Rechter dwingt vrijgave namen Guantánamo af


Rotterdam, 24 febr. De namen van de ruim 500 vermeende Al-Qaeda- en Talibaanstrijders, die gevangen zitten op de Amerikaanse marinebasis Guantánamo Bay in Cuba, moeten voor eind volgende week openbaar worden gemaakt. Dat heeft een Amerikaanse federale rechter gisteren bepaald.


De regering-Bush hield tot dusver de identiteit van de gevangenen, die sinds januari 2002 vastzitten, geheim. Volgens het ministerie van Defensie, dat verantwoordelijk is voor de gevangenis, zou openbaarmaking de privacy van de gevangenen schenden en hun families en vrienden in verlegenheid brengen.

Ook de namen van de verdachten die zijn vrijgelaten, zijn nooit officieel bekend gemaakt. Alleen de tien gevangenen die zijn aangeklaagd werden met naam en toenaam bekend gemaakt. Alle overige gedetineerden zijn nooit officieel beschuldigd van een misdaad.

Enkele tientallen gedetineerden konden worden geïdentificeerd nadat hun familie via het Internationale Rode Kruis brieven ontving en zij contact opnam met advocaten, media of mensenrechtenorganisaties, of nadat de VS regeringen inlichtte, die vervolgens de identiteit van hun gevangengenomen burgers bekendmaakte.

De rechtszaak tegen het ministerie van Defensie was aangespannen door persbureau Associated Press. Dat had op grond van de wet op de vrijheid van informatie transcripten van hoorzittingen opgeëist. Ruim 300 gevangenen zijn de afgelopen jaren voor een militaire commissie verschenen, die heeft bepaald of zij terecht vastzitten of niet. De gevangenen worden tijdens deze achter gesloten deuren gehouden hoorzittingen niet vertegenwoordigd door een advocaat.

Het Pentagon gaf de transcripten vrij, maar namen, plaatsnamen en andere details over de gedetineerden waren onleesbaar gemaakt. Rechter Jed Rakoff beval enkele weken geleden opnieuw openbaarmaking van de transcripten, maar nu inclusief alle eerder zwart gemaakte details. Het Pentagon had tot gisteren tijd om in beroep te gaan, maar heeft besloten zich neer te leggen bij de uitspraak. Rakoff heeft het ministerie tot 3 maart de tijd gegeven de documenten openbaar te maken.

Advocaten hebben verheugd gereageerd. Michael Ratner van het Center of Constitutional Rights noemde de uitspraak van de rechter een belangrijke stap. „Ze [de regering, red.] zijn erg terughoudend geweest bij het openbaar maken van de namen. Er zijn daar nog steeds mensen die geen advocaat hebben en we weten niet wie ze zijn. Ze zijn verdwenen.”

Uit gisteren vrijgegeven documenten blijkt dat de federale recherche FBI de militaire leiding van Guantánamo Bay herhaaldelijk heeft gewaarschuwd voor de hardhandige manier waarop gevangenen worden ondervraagd. Agenten noemden die methoden juridisch vol risico’s en ineffectief.


NRC, 24 februari 2006

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB