Hoofddoek in Turks paleis


Als er geen gekke dingen gebeuren, wordt Abdullah Gül vandaag Turks president. Dat is ook een overwinning voor zijn echtgenote Hayrunissa.


Op de Kultur Universitesi in Istanbul is het een dag als alle andere. Het is november 2006. De rust in de grote eetzaal wordt verstoord door het geschreeuw van een docente. Terwijl ze brult dat een studente op moet donderen en niet meer terug mag komen, trekt ze de zwarte pruik van het hoofd van het meisje en smijt hem op de grond.

Het meisje rent huilend naar buiten en komt niet meer terug. Turkse universiteiten houden er een strikt verbod op het dragen van hoofddoeken op na. Zelfs het dragen van pruiken om dit verbod te omzeilen wordt vaak niet gedoogd. Duizenden meisjes stopten daarom al met hun studies.

Het is ook het verhaal van Hayrunissa Gül, de vrouw van aanstaand president Abdullah Gül. Al tijdens haar puberjaren droeg Hayrunissa een hoofddoek – niet als ze naar school ging maar wel in haar vrije tijd.

Zo ook op de bruiloft van kennissen. Daar werd het rustige, degelijke meisje opgemerkt door de moeder van Abdullah. Abdullah was dertig jaar, had in Engeland gestudeerd, maakte carrière in Turkije en vond dat het tijd was om te trouwen. De ouders van Hayrunissa en Abdullah kwamen overeen dat de twee geschikt waren voor elkaar. Hayrunissa was vijftien en verliet school.

Vanuit huis maakte zij uiteindelijk haar middelbare school af en meldde zich aan bij de universiteit om Arabisch te studeren. Vanwege haar hoofddoek werd ze geweigerd. Hayrunissa klaagde haar land daarop aan bij het Europese Hof voor de Mensenrechten.

Die aanklacht trok ze pas later in, toen haar Abdullah politiek carrière begon te maken. In de nieuw opgerichte AK-partij, die in 2002 de verkiezingen won, was hij de tweede man. Hij werd minister van buitenlandse zaken.

Dat Hayrunissa haar aanklacht introk, was mogelijk onder druk van de partij – wat is er immers lachwekkender dan dat de vrouw van een minister haar eigen land aanklaagt in het buitenland?

Haar strijd is die van vele Turkse vrouwen, en is het gevolg van de verstedelijking in Turkije. Eerst kwamen miljoenen mannen van het platteland naar de steden, daarna volgde het gezin. De dochters die in de steden werden geboren en zo conservatief waren dat ze hun hoofddoeken wilden ophouden, klopten aan bij scholen en universiteiten. Velen waren zo overtuigd van hun geloof dat ze hun studies opgaven wanneer die hoofddoek een bezwaar was.

Hayrunissa Gül, kon niet naar de universiteit, maar betreedt straks wel, mét hoofddoek, het presidentiële paleis in Turkije. Daarmee heeft ze geen toegang tot de universiteit, maar toch wel iets gewonnen – vrouwen van ministers en parlementariërs zullen voortaan in ieder geval acte de présence geven op recepties in het presidentiële paleis.

Dat was onder de huidige president Ahmet Necdet Sezer niet mogelijk. Als overtuigd voorstander van het weren van het geloof uit de politiek gedoogde hij geen enkele hoofddoek in zijn paleis.


Trouw, 28-08-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB