Vintage is populairder dan ooit

Modediscounter Primark opent in april zijn grootste vestiging in Brussel, terwijl De Kringwinkel vlak bij de Antwerpse Meir een nieuwe kledingwinkel opent. De vervuilende machinerie van ‘fast fashion’ blijft draaien, maar tweedehandskleding heeft de tijdgeest mee.

Tweedehandskleren mogen dan vaak even goedkoop zijn als de grote commerciële modeketens, in de vintageshop van Oxfam aan de Vlaamse Steenweg in Brussel komt niemand met zakken vol kleren buiten. Er wordt veel gesnuisterd en aandachtig gepast, maar vaak wordt ook niets gekocht. Wie op vintage jaagt, moet kunnen leven met de macht van het toeval.
In de rekken hangt een jasje van Escada voor 15 euro: als we het kopen, plant Oxfam gewassen in Congo, vermeldt het etiket. Kopen we ook het kleurrijke mannenhemd van Chipie (11 euro) en een shirt van Cos (10 euro), dan sponsoren we een noodpakket voor baby’s.

Elke week komen hier nieuwe spullen binnen, net als het geval is bij de fast fashion van Zara of Primark. De Brusselse Maria Garcia (27), die onder haar artiestennaam June Dune muziek maakt, is zo’n habitué die elke week nieuwe oude schatten komt jagen. Ze showt haar oranje Dr. Martens-boots en een leren riem, die ze allebei hier gekocht heeft. In een andere vintageshop kocht ze een flessengroene sweater van Fruit of the Loom, populair bij liefhebbers van mode uit de jaren 90. ‘De sweater doet me denken aan mijn oudere broer, die dat altijd droeg. En het past perfect bij mijn haar’, zegt ze lachend terwijl ze haar groene krullen aait.

Katie Van Hemelrijck, al dertien jaar verantwoordelijke van de winkel, ziet haar cliënteel elk jaar diverser worden. ‘Sinds de klimaatmarsen komen meer jongeren langs’, zegt ze. ‘Tweedehands wordt niet langer gezien als iets stoffigs. Mensen die hier kopen, willen bewust consumeren.

Tweedehands is nooit méér mainstream geweest. Dat wordt ook bevestigd bij De Kringwinkel. ‘We hebben nooit eerder zoveel klanten gehad en er is nog nooit zoveel tweedehandskleding ingezameld én verkocht’, zegt woordvoerster Liesbeth De Schamphelaere. In 2017 verkochten de Kringwinkels samen 3.774 ton textiel – in 2015 was dat nog 3.154 ton.
De Kringwinkel wil het succes warmhouden en opent daarom in april vlak bij de Antwerpse Meir – waar de je ene fastfashionketen na de andere vindt – een shop met alleen kleding en accessoires. De winkel profileert zich nadrukkelijk als een duurzamer alternatief voor de overvloed aan commerciële mode op de Meir.

Fast fashion sputtert

Een dikke 50 kilometer verder, aan de Elsensesteenweg in Brussel, gaat over drie weken dan weer een nieuwe vestiging van Primark open. De winkel van de Ierse discounter zal met 5.500 vierkante meter dubbel zo groot zijn als de winkel in de Brusselse Nieuwstraat. In Birmingham opent deze maand zelfs de grootste Primarkwinkel ter wereld, met vijf verdiepingen vol extreem goedkope kleren.
Er lijkt geen rem te staan op fast fashion. Inditex, het moederbedrijf van ketens als Zara en Massimo Duti, heeft vorig jaar voor het eerst een omzet van meer dan 26 miljard euro gedraaid. De H&M-groep, het bedrijf achter Cos en H&M, zag zijn omzet in het eerste kwartaal van 2019 met 4 procent stijgen.

Toch begint ook die motor te sputteren. Want de omzet van H&M mag dan stijgen, voor het derde jaar op rij maakt de Zweedse reus minder winst. Afgelopen week vroeg de kledingketen Coolcat, die al drie jaar verlies draaide, het faillissement aan voor alle Nederlandse winkels. In januari kondigden twee Britse modeketens die zich op jongeren richten, New Look en River Island, aan dat ze al hun winkels in ons land sluiten. Heeft fast fashion wel nog een toekomst in een wereld waar de klimaatopwarming hoog op de agenda staat?

Jongeren kopen vaker tweedehands of huren kleding, zo staat in ‘The state of Fashion’, het rapport dat McKinsey met het modevakblad Business of Fashion eind december 2018 publiceerde. Het geld dat naar tweedehandswinkels vloeit, komt niet bij de grote modeketens terecht. In 2028 zal de tweedehandsmodemarkt in de VS anderhalf keer groter zal zijn dan fast fashion, zo staat in een rapport van GlobalData en ThredUp, een Amerikaans online platform voor tweedehandskleding. In 2008 maakte tweedehands nog amper 3 procent uit van de garderobe van de Amerikaanse vrouw, in 2018 was dat al 6 procent. Tegen 2028 zal dat 13 procent zijn, tegenover 9 procent voor fast fashion.

Principes en pragmatisme

Het blijft een vreemde spreidstand: enerzijds blijft een discounter als Primark maar winkels neerpoten, anderzijds is tweedehandskleding populairder dan ooit. Toch zijn het geen twee strikt gescheiden werelden: heel wat fast fashion komt immers in de rekken van tweedehandswinkels terecht. En er is ook een gedeeld cliënteel.

Er zijn uiteraard principiële vintageliefhebbers die nog liever Choupette van Karl Lagerfeld als jasje dragen dan een gloednieuwe trui die in een fabriek uit Bangladesh werd gemaakt. Maar een groot deel van het publiek dat bij tweedehandswinkels als Think Twice of Episode koopt, loopt ook wel eens een &OtherStories of Zara binnen.

Er is veel goede wil, maar er zijn ook praktische bezwaren. ‘Soms heb je gewoon snel nieuwe sokken en ondergoed nodig’, vat Maria Garcia het samen. En die vindt ze niet in haar geliefde Oxfam Vintage Shop. ‘Ik verzamel onverkocht voedsel om uit te delen en wil de wereld beter maken, maar ik wil er ook leuk en glamoureus uitzien.’

Die mix van pragmatisme en maatschappelijk engagement vinden we ook bij kunststudente Veerle Vervliet (27), die al drie jaar haar garderobe bij elkaar zoekt in tweedehandswinkels. ‘Tweedehands kopen is heel normaal bij mijn leeftijdsgenoten’, vertelt ze. ‘Een T-shirt van Primark is na vijf keer wassen kapot: dat is absurd. Ik kijk nu kritischer naar hoe we consumeren. Tweedehandskleding dwingt je ook om creatiever te zijn, want je moet het doen met wat je vindt. Dat maakt deel uit van het plezier.’

Onlangs kocht ze toch een nieuwe broek in H&M. ‘Ik was vergeten hoe makkelijk het was, om de keuze te hebben tussen verschillende kleuren en verschillende maten.’ Echt schuldig voelt ze zich niet. ‘Ik had die broek dringend nodig. Als ik toch iets nieuws koop, dan kies ik voor tijdloze stukken, zodat ze lang meegaan.’

Wie shopt bij tweedehandswinkels, doet dat dus heus niet alleen om de planeet te sparen. De unieke stukken die je er vindt, zijn vaak een goedkope manier om je toch origineel en anders te kleden. Bovendien is het voor heel wat tieners en twintigers dé plek om een hippe ninetieslook bij elkaar te puzzelen. Ook Flo Van Effelterre (14) heeft nostalgie naar een tijdperk dat ze zelf nooit beleefd heeft, maar wel kent van tv en film. ‘Ik vind de kleren die ze in Friends dragen heel wijs: die oversized T-shirts en wijde broeken’, zegt de Gentse scholier. ‘Bovendien vind ik het ook leuk dat tweedehandswinkels geen onderscheid maken tussen jongens- en meisjeskleren. Ik draag gewoon wat ik mooi vind.’
Onlangs kocht ze een T-shirt met het logo van B-Post op. ‘Het kost niet veel én niemand van mijn vrienden heeft er zo een.’ Dat zo’n tweedehands-shirt ook beter is voor het milieu, is ook belangrijk voor haar. ‘Ik ben hard bezig met de opwarming van de aarde: ik ben sinds kort vegetariër en ik heb al zes keer meegelopen met de klimaatmarsen.’

Influencers

Je hoeft zelfs niet meer te rommelen in bakken of rekken om vintage te scoren. Apps als United Wardrobe en Vinted verkopen zichzelf als hippe marktplaatsen voor tweedehandskleding.

Influencers springen mee op de vintagekar en nemen stelling in tegen de wegwerpcultuur. Zo kondigde de populaire Nederlandse Youtuber Diana Leeflang, alias D is for Dazzle, in februari aan dat ze stopt met fast fashion te promoten. Ze kreeg steeds meer kritiek van haar 271.000 volgers op de filmpjes waarin ze bij ketens als Topshop ging winkelen. ‘Dat was voor mij een wake-upcall’, zegt ze in een filmpje op haar Youtube-kanaal waarin ze haar beslissing meedeelt. Haar volgers krijgen nu vlogs te zien waarin ze oude kleren uit haar kleerkast herontdekt.

Dat vintage zo in trek is, heeft ook een keerzijde: het is meer dan ooit een zoektocht naar dat ene, fantastische stuk. ‘Tweedehandsmode is een echte business geworden’, zegt Katie Van Hemelrijk van de Oxfam Vintage Shop in Brussel. ‘Door de toenemende concurrentie zijn er minder mooie vintagestukken van hoge kwaliteit dan vroeger. Ook oma’s kast raakt op een dag leeg.’

Bron: De Standaard, 25.03.2019
Eigen mening: Ben blij te horen dat jongeren meer en meer gaan “thriftshoppen”.
Dit heeft ongetwijfeld een positieve impact op het klimaat.

https://youtu.be/QK8mJJJvaes