Belgen rijkste mensen ter wereld


Als je het mediane vermogen bekijkt, blijken Belgen de rijksten ter wereld. Bekijk je het gemiddelde, dan staat Zwitserland bovenaan de lijst.


De gemiddelde Zwitser heeft maar liefst 685.230 dollar in zijn bezit. Daarmee zijn Zwitsers gemiddeld de rijkste mensen in de wereld, gevolgd door de inwoners uit de Verenigde Staten en Hongkong.

België komt ook bovenaan de lijst rijkste landen uit. Met 249.040 dollar (228.180 euro) per volwassene, inclusief vastgoed, heeft België van alle landen het hoogste mediane vermogen – waar de ene helft van de inwoners onder en de andere helft boven zit. België telt dus relatief veel vermogende mensen. De rijkdom zit niet geconcentreerd in de handen van een kleine groep zeer vermogenden.

Dat blijkt dinsdag uit het jaarlijkse rapport van Credit Suisse en UBS. Daaruit blijkt ook dat voor het eerst sinds de financiële crisis van 2008 het wereldwijde private vermogen vorig jaar is geslonken.

Volgens de studie van de Zwitserse banken is het private nettovermogen in 2022 met 2,4 procent of 11.300 miljard dollar gekrompen. Zo blijft er wereldwijd nog 454.400 miljard dollar over.

‘De vermogensontwikkeling bewees bestand te zijn tegen de coronacrisis’, lichtte Nannette Hechler-Fayd’herbe van Credit Suisse toe. ‘De inflatie, de stijgende rente en de depreciatie van nationale munten hebben in 2022 een ommekeer veroorzaakt.’ Ook verliezen op aandelen en de oorlog in Oekraïne spelen een rol.

Het verlies aan rijkdom laat zich volgens het rapport vooral voelen in Noord-Amerika en Europa, waar in totaal 10.900 miljard dollar verloren ging. Latijns-Amerika ging er dan weer 2.400 miljard dollar op vooruit.


Blog DS, 15-08-2023 (hd, blg)

Zijn de Belgen écht de rijksten ter wereld?


Volgens het Global Wealth Report van de Zwitserse bank UBS is de mediane rijkdom nergens zo hoog als in België. Zijn de Belgen écht de rijksten ter wereld?


1. Hoe rijk zijn de Belgen?

Op die vraag zijn verschillende antwoorden mogelijk. Het Global Wealth Report geeft er twee: het gemiddelde en het mediane vermogen per volwassene. Gemiddeld bezit een Belg 352.810 dollar, wat goed is voor een elfde plaats in de ranglijst van belangrijke landen. Het nadeel van dat cijfer is dat het vertekend kan zijn door een klein aantal zeer rijken. De mediaan is daarom een betere graadmeter van hoe de bevolking er qua welstand aan toe is.

Dat cijfer geeft het bedrag aan waar de helft van de bevolking boven zit, en de andere helft onder. De mediane rijkdom in België bedraagt 249.940 dollar (228.681 euro) per volwassene. Het gaat om financieel vermogen zoals spaargeld en beleggingen, plus vastgoed, min de schulden. Een koppel dat in een afbetaald huis woont van 457.362 euro zit precies op de mediaan, zelfs als het een lege spaarrekening heeft.

2. Is dat het hoogste bedrag ter wereld?

Die indruk wordt gewekt, doordat België in het rapport boven aan de ranglijst van belangrijke landen staat. Maar wie in de uitgebreide database duikt die samen met het rapport werd gepubliceerd, ziet dat twee landen een nog hoger mediaan vermogen laten optekenen. Dat zijn Luxemburg met 360.715 dollar en IJsland met 413.193 dollar. Ter vergelijking: in de Verenigde Staten bedraagt het cijfer 107.739 dollar, in Nederland 112.450 dollar en in Duitsland 66.735 dollar.

3. Dus de IJslanders zijn ruim zesmaal zo rijk als de Duitsers?

Puur cijfermatig wel. Maar er vallen enkele kanttekeningen te maken bij die cijfers. Zo speelt vastgoed een belangrijke rol. In Duitsland is het woningbezit traditioneel laag: minder dan de helft van de Duitsers bezit de woning waarin hij of zij woont. In België is dat meer dan 70 procent. Belgen wonen bovendien in vrij grote huizen. De waarde van die woningen kan schommelen. Als een land een vastgoed-hausse doormaakt, neemt het vermogen op papier toe, zonder dat de gezinnen meer te besteden hebben.

Ook cultuurverschillen zijn een factor. Belgen zijn naarstige spaarders, terwijl Amerikanen veel meer op krediet leven. Ze hebben vaak ook aanzienlijke studieschulden, iets wat wij niet kennen. De pensioenstelsels kunnen eveneens een belangrijke rol spelen. Het rapport rekent private pensioenopbouw mee voor het vermogen, maar collectieve voorzieningen worden niet meegeteld. In België kunnen de tegoeden van het pensioensparen en de groepsverzekeringen flink oplopen. Ook wisselkoersen zijn een factor. Belgen bezitten immers geen dollars, maar euro’s. Als die euro’s aan waarde winnen tegenover de dollar, worden ze op papier rijker, terwijl hun koopkracht niet stijgt.

4. Wat zegt het hoge mediane vermogen?

Het zegt dat veel Belgen er warmpjes bij zitten, en dat de rijkdom niet sterk geconcentreerd zit bij een kleine groep. De concentratie van de rijkdom is de afgelopen jaren zelfs fors afgenomen, stellen de auteurs van het rapport vast. Ze hebben de mediaan vergeleken met het gemiddelde. In 2000 bedroeg in België het mediane vermogen 54,9 procent van het gemiddelde. Maar in 2022 was de verhouding gestegen naar 70,8 procent, verreweg de grootste stijging in de lijst. Als de mediaan dichter bij het gemiddelde komt te liggen, wordt dat meestal veroorzaakt door een meer evenwichtige spreiding van de rijkdom in een land. België is een van de landen waar het aandeel van de rijkste 1 procent in de totale rijkdom sinds de eeuwwisseling gekrompen is.

5. Hoeveel miljonairs zijn er in België?

In België zijn er naar schatting 536.000. Nederland telt er dubbel zoveel, hoewel de bevolking maar 50 procent omvangrijker is. De rijkste 1 procent bezit in België 13,5 procent van de rijkdom. Dat is een van de laagste cijfers ter wereld. De komende vier jaar zullen er naar verwachting nog 210.000 Belgische miljonairs bijkomen. Dat heeft deels te maken met inflatie: hoe minder een euro waard is, hoe sneller je aan de 914.000 euro zit die overeenkomt met een miljoen dollar. Bovendien volgt het cijfer de trend van de gestage vermogensopbouw: het aantal Belgische dollarmiljonairs vervijfvoudigde sinds de eeuwwisseling.

6. Hoe betrouwbaar zijn de cijfers in het rapport?

De bron van de Belgische cijfers is de Nationale Bank, die zowel de financiële vermogens in kaart brengt als de waarde van het vastgoedvermogen van de particulieren. Niet voor alle landen zijn zulke nauwkeurige cijfers beschikbaar. Voor de meeste ontwikkelingslanden baseren de auteurs van het rapport zich op benaderingen die met econometrische technieken worden berekend.

7. In welk land is het vermogen het laagst?

Dat is het geval in Haïti. Het rapport raamt het gemiddelde vermogen per volwassene daar op 626 dollar en de mediaan op 207 dollar. In de Centraal-Afrikaanse Republiek ligt het cijfer niet veel hoger. Het zou kunnen dat er nog armere landen zijn: voor bijvoorbeeld Zuid-Soedan vonden de auteurs onvoldoende betrouwbare gegevens.


Blog DS, 16-08-2023 (Ruben Mooijman)

Bijgesloten Plaatje(s)

 

Top 1 procent bezit in België waarschijnlijk meer dan 13,5 procent


België zou een van de minst ongelijke landen ter wereld zijn. Arthur Apostel stelt zich grote vragen bij die mythe.


Volgens het recente Global Wealth Report van de Zwitserse bank UBS, waarover ook De Standaard berichtte, zou de top 1 procent in België 13,5 procent van het totale nettovermogen in handen hebben. Daarmee zou België een van de meest gelijke landen ter wereld zijn. Om verschillende redenen lijkt deze schatting twijfelachtig.

Over de vermogensongelijkheid in België is helaas nog (te) weinig geweten. Er is in België geen vermogenskadaster. Daarom kan de verdeling van de Belgische vermogens alleen geschat worden. De meest betrouwbare bron hiervoor is de Household Finance and Consumption Survey (HFCS), een driejaarlijkse enquête van de Nationale Bank van België. Daar zijn twee problemen mee. Zeer rijke huishoudens zijn minder dan gemiddeld bereid om deel te nemen aan vermogensenquêtes. Deelnemers zijn bovendien geneigd hun nettovermogen lager voor te stellen dan het werkelijk is. Beide problemen leiden tot een onderschatting van de vermogensongelijkheid.

Sommige economische onderzoeken proberen dat te corrigeren. Het eerste probleem – de afwezigheid van superrijken – wordt gewoonlijk opgelost door de HFCS-data uit te breiden met een verbeterde schatting voor de top van de vermogensverdeling. Zo’n verbeterde schatting is gebaseerd op de combinatie van informatie over de rijkste huishoudens in de HFCS met gegevens van rijkenlijsten zoals de ‘De rijkste Belgen’. Het tweede probleem – de onderrapportering van het vermogen – kan worden gecorrigeerd door de enquêtedata te herschalen met gegevens van de nationale rekeningen.

Om verschillende redenen lijkt de schatting door UBS van het nettovermogen van 1 procent rijksten weinig betrouwbaar. Het rapport gebruikt niet de meest recente beschikbare cijfers, wel de HFCS-data uit 2017. Ondertussen zijn die van 2021 ook beschikbaar. Bovendien blijkt dat de data niet op microniveau, maar in geaggregeerde vorm verzameld werden door de auteurs van het rapport. Die geaggregeerde data worden vervolgens gedisaggregeerd in een procedure die bijkomende, onnodige assumpties oplegt. Ten tweede wordt voor de correctie van de afwezigheid van superrijken in de HFCS gebruikgemaakt van de Forbes-miljardairslijst. Die lijst is voor België onbetrouwbaar omdat er bijzonder weinig observaties voorhanden zijn (ongeveer één à twee, afhankelijk van het jaar).

Nog een reden om met scepsis te kijken naar de schattingen van UBS is het feit dat de schatting van het nettovermogen van de 10 procent rijksten sterk afwijkt van een recente schatting door de Nationale Bank. Volgens UBS zouden die slechts 44 procent van het nettovermogen bezitten, volgens recente cijfers van de Nationale Bank is dat 57 procent van het nettovermogen. Een groot verschil.

Uit mijn eigen onderzoek naar de Belgische vermogensverdeling, ondertussen na peerreview gepubliceerd, op basis van HFCS-gegevens op microniveau uit 2017 en gebruik makende van de veel uitgebreidere ‘De rijkste Belgen’-lijst, blijkt dat de 1 procent rijksten ongeveer 24 procent zou bezitten en 10 procent rijksten ongeveer 54 procent van het nettovermogen in handen hebben.

Helaas kan er over de vermogensongelijkheid in België nog weinig met zekerheid gezegd worden. Door databeperkingen zijn veronderstellingen nodig die onzekerheid in de berekeningen brengen. Lopend onderzoek van het Federaal Planbureau in het kader van de narekening van de verkiezingsprogramma’s biedt binnenkort mogelijk nieuwe inzichten in de vermogensongelijkheid in België. Maar dat de top 1 procent slechts 13,5 procent van het totale nettovermogen zou bezitten? Dat lijkt wel zeer onwaarschijnlijk.


Blog DS, 18-08-2023 (Arthur Apostel)