beleggen. Hij publiceert deze column in eigen naam. Slim Beleggen publiceert 4 analyserapporten: het Goud & Zilver Rapport, het Technologie Rapport, het Grondstoffen Rapport en het Groeimarkten Rapport. Daarnaast publiceert Slim Beleggen een gratis nieuwsbrief.

Bron: De Standaard (19/04/2016)
http://www.standaard.be/cnt/blnpa_02244183

Mijn mening: Zelf was ik niet bewust dat de steenkool in een crisis zat. Van de olie en dergelijke was ik op de hoogte, maar steenkool komt niet meer echt ter sprake vind ik persoonlijk. Ik hoor meer en meer van de nieuwe en groene energie zoals windenergie, waterenergie,... Ik vind het dan ook interessant om zo'n artikel als dit tegen te komen, ik had dit niet zien aankomen. Ik vind het belangrijk dat dit eens onder de mensen komt. Er zijn er altijd die initiatieven willen nemen zoals ook in het artikel vermeld staan, mensen die moeite doen om een 'propere energiecentrale' op basis van steenkool te willen creëren. Het milieu is iets waar men zeker rekening mee moet houden. Al vindt niet iedereen dit even makkelijk.