Durban baart een muis

De VN-klimaattop heeft een waterig compromis opgeleverd. ‘We zitten definitief op het pad naar een temperatuurstijging van meer dan 3graden.'

Van onze redacteur

De Vlaamse minister van Leefmilieu Joke Schauvliege reageerde gisteren erg ontgoocheld op de uitkomst van de VN-klimaattop in Durban. ‘Te mager en te vaag' noemde ze de tekst die in de verlengingen van de top uit de brand werd gesleept. ‘Met dit akkoord kunnen we de opwarming niet tot 2graden beperken.' Er is veel te zeggen voor de evaluatie van Schauvliege.

In feite moest in Durban over drie zaken beslist worden. Eén: komt er op termijn een algemeen bindend akkoord waardoor alle landen verplicht worden hun uitstoot van broeikasgassen te verminderen? Twee: krijgt het Kyoto Protocol een verlengstuk? Drie: waar komt het geld vandaan voor het klimaatfonds dat de arme moet helpen zich aan te passen aan de klimaatverandering?

Op die drie vragen kwamen slechts vage antwoorden.

1.Algemeen bindend akkoord

Willen we de opwarming van de aarde binnen de grens van 2graden houden, moeten alle landen dringend verplicht worden hun uitstoot te verminderen. De twee grootste klimaatvervuilers –China en de VS– maar ook opkomende groeilanden als India en Brazilië doen alleen inspanningen op vrijwillige basis. En, in wezen, blijft dat zo.

Dat Durban met 36uur vertraging eindigde, had alles te maken met een hoogoplopende ruzie tussen de Europese Unie, en India en China over een slottekst waarin zou staan dat alle landen vanaf 2018 wettelijk verplicht (legally binding) zouden worden hun uitstoot terug te dringen. India en China weigerden halsstarrig hun handtekening te zetten onder een akkoord waarin die legally binding-formulering stond.

Grote emotionele woorden werden daarbij niet geschuwd. ‘Wat geeft jullie het recht ons te zeggen wat we moeten doen', riep de Chinese hoofdonderhandelaar Xie Zhenhua. Jayanthi Natarajan, de Indiase minister van Milieu, zei dat ze zich gegijzeld voelde en dat ze de ontwikkeling van 1,2 miljard Indiërs niet in gevaar wilde brengen.

Een volledige blokkering dreigde, tot Brazilië met een andere formulering op de proppen kwam. In plaats van legally binding zou het akkoord legal force krijgen en het zou ook pas vanaf 2020 van kracht worden. Hiermee gingen de EU, de Afrikaanse landen en eilandstaten uiteindelijk akkoord. Tegen 2015 moeten de onderhandelingen over dat ‘akkoord met legal force' landen om vanaf 2020 geïmplementeerd te worden. ‘De strategie van de EU heeft gewerkt', zei Europees commissaris voor Klimaat Connie Hedegaard. ‘Alle landen zijn aan boord voor een stappenplan naar een wettelijk kader dat de klimaatverandering bestrijdt.'

‘Probleem is dat die legal force in een internationale, juridische context absoluut geen betekenis heeft', werpt Hans Bruyninckx, specialist internationaal milieubeleid aan de KULeuven, tegen. ‘Eigenlijk blijven de grote groeilanden en de VS de handen vrij houden. En zelfs als ze er zich toe verbinden hun uitstoot te verminderen, dan zal dat pas op zijn vroegst vanaf 2020 gebeuren. En dat is te laat, want alle studies zeggen dat dit decennium cruciaal is voor het klimaat. We moeten nu de toenemende uitstoot ombuigen, of we zitten definitief op het pad naar een temperatuurstijging van meer dan 3graden. En die is, zeggen de wetenschappers, gevaarlijk. Met deze tekst heeft de Amerikaanse president Barack Obama –als hij een tweede termijn krijgt– dus een vrijbrief gekregen om gewoon niets te doen. En ook China en India kunnen tot 2020 rustig hun groeimodel voortzetten.'

2.Voortzetting van het Kyoto Protocol

Eind volgend jaar loopt het Kyoto Protocol af. Het is het enige klimaatakkoord waardoor rijke landen verplicht hun broeikasgassen afbouwen. Wegens hun historische schuld eisten de grote groeilanden dat ze die verplichting voorzetten. Waarschijnlijk zal dat ook gebeuren. ‘Op papier staat het nog niet, maar er is een politiek akkoord over', zegt Wendel Trio, klimaatdirecteur van het Climate Action Network Europe. Toch zijn er ook hierover nog veel onduidelijkheden. ‘Het ligt nog niet vast tot wanneer die tweede termijn zal lopen en welke doelstellingen nagestreefd worden. Zal Europa zijn uitstoot verder met 20procent verminderen? Of wordt het 30procent?'

Toch is een akkoord over Kyoto2 slechts een Pyrrusoverwinning. Immers, drie belangrijke landen die in het Kyoto Protocol zaten –Canada, Rusland en Japan– hebben al laten weten dat ze niet in Kyoto2 stappen. Daardoor blijft enkel Europa over en het oude continent is verantwoordelijk voor nauwelijks 10 tot 15procent van de wereldwijde uitstoot. De Europese inspanningen worden almaar meer een druppel op een hete plaat.

3.Het klimaatfonds

Het klimaatfonds moet de ontwikkelingslanden de nodige middelen bieden om zich te beschermen tegen de gevolgen van de klimaatverandering. De industrielanden zullen vanaf 2020 elk jaar samen 100 miljard dollar in het fonds stoppen. Schauvliege: ‘Dat principe werd vorig jaar in Cancun afgesproken. In Durban zijn we daarover niet veel wijzer geworden. We weten niet waar dat geld vandaan moet komen.' Mathias Bienstman van Bond Beter Leefmilieu beaamt. ‘Het klimaatfonds blijft voorlopig een lege doos.'

CONCLUSIE



Schauvliege: ‘Ik heb de conferenties in Kopenhagen, Cancun en Durban meegemaakt, en ik heb vooral het gevoel dat we rondjes blijven draaien. Misschien moet we ons daar eens over bezinnen: kan het zo wel verder?'

Bruyninckx: ‘Durban is een verwacht fiasco. Immers, geen enkele president of premier van een land dat er toe doet, is naar Zuid-Afrika gegaan en heeft leiderschap getoond. We kunnen niet anders dan concluderen dat de grote politiek niet meer met het klimaat bezig is.'


Bron: http://www.standaard.be/artikel/det...ikelid=7I3JFKRR

Mening:
Dat de klimaattop in Durban niet veel heeft opgeleverd, lijkt mij vrij normaal. Vooraf was er weinig tot geen belangstelling te merken voor deze top. De media haalde deze top ook weinig tot zelfs niet aan. Er verschenen elke dag wel kleine artikeltjes maar de grote media-aandacht van de afgelopen jaren bleef uit. Wanneer de media niet op de kar springt, konden we moeilijk verwachten dat belangrijke wereldleiders zouden afzakken naar Durban. Dat de top bijna niets heeft opgeleverd buiten een grotere ecologische voetafdruk voor de aanwezigen is de spijtige conclusie die we achteraf kunnen maken. India, China en de VS willen niet mee in het programma stappen. Andere opkomende landen zien het ook niet zitten waardoor men geen stap vooruit kwam. Kunnen we het deze landen kwalijk nemen? Allemaal landen in groei. Allemaal landen waar de industrie en de economie begint te draaien. Logisch toch dat dit niks oplevert.