‘We leren alles over de Romeinen, niets over het klimaat’


Vielen op in de derde jongerenmars voor het klimaat: de Franstalige leerlingen, de studenten én de overtuigde broekjes van elf à twaalf jaar. ‘Zondag staan we hier weer.’


‘Plus chaud, plus chaud, on est plus chaud que le climat!’ Bij de derde editie van ‘Youth for Climate’ in Brussel tekenen opvallend meer Franstalige leerlingen present. Behalve de universiteits- en hogeschoolstudenten die klaar zijn met hun examens, spijbelen ook veel jonkies, eerste- en tweedejaars uit het middelbaar, om ambitieuzere klimaatmaatregelen van de politici te eisen.


‘Maak van klimaatleer een vak’

‘De eerste keer mochten we komen betogen van de school, maar vandaag niet’, zegt Emilie Delmotte. Ze is twaalf jaar. Haar twee vriendinnen wijzen Emilie en haar oudere zus, Aline (14) aan als dé klimaatactivisten van hun school, het BimSem in Mechelen. Anders dan voordien riskeren ze vandaag strafstudie. ‘Liever dat dan geen toekomst’, zegt Aline.

Klimaatleer moet volgens hen een vak worden. Daarvoor stuurden ze ook al een mail naar de minister van Onderwijs, Hilde Crevits (CD&V). ‘We leren alles over de politieke systemen van de Grieken en de Romeinen, maar niets over wat er vandaag gaande is. Onze school móét meer dingen ondernemen.’

Aan de klimaatministers hebben de zusjes Delmotte – die zondag en volgende week ‘uiteraard’ ook gaan betogen – een niet mis te verstane boodschap: ‘Wij komen als zussen beter overeen dan de politici. Oké, wij spijbelen, maar zij in zekere zin toch ook? Ze luisteren niet naar ons en doen gewoon hun zin. Anuna De Wever zou beter onze nieuwe minister van Milieu worden. En Greta Thunberg verdient een Nobelprijs. Zij zijn de echte toppers.’ Als ze wat verderop Groen-Kamerlid Kristof Calvo zien staan, begint het groepje te giechelen en te joelen.

Het enthousiasme van de jongeren werkt aanstekelijk. Mensen die de betoging zien passeren, steken hun duim omhoog, maken hartjes met hun handen, juichen de enthousiaste jongeren toe en sporen ze aan om nog meer van zich te laten horen. Als de betoging de Brusselse binnenring bereikt, beginnen jongeren opzettelijk luid te hoesten.

Lina Cox (13) van de Steinerschool in Gent loopt gedurende de volledige betoging in de voorste *linie. Ook zij komt voor de derde keer betogen. ‘Op school sta ik bekend als het klimaatmeisje’, zegt ze. Wanneer de meute ‘Youth for Climate’ begint te schreeuwen, onderbreekt ze het interview en roept ze luid mee. ‘Het valt me op dat alle jongeren even vastberaden zijn’, gaat ze verder. ‘Ik heb het voorgevoel dat dit volgende week nog groter zal worden. De jongeren zeggen dat ze hier elke week zullen staan voor het klimaat. Logisch, dit gaat over onze toekomst.’


Kraantjeswater

Met dezelfde onderliggende gedachte zijn Eliot Gevers (12) en Hendrik De Mulder (11) vandaag naar Brussel afgezakt. Op hun school, Regina Caeli in Dilbeek, dragen ze normaal blauw en wit, de kleuren van hun uniform. Maar via sociale media hebben leerlingen vandaag opgeroepen om groen te dragen. ‘Ik ga altijd te voet of met de bus naar school, we gebruiken bijna nooit de auto, en we eten geen vlees meer thuis’, zegt De Mulder. ‘De politici moeten de klimaatzaak als een prioriteit zien. Onze kleinkinderen en achterkleinkinderen verdienen toch ook een sneeuwballengevecht?’

‘Ook wij doen bijna alles met de fiets of met het openbaar vervoer,’ zegt Gevers, ‘we kopen geen water in plastic flessen en gebruiken altijd drinkbussen met kraantjeswater.’ Voor Gevers was het zijn eerste betoging, De Mulder wandelde al mee in de klimaatmars op 2 december. De twee jonge vrienden lijken de microbe te pakken te hebben. ‘Zondag komen we ook naar de klimaatbetoging, met de chiro, en volgende donderdag zullen we er misschien weer zijn.’


DS, 25-01-2019 (Marthe Saelens)

Doen scholieren meer dan bosbrossen alleen?


Het jonge enthousiasme voor het klimaat vindt ook een uitweg via andere kanalen. Een succesvolle petitie, twaalf eisen voor een klimaatvriendelijke gemeente of duurzaam op scoutskamp.


1. Al meer dan 10.000 handtekeningen voor ecologische belastinghervorming

Zeven scholieren uit het Vlaams-Brabantse Rotselaar zijn een petitie gestart voor een ecologische belastingshervorming. Als ze 100.000 handtekeningen hebben, willen ze hun plannen voorleggen aan het parlement.

‘Duurzaam leven is vandaag nog te veel een verhaal van moeizame opoffering’, vinden de initiatiefnemers Jonathan Keirse en Ward Winters (beiden 17). ‘Het moet een evidente en logische keuze worden.’ Keirse en Winters schreven een manifest, Bewuste belastingen. Volgens de twee maakt het huidige economische bestel een ‘dwaze scheiding tussen economie enerzijds en mens en milieu anderzijds’.

Speerpunt van het manifest is een ‘duurzaamheidsindex’ op verpakkingen: een universeel label dat aangeeft in hoeverre het product een invloed heeft op het klimaat. ‘De index houdt rekening met het effect op het biodiversiteitsverlies, de CO2-uitstoot, het FSC-label (in hoeverre een bos duurzaam is onderhouden, red.), of het product veel transport heeft nodig gehad, of het recycleerbaar of al gerecycleerd is’, zegt Keirse. Met een kleurcode zouden consumenten meteen zien hoe ecologisch het product is dat ze willen kopen.

De index moet ook gekoppeld worden aan de algemene loonbelasting. Het belastingsysteem moet zo inclusief mogelijk zijn, zonder te raken aan de minder gegoede bevolking. Consumenten met een duurzame levensstijl moeten financieel beloond worden.

De scholieren wisten al meer dan 10.000 handtekeningen te verzamelen, maar zijn ervan overtuigd dat er nog velen zullen volgen. Vooral Wallonië kan beter bereikt worden, zeggen Keirse en Winters. Het manifest is vertaald in het Frans, een Engelstalige versie ligt klaar.


2. Make Essen Green Again

Een dag vóór de klimaatbetoging van gisteren vond er in het Antwerpse Essen een iets kleinschaligere klimaatmars plaats. Leerlingen van het Don Bosco-Mariaberginstituut wandelden er van het station naar het gemeentehuis. Daar overhandigden ze twaalf klimaatvriendelijke voorstellen aan de burgemeester.

Onder de leuze Make Essen Green Again dachten de scholieren na over hoe lokale maatregelen van Essen een duurzamere gemeente kunnen maken.

Het pakket voorstellen is divers: zo willen de scholieren bussen onder meer een slimmer traject laten rijden, zodat minder brandstof wordt verspild; ze willen twee dikketruiendagen per week; en ze vinden dat reclameboekjes van supermarkten digitaal moeten worden verstuurd. De burgemeester beloofde de voorstellen op het volgende schepencollege te bespreken.


3. Zo duurzaam mogelijk op kamp

‘Laat deze wereld een beetje beter achter dan je hem gevonden hebt’, citeert Daan Jennes (19) van Scouts & Gidsen Heikant scouts-pionier Robert Baden-Powell. ‘De natuur is onze werkplek. Jeugdbewegingen moeten daar toch wat voortrekker zijn.’

Jennes probeert samen met zijn scoutsgroep al jaren duurzaam op kamp te gaan en heeft daar zelfs prijzen voor gewonnen. ‘We kopen zo veel mogelijk lokale producten, waarmee we ook de lokale economie stimuleren. Op kamp in de Ardennen was er bijvoorbeeld een lokale vleesboer, bij wie we ons vlees bestelden. Ook melk halen we vers bij de boer. We houden ook altijd een vegetarische dag.’

Duurzaam op kamp gaan is soms voelbaar in het budget, zoals bij de aankoop van ecologische afwasproducten. ‘Maar dat is de meerprijs waard,’ zegt Jennes. Duurzaam kamperen betekent ook uitgekiend sorteren of je haar wassen met water uit een waterput om leidingwater te besparen. Toch ziet Jennes nog kansen. ‘Het zou fijn zijn om zelf energie op te wekken via een zonnepaneel voor een koelkast. Jammer genoeg is dat nog te duur.’


DS, 25-01-2019 (sgy)