Vlaanderen / Vlaams Blok buitengesloten
door Wouter Bax - Trouw, 2004-06-25


De volgende Vlaamse regering zal vrijwel zeker uit vier partijen bestaan. Zo wordt het extreem-rechtse Vlaams Blok er weer buiten gehouden, ondanks de leus 'Meer Vlaanderen'.


BRUSSEL - Yves Leterme, de formateur van de Vlaamse regering, was door zijn eigen achterban nadrukkelijk gewaarschuwd: Zijn christen-democratische CD en V zou een coalitie met die andere winnaar van de verkiezingen, het Vlaams Blok, niet overleven. Het bleek een overbodige noodkreet. Leterme piekert er niet over zaken te doen met het Vlaams Blok.

Dat de Blok-kopstukken Filip Dewinter, Gerolf Annemans en Frank Vanhecke vorige week toch bij Leterme op de koffie kwamen, deed de CD en V-voorzitter naar eigen zeggen ,,uit respect voor de kiezers van die partij''. Maar tegenover de Vlaamse krant De Standaard zei Leterme dat het gesprek stukliep op de hang van het Vlaams Blok naar het conflictmodel. ,,Ze willen niet alleen de sociale zekerheid volledig splitsen maar ook elke vorm van solidariteit met Wallonië afbreken. Wij verschillen daarover grondig van mening. Het Vlaams Blok kan geen coalitiepartner zijn.''

Dat betekent wel dat de Vlaamse regering uit veel partijen moet bestaan om een absolute meerderheid te vormen tegenover het Vlaams Blok, dat bij de gewestelijke verkiezingen op 13 juni ruim 24 procent van de stemmen haalde. Naar verwachting treden de socialistische SP.A, de liberale VLD en de Vlaams-nationalistische N-VA toe tot de nieuwe regering. De partijen reageerden in elk geval vrij positief op het concept-regeerakkoord dat Leterme heeft geschreven.

'Meer Vlaanderen' is daarin niet het minste uitgangspunt. Leterme vindt dat Vlaanderen meer autonomie moet genieten om de eigen problemen effectiever te kunnen oplossen. In zijn plan krijgt het gewest bijvoorbeeld de volledige bevoegdheid over de gezondheidszorg en het wetenschapsbeleid, zaken die nu nog bij de federale Belgische regering liggen. Ook het verkeersreglement, de huurwetgeving en de energievoorziening moeten Vlaamse aangelegenheden worden. Leterme wil zelfs een Vlaams 'veiligheidsnetwerk', ofwel meer justitiële bevoegdheden als antwoord op de gevoelens van onveiligheid.

De Walen hielden al voor de verkiezingen hun hart vast bij de wil die bijna elke Vlaamse partij tentoonspreidde om bevoegdheden over te hevelen van de federale regering naar de Vlaamse overheid. Maar hoewel Leterme wel wil dat de Vlaamse regering meer inzage krijgt in de geldstromen naar het minderbedeelde Wallonië, vindt hij dat de solidariteit tussen de gewesten moet blijven.

In Wallonië is het de socialistische leider Elio di Rupo die de formatiebesprekingen mag leiden. Maandag maakt hij bekend met welke partijen hij in zee wil gaan, maar hij ontkwam niet aan de in Vlaanderen heersende frustratie over de winst van het Vlaams Blok. Hij reageerde boos op uitlatingen van Vlaamse politici dat het Vlaams Blok kiezers won bij elke keer dat hij zich dwars opstelde, bijvoorbeeld toen hij het stemrecht voor migranten bepleitte. ,,Het is oneerlijk en onrechtvaardig om ons te verwijten dat we het Blok groot maken'', zegt Di Rupo. Volgens hem is de groei van het Vlaams Blok een exclusieve Vlaamse zaak, veroorzaakt door de manier waarop de partijen tegen elkaar opbieden met hun Vlaamse standpunten. In Wallonië behaalde extreem-rechts 4,4 procent van de stemmen.

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

Regio's leiden politieke dans


BRUSSEL - De beslissing van PS-voorzitter Elio Di Rupo om de liberale MR in Franstalig België te dumpen, heeft verregaande gevolgen voor de Belgische politiek. Federaal blijft de MR in de regering. Maar de vraag is hoe lang.


Over één zaak zijn Elio Di Rupo en MR-boegbeeld Louis Michel het nog eens. De Franstalige liberalen blijven in de federale regering. Dat plaatst de MR wel in een moeilijke positie. Michel liet al verstaan dat hij ,,lastig’’ zal doen. Voorzeker zal de MR, opgejut door de FDF-vleugel, haar communautaire houding verstrakken.

Precies die communautaire eisen nemen een belangrijke plaats in de Vlaamse formatiegesprekken van CD&V/N-VA, SP.A/Spirit en VLD/Vivant in. De informateursnota van Yves Leterme (CD&V) bevatte een uitgebreide bundel verzuchtingen voor verdere stappen in de staatshervorming. Gisteren kondigde Frank Vandenbroucke (SP.A) — geen communautaire scherpslijper — aan dat hij naar het Vlaamse niveau wil verhuizen om mee te werken aan de overheveling van federale materies naar de deelstaten ,,om coherent beleid te voeren’’.

De precaire situatie van de Vlaamse financiën heeft ook communautaire facetten. Vlaanderen is niet bereid blijvend de rekening te betalen voor het Belgische begrotingsevenwicht. De sterkste schouders moeten de zwaarste lasten dragen, maar aan alles zijn er grenzen, klinkt het. De communautaire afspraken over de verdeling van de financiële lasten over federale staat en deelstaten staan ter discussie. Ze gelden in beginsel tot 2005, maar dat kan worden ,,besproken’’.

Dat alles vormt de onderbouw van de nieuwe dynamiek die de voorbije dagen op gang aan het komen is. Het politieke zwaartepunt verschuift daarbij van het federale niveau naar de deelstaten. Vroeger werden de deelstaatregeringen gemaakt naar het beeld en de gelijkenis van de federale coalitie. Dit gebeurt nu niet, en mogelijk komt er in het najaar een omgekeerde beweging: de federale coalitie kan dan de afspiegeling worden van de Vlaamse tripartite aan de ene kant en van de Waalse PS-CDH-coalitie aan de andere kant. Aan Vlaamse kant kan de paarse ploeg aangevuld worden met CD&V; aan Franstalige kant kan het CDH de plaats innemen van de MR. Zo’n PS-CDH-CD&V-VLD-SP.A-ploeg heeft in de federale Kamer een nipte Franstalige meerderheid en een ruime Vlaamse. Als bij toeval kan de vernieuwde federale meerderheid met 101 van de 150 kamerzetels bogen op een federale tweederde meerderheid. Die is nodig voor verdere stappen in de staatshervorming.


28/06/2004 Steven Samyn en Guy Tegenbos

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB