Geen gordel van armoede rond EU


,,Je stuurt ze zeven bijbels tekst op en dan krijg je één zinnetje terug: dat je project is afgewezen'', klaagde Hana Malinova, gisteren in deze krant, over de bureaucraten in Brussel. Malinova biedt, bijna moederziel alleen, gezondheidszorg voor prostituees in Praag. Voor de meeste meisjes is het werk in de bordelen de enige manier om hun families te onderhouden. Malinova's zure oprisping legt de vinger op een van de grootste problemen van de Europese Unie: de burger koestert overspannen verwachtingen.



De Europese Unie heeft de armoedekloof in Tsjechië inderdaad niet gedicht. Is het lidmaatschap dan een maat voor niets, een vergissing geweest? Neen. De tien lidstaten die een precies jaar geleden - op 1 mei 2004 - toetraden tot de Unie, zijn daar wel bij gevaren, blijkt uit de balans die voorzitter José Manuel Barroso van de Europese Commissie voorlegt. Al gaat de vooruitgang misschien trager dan gehoopt. De economie van de nieuwelingen groeide sterker. Ze kregen steun om hun belabberde infrastructuur te herstellen. Toeristen en investeerders vonden hun weg naar de nieuwe EU-landen.

Ook de 15 oude lidstaten plukten de economische voordelen van de uitbreiding, zei Barroso. Zijn er dan geen problemen? Uiteraard wel. Niemand ontkent dat. Wie zijn baan verliest omdat zijn bedrijf verkast naar een lagelonenland, verdient begrip en steun. Maar de Europese Unie wordt al te snel beladen met alle zonden van Israël, ook en vooral die van de mondialisering.

Voor de enen doet Europa niet genoeg, zoals voor de prostituees van Tsjechië. Voor de anderen vermag de EU dan weer te veel, en zou ze de eigenheid van de volkeren, van de natie-staten verwateren. Alle angsten, alle ongenoegens over een snel veranderende wereld worden op de Unie geprojecteerd. Dat wordt nog eens duidelijk in de debatten die momenteel woeden in de landen die binnenkort de Europese grondwet aan een volksraadpleging onderwerpen. Wat nog eens bewijst dat een referendum geen geschikt instrument is om beslissingen te nemen, zeker niet in complexe dossiers. De nieuwe grondwet verandert niet zo gek veel aan de bestaande toestand, zeker niet voor het alledaagse leven van de burger. Maar zo zien velen dat niet. Een belangrijke component in de afwijzing van de grondwet is de uitbreiding, die velen in de oude lidstaten nog niet hebben verwerkt op een moment dat nieuwe kandidaten alweer aan de deur van de Unie kloppen.

Misschien is er een pauze nodig, zoals Olli Rehn, EU-commissaris voor Uitbreiding, in deze krant suggereerde. Maar geen stop. De Europese Unie mag geen elitaire club worden. Ze heeft wat te bieden. Tot in de zuidelijke Kaukasus toe droomt men van lidmaatschap, uiteraard om de Europese vleespotten. Maar aan dat manna zijn voorwaarden verbonden: democratisering, strijd tegen corruptie, invoering van milieunormen Verdere uitbreiding is ook in het voordeel van de bestaande lidstaten. Ook voor hen is het niet goed dat om de Unie een gordel van armoede en instabiliteit is gespannen. Rehn heeft overschot van gelijk als hij zegt dat de Unie niet op de toetredingsvoorwaarden mag toegeven. Anders verzwakt de Unie haar eigen kracht als motor van ontwikkeling.

Volgende week herdenken we het einde van de Tweede Wereldoorlog. De Europese Unie rees op uit de as van een continent dat zichzelf ei zo na had vernietigd. Ze heeft vrede en welvaart gebracht. Te weinig wordt de nadruk gelegd op het unieke van het Europese project: nooit, nergens werd iets dergelijks verwezenlijkt.


30/04/2005 Door Evita Neefs

©Copyright De Standaard

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB