Verkeerszondaars vragen meer controle op eigen risicogedrag


Onverantwoorde risico’s nemen in het verkeer is geen exclusieve mannenzaak. Integendeel, vooral op jonge leeftijd lappen vrouwen evengoed de wegcode aan hun modieuze enkellaarsjes. Dat geven ze zelf toe.


Bij het Belgisch Instituut voor Verkeersveiligheid (BIVV) kijken ze zelf met verbazing naar het hoofdstuk over risicogedrag in de eigen Nationale Verkeersonveiligheidsenquête, die gisteren werd gepresenteerd. Van 2012 tot 2020 wordt gepolst hoe een representatief deel van de Belgische bevolking zich voelt en gedraagt in het verkeer. En vooral de mening van de jonge vrouwen anno 2013 doet collectief de wenkbrauwen fronsen.

Geheel conform de verwachtingen zijn het vooral mannen die toegeven zich te bezondigen aan gevaarlijk rijgedrag. Maar, wel verrassend, ze krijgen concurrentie van jonge vrouwen.

Dat blijkt onder meer uit de cijfers over bellen achter het stuur, een grote bron van ergernis voor andere weggebruikers. Vrouwen doen het slechts een fractie beter dan mannen. De vrouwen tussen 25 en 34 jaar scoren zelfs substantieel slechter dan alle andere groepen.

‘Ik denk dat dit vooral vrouwen zijn met een erg druk leven en die veel onderweg zijn’, zegt professor verkeerskunde Tom Brijs (UHasselt) met enig voorbehoud. ‘Ze moeten hun kinderen naar de crèche brengen, haasten zich naar het werk en proberen snel nog af te spreken om naar de zumba te gaan.’


Gejaagd door het leven

Meer dan een vierde van de vrouwen tussen 16 en 24 jaar kruipt wel eens achter het stuur met een promillage dat hoger ligt dan toegelaten. Een stuk meer dan de mannen in dezelfde leeftijdscategorie.

Ook op het gebied van te snel rijden staan de vrouwen tot 34 jaar hun mannetje. ‘Niet zo verwonderlijk, als we zien hoe gejaagd we soms door het leven gaan’, merkt het BIVV op.

‘Er is hier sprake van een inhaalbeweging’, zegt de Nederlandse professor Dick De Waard. Hij is verkeerspsycholoog aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Vroeger had enkel de man een rijbewijs en de macht over het stuur. Maar de afgelopen decennia begonnen ook vrouwen hun rijbewijs te halen. Dat vertaalt zich nu ook in de statistieken over risicovol gedrag.’

Kan een goed gerichte reclamespot iets veranderen? In Wales behoort een schokkend filmpje – met bloed en gebroken botten – over een sms’ende vrouw achter het stuur die frontaal botst, tot het collectieve geheugen.

‘Sensibilisering moet er voor iedereen zijn’, zegt verkeerspsycholoog Dick De Waard. ‘Maar harde campagnes hebben niet altijd het verhoopte effect. Mensen voelen zich niet emotioneel betrokken. Ze denken: dat kan mij niet overkomen.’

Volgens zijn Belgische collega Tom Brijs is er een belangrijke taak weggelegd voor de rijscholen en examencentra. ‘Die zijn momenteel nog sterk gericht op het leren besturen van een voertuig. Maar dat is iets anders dan een veilige chauffeur zijn. Ook veilig en defensief rijden kan je aanleren.’

Met een blik op de ongevallenstatistieken benadrukt hij nog dat, ondanks de opmars van de jonge vrouwen, de jonge mannen een probleemgroep blijven. ‘Door de jonge leeftijd is er een gebrek aan ervaring. Mannen gaan hun eigen kunnen overschatten en vertonen wat haantjesgedrag, willen zich laten zien. Vrouwen schatten de risico’s doorgaans correcter in, omdat ze wat vroeger rijp zijn.’


Gevaar voor motorrijders

Uit de Nationale Verkeersonveiligheidsenquête komt ook goed nieuws: de doorsnee Belg voelt zich iets veiliger in het verkeer in vergelijking met een jaar geleden. Al neemt dat niet weg dat 1 op de 9 weggebruikers het afgelopen jaar betrokken was bij een ongeval met materiële schade. Bij 1 op de 53 was er sprake van gewonden.

Vooral voor motorrijders loert het gevaar om iedere bocht. Zij maken twintig keer meer kans op een dodelijk ongeval dan een autobestuurder. Voor fietsers is dit vier keer meer.

De belangrijkste oorzaken van verkeersonveiligheid zijn, volgens de weggebruikers zelf, snelheid, problemen met de infrastructuur en rijstijl.

De oplossing? Meer inzetten op controles en handhaving. Zelfs de verkeerszondaars zijn gewonnen voor meer controle op het risicogedrag dat ze zelf vertonen. ‘Iets wat we alleen maar kunnen toejuichen’, zegt hoofdcommissaris Michaël Jonniaux, directeur van de federale wegpolitie.


DS, 07-01-2014 (Stijn Cools)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB