Koning zonder eigenschappen

Karel Verhoeven


Een aangrijpender interview over de liefde en haar tragische onmacht publiceerden we zelden in de krant. Sybille de Selys Longchamp noemt het uitdagend ‘een banale geschiedenis’. Was dat zo, dan konden we koning Albert wegzetten als een banale hypocriet. Dat is hij niet. Wat de moeder van Delphine Boël en hij hebben beleefd, was het soort liefde waar banale lieden niet aan toekomen.


Over de liefde van anderen is het omzichtig praten en nog omzichtiger oordelen. Dit interview illustreert dat we zo’n oordeel wellicht beter helemaal achterwege laten. Niet oordelen dus over de achttien jaar durende relatie, over hoe ze eindigde, over de terugkeer van Albert naar Paola. We weten er niets van.

Het is moeilijk om als lezer niet onder de indruk te zijn van Sybille de Selys-Longchamp. Nu verschijnt natuurlijk alleen haar versie, maar hier spreekt een vrouw met zelfkennis. Zij heeft de balans opgemaakt, ook van haar eigen onmacht. Als ze al rancune voelt, spreekt ze die niet uit. Ze lijkt niemand iets ten kwade te duiden voor hoe haar liefdesverhaal gelopen is. Er was geen kwade genius aan het hof die haar te gronde richtte. Ze is verpletterd door de omstandigheden. Ze achtte zichzelf te frêle om te varen tegen tij en wind.

Dat lucide zelfinzicht maakt dit interview dodelijker. Het moordende zinnetje luidt: ‘een kind erkennen is eenvoudig vandaag’. Het is moordend omdat het waar is. Ieder van ons krijgt in een beslissend moment in het leven de kans om zijn waarde te bewijzen. Koning Albert, maakt dit interview duidelijk, heeft in zo’n beslissend moment gefaald. Toen het nieuws over zijn dochter in 1999 bekend werd, heeft hij nagelaten om te doen wat hoort. Niet voor zichzelf of uit respect voor zijn voormalige grote liefde, maar voor zijn dochter en haar kinderen. Het koningschap kan niemand ontslaan van de opdracht een decent mens te zijn.

Dat maakt hem tot zo’n tragisch personage. Hij die uit liefde bereid was om van Paola te scheiden en een paria te worden aan het Hof, die koning Boudewijn en de regering van premier Tindemans daarover trotseerde, die door zijn entourage was getypeerd als een reservewiel voor het koningschap, die man laat zich uiteindelijk kooien door dat Hof. De prins wordt een koning die zich laat regeren door adel en bourgeoisie. Velen onder hen zijn slechts lakeien. Toch vreest hij hun oordeel zo erg dat hij voor hen het bestaan ontkent van zijn dochter die hij tien jaar lang zag opgroeien. Het koningschap maakt van hem een man zonder eigenschappen. En wie dacht dat de adel geen macht meer heeft, vergist zich.

Zo levert de vrouw die de koning lief had, het striemendste argument tegen een koning.


DS, 22-06-2013 (Karel Verhoeven)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB