'In buitenland studeren verplicht voor iedereen'

ANTWERPEN - Maak van studeren in het buitenland een vast onderdeel van alle universitaire studies, stelt de Antwerpse rector Alain Verschoren voor. 'Vandaag zijn het alleen de gegoeden die het kunnen.'
Van onze redacteur

Iedereen student!, was de titel van de reeks in De Standaard over hoger onderwijs. En alle studenten naar het buitenland!, wil Alain Verschoren daaraan toevoegen. Vandaag begint het nieuwe academiejaar en de rector van de Universiteit Antwerpen (UA), nog even voorzitter van de Vlaamse Interuniversitaire Raad (Vlir), lanceert meteen een gedurfd voorstel.

De studenten meer in staat stellen in het buitenland te gaan studeren (een betere 'studentenmobiliteit') was een van de doelstellingen van de grote Europese hervorming van het hoger onderwijs.Tegen 2020 moest 20 procent van de studenten over de grenzen kijken. Hoe staat het daarmee? Aan de UA trekt 16 procent voor een langdurig verblijf naar een buitenlandse universiteit.

'Zelfs al halen we die 20 procent, om wie gaat dat? Om jongeren uit gegoede gezinnen', meent de Antwerpse rector, 'want met de beurs die vandaag maximaal 370 euro per maand bedraagt, red je het in Parijs of Madrid niet lang. Alleen wie een financieel steuntje van thuis krijgt, kan de stap wagen. Ik vind dat niet democratisch. Een buitenlandse ervaring staat goed op je cv. Het vergroot op dit moment de kansen van wie al meer kansen heeft.'

Verschorens remedie is radicaal. 'Maak een verblijf van een semester of een half semester verplicht voor iedereen die een masteropleiding volgt.'

En wie gaat dat betalen? 'Ik heb de berekening nog niet gemaakt', geeft Verschoren toe. 'Onvermijdelijk zullen de universiteiten en dus de Vlaamse overheid ervoor opdraaien. Ik hoop voor een stuk dat ook Europa deze uitwisselingen mee zal bekostigen, want Europa wordt hier sterker van. Dit is geen weggegooid geld, maar een investering. Mensen die in het buitenland gestudeerd hebben, kennen meer talen, leggen internationale contacten, denken ruimer, komen los van de kerktorenmentaliteit.'

Om de kosten te beheersen, verwacht de rector veel van netwerken tussen universiteiten. 'Bevoorrechte partners kunnen dan zowel studenten als proffen uitwisselen en elkaars “gaten, in het aanbod aanvullen. Dat zal de kwaliteit van de uitwisselingen ook opdrijven. Vandaag kiezen de studenten te vaak voor een plezierige bestemming ergens in Italië of Spanje, Barcelona bijvoorbeeld. Dat lijkt op academisch toerisme. 't Is een beetje vakantie, zeker als ze gemakkelijke stof te verwerken krijgen.'

Verschoren doet zijn voorstel in eigen naam, niet als Vlir-voorzitter, wat hij nog tot 1 oktober is. Maar hij wil het thema wel graag op de agenda zetten. De rector van de Universiteit Gent, Paul Van Cauwenberge, volgt Verschoren op als Vlir-voorzitter.

DS Online, 26-09-2011 (Tom Ysebaert)

Ik sta helemaal achter het feit dat we de studenten meer in staat moeten stellen om in het buitenland te gaan studeren; maar het verplichten vind ik net een stap te ver.
Een buitenlandse ervaring opdoen is inderdaad een grote hap uit je budget, en de beurzen die momenteel toegekend worden stellen niet veel voor, maar iets is nog steeds beter dan niets, en het geld moet van ergens komen. Direct of indirect, je zal altijd zelf voor de kosten blijven opdraaien, zij het dan gecamoufleerd onder een verhoging van het inschrijvingsgeld of belastingen.
Dat gezegd zijnde... ik stel mij niet enkel ernstige vragen bij het financiële, maar ook bij het gemakzuchtige. Alles moet steeds gemakkelijker, toegankelijker gemaakt worden en daarmee verliezen we een reeks belangrijke kwaliteiten zoals organisatorische vaardigheden en doorzettingsvermogen. Op deze manier hebben we zelfs de kans niet meer om iets zelf te willen en er voor te werken. Waar kunnen we dan nog trots op zijn? En wat met vrije keuze? Niet iedereen wil graag in het buitenland studeren!
Kortom, ik ga er absoluut niet mee akkoord dat studeren in het buitenland verplicht moet worden. Er is wel iets anders in het artikel dat mijn aandacht getrokken heeft, nl. de term academisch toerisme. Is het dan misschien niet beter om studeren in het buitenland net moeilijker te maken en bvb beurzen toe te kennen aan de studenten die er hard voor werken en hun keuze kunnen staven met gefundeerde argumenten? M.a.w. beurzen verdelen o.b.v. objectieve criteria i.p.v. volgens het loon van mama en papa.