Vanuit Amerika laat Hirsi Ali ons weten: jullie zijn gek dat je me altijd zo serieus hebt genomen


Wat heeft Amerika wat Nederland niet heeft? Het minste wat je er over kunt zeggen is dat dit land kennelijk alleen al door zijn omvang van ons spraakmakende kamerlid Ayaan Hirsi Ali op slag een bedachtzamer mens heeft gemaakt. In een interview in de Volkskrant van dit weekeinde zegt ze: ,,In de VS zal ik meer oppassen wat ik zeg en doe. Daar moet ik strategischer, slimmer, tactischer zijn. Drie keer nadenken voor ik wat roep. Want het wordt allemaal groter en onoverzichtelijker en oncontroleerbaarder. Het spontane is nu weg.’’


Maar waaruit precies het verschil bestaat, komt in het interview niet echt uit de verf. Zelf zegt Hirsi Ali dat ze in Amerika ’in een keurslijf komt te zitten’. Daarmee suggererend dat de vrijheid van meningsuiting in de VS minder vanzelfsprekend zou zijn dan in ons goede vaderland. Het tegendeel is echter het geval. In de VS staat het uit 1791 daterende eerste amendement op de Grondwet nog altijd fier overeind: ,,Congress shall make no law (...) abridging the freedom of speech, or of the press.’’ Anders dan in Nederland staat deze vrijheid daar onbetwist aan de top, precies zoals Hirsi Ali ook voor Nederland bepleit. In Amerika mogen neofascisten een demonstratie houden in een Joodse wijk. In Amerika ook is het ondenkbaar dat er een wet wordt aangenomen die het verheerlijken van geweld verbiedt (het zogenoemde apologieverbod van minister Donner), of die ontkenners van de holocaust of de genocide op Armeniërs strafbaar stelt. Voor wie het er niet mee eens is, of zich beledigd of gekwetst voelt, heeft het hoogste gerechtshof slechts één standaardreactie: laat je eigen mening horen. More speech.

Maar feit is ook dat Amerikanen over het algemeen een slagje anders met die vrijheid omgaan dan Nederlanders. In dat land reageerde men niet alleen geschokt op de moord op Theo van Gogh, maar minstens zo geschokt op de ongeremde ontwikkeling van de vrijheid van meningsuiting. Dat moslims hier gekscherend werden weggezet als ’geitenneukers’, en/of als representanten van een inherent gevaarlijke godsdienst ging hun pet te boven. Amerika is een religieus land. Daar bedenkt men zich wel drie keer alvorens een godsdienst als gevaarlijk aan de kaak te stellen. Bush is de aanvoerder van de oorlog tegen het terrorisme. Maar uit zijn mond, of van welke Amerikaan dan ook, zul je geen onvertogen woord kunnen optekenen over de islam. Dat is het vermoedelijk op grond waarvan Hirsi Ali nu zegt eerst drie keer na te denken voor wat te roepen.

Daarmee rijst de vraag waarom zij die ruimte als verantwoordelijk kamerlid in Nederland wel kreeg. Op dat punt is het interview onthullend. Op de vraag waarom zij hier niet behoedzamer te werk is gegaan zegt ze: ,,Ik ben ook maar een mens. Ik ben afgestudeerd in 2000 en in 2003 kwam ik in de Kamer. Zonder enige politieke ervaring. Ik liep daarbinnen met mijn tasje en dat was het. Wiegel, Wallage, Dijkstal, Van Mierlo – moet je lezen wat al die grootheden over me hebben geroepen. En altijd dacht ik: o, weten ze wel over wie ze het hebben? Zij staan in de geschiedenisboeken; ik ben maar net afgestudeerd.’’

Daar staat in alle eenvoud: jullie zijn gek dat je mij altijd zo serieus hebt genomen. Natuurlijk was ik obstinaat over de islam. Daar had ik met mijn geschiedenis ook alle reden toe. Maar van volwassen politici mag je toch verwachten dat ze mijn obstinaatheid in de juiste context zetten? Gelijk heeft ze. Maar het is helaas niet gebeurd. Met haar onverschrokken, maar ook onverdraagzame opstelling heeft ze de halve VVD achter zich gekregen. Wat heet, zo ongeveer half Nederland. Mede dankzij haar staat Nederland in de toptien van moslimhatende landen. Jong en ervaren als ze was groeide zij uit tot de icoon van iedereen die de islam als een bedreiging ervaart. Zo werd zij ’gewichtiger’ dan ze zichzelf vond. Om pas in de VS tot bezinning te komen, nota bene in een functie waarin ze geen enkele verantwoordelijkheid draagt.


Trouw, 27-09-2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB