Vaak denken we toch: oei!


Hoe denkt de basismilitant van CD&V over de formatie en het kartel? In Herselt en Leuven is niet iedereen er gerust op. 'Geduld dat die Leterme heeft!'



'Het is niet omdat wij in Brussel werken, dat wij over alle informatie beschikken.' Afdelingsvoorzitster Karine Moykens begint haar toelichting over de formatie met een waarschuwing.

Ze spreekt de bestuursleden van de CD&V-afdeling Herselt toe op hun maandelijkse vergadering, in het zaaltje achter café De Dorpspomp (adres: Dorp 81). Herselt, 13.000 inwoners, kieskanton Westerlo, in het zuiden van de Kempen. Hier klopt het hart van de Vlaamse christendemocratie. CD&V (van een kartel is hier geen sprake) behaalt in Herselt - vanzelfsprekend - de volstrekte meerderheid.

Onder armaturen doen enkele sfeerlampjes vergeefse moeite om de ruimte gezellig te maken. Het effect wordt tenietgedaan door twee grote tl-buizen aan het plafond. Zeven mannen en vijf vrouwen zitten achter zware bieren en warme chocomelk aan bruine formica tafels. Zowat elke leeftijdscategorie is vertegenwoordigd. CD&V-Herselt lijkt wel een dwarsdoorsnede van de bevolking, al zijn er - weinig verbazend - niet echt hippe stadsmensen onder de aanwezigen. Leerkrachten, bedienden, een oma, een student handelswetenschappen en zelfs een scholier van 17 schuiven aan.

De bijeenkomst illustreert hoe de partij op het terrein werkt. Hoewel het om een kleine vergadering van een kleine afdeling gaat, zijn er rechte lijnen naar Brussel. Via afdelingsvoorzitter Karine Moykens, adjunct-kabinetschef bij de Vlaamse minister van Welzijn Steven Vanackere en via het Vlaams-parlementslid Kathleen Helsen. De volgende ochtend is het CD&V-hoofdkwartier al op de hoogte van ons bezoek aan de besloten bijeenkomst.

Grote beschouwingen over de nationale politiek zijn hier niet aan de orde. Toch beroert de formatiecrisis ook hier de geesten. Na enkele lokale bekommernissen - de organisatie van een nieuwjaarsreceptie, de problematiek van de weekendverblijven waarmee het landelijke Herselt deze week het nationale nieuws haalde - komen de hogere beleidsniveaus aan de beurt. Helsen en Moykens - één oog op de Blackberry voor haar - vormen de stem van Brussel. Met het voorbehoud dat zij ook niet alles weten.

'Yves blijft hardnekkig pogingen doen om tot een akkoord te komen', legt Moykens uit. 'Wat men ook probeert, het kartel houdt moedig stand.' Helsen: 'Even werd deze week een andere indruk gegeven, maar we zitten op dezelfde golflengte als de N-VA. Maar als je weet wat het CDH allemaal wil herfederaliseren, is het maar zeer de vraag of we tot een oplossing kunnen komen. Vaak denken we toch: oei.'

'Wat is het scenario als er geen akkoord is?', vraagt Luc Peetermans, de burgemeester, aan de twee kordate dames. We zetten alles op alles voor een akkoord, luidt het antwoord. 'Maar wat als er geen komt? Het kan toch niet daar nog niet over nagedacht is', vraagt de burgemeester verbijsterd. Het kan blijkbaar wel.

Burgemeester Peetermans houdt het niet meer. 'Deze patstelling kan blijven duren. Het mag niet hardop gezegd worden, maar op dit moment heeft ons land opgehouden te bestaan.' Voorzitster Moykens sust. De gemeenteraadsleden Louis Van Hove en Christiane Van Thielen, de oudsten van het gezelschap, luisteren geboeid. Ze zijn het niet volledig eens met hun burgemeester, vertellen ze achteraf. Op de vraag of ze gehecht zijn aan België, klinkt het bij beiden volmondig ja. 'Ik zou nergens anders bij willen horen', zegt Louis, waarop hij vertelt hoe in Brussel talrijke tricolores de appartementsgebouwen sieren. En in Herselt? 'Aan het gemeentehuis hangt er een.' Het minzame duo lacht.

Op de vraag of ze Vlaamsgezind zijn, weerklinkt alweer volmondig een ja. Dat vinden Louis en Christiane niet tegenstrijdig met hun vorige antwoord. 'Ik ben er fier op Vlaming te zijn', zegt Christiane. 'Daarnet nog kreeg ik telefoon in het Frans. Je ne parle pas français, heb ik geantwoord. Geen idee wat die man wilde. Misschien heb je wel een auto gewonnen, zei mijn man nog. Tja, wie weet, maar ik heb hem niet verstaan.' Meer gelach.

'Wat kunnen wij, eenvoudige gemeenteraadsleden anders doen dan lachen?', zegt Christiane. Vanuit Herselt kunnen ze de formatiegesprekken inderdaad niet beïnvloeden. Maar ze houden ze wel scherp in de gaten en blijven optimist.

Louis: 'We geloven er nog in. Yves Leterme is goed bezig.' Een derde gemeenteraadslid schuift bij. 'Sommigen vinden Leterme maar een prullenman, omdat hij niet snel een akkoord bereikt', zegt An Van de Kerkhof. 'Maar onder welke moeilijke omstandigheden is die man niet moeten beginnen? Nee, het is allesbehalve een prullenman. Een ander had allang de handdoek in de ring gegooid.'

'Leterme houdt vol', vult Christiane ten overvloede aan. 'Een geduld dat die man heeft!'

Waaraan wijten zij het blokkeren van de gesprekken? 'Aan Madame Non, zeker', zegt Christiane schouderophalend. Aan de N-VA in elk geval niet. Over de kleine kartelpartner houdt het drietal zich op de vlakte. 'De N-VA, die hebben wij hier niet. Die kennen we dus niet', zegt An. 'We werken er nu al van bij het begin mee samen', stelt Christiane. 'Iedereen zal water bij de wijn moeten doen.' Louis houdt het op 'we zullen zien wat die mannen doen'.

Ondervoorzitter Philippe Van Bets (22), door Louis voorgesteld als 'de volgende burgemeester van Herselt', komt een stuk mondiger uit de hoek. Van Bets, student handelswetenschappen, droomt van een carrière in de politiek. Als hij vol vuur de opstelling van zijn partij verdedigt, klinkt hij nu al als een beroepspoliticus.

'We zijn naar de kiezer getrokken met de noodzaak van een diepgaande staatshervorming. Niet als doel op zich, maar om beter bestuur mogelijk te maken. Daar heeft de economische ontwikkeling van Vlaanderen én van Wallonië baat bij', stelt de ambitieuze jongeling.

'Als we onze beloftes nu breken, wacht ons binnen twee jaar de afstraffing. Het zou ook niet goed zijn voor de geloofwaardigheid van de politiek. Politiek is compromissen maken, maar knelpunten zoals de fiscale autonomie moeten toch opgelost raken. Herfederalisering ligt dan weer heel moeilijk voor de N-VA', legt student Philippe uit.

In de Kempen valt duidelijk geen onvertogen woord over het kartel CD&V/N-VA. Het opmerkelijkste is nog de stellingname van burgemeester Luc Peetermans, die het kartel als het ware geïnternaliseerd heeft. Zijn discours leunt nauwer aan bij de N-VA dan bij zijn eigen zijn CD&V. Zoals N-VA-voorzitter Bart De Wever het heeft over de 'verdamping' van België, spreekt Peetermans over de 'verdroging' van ons land. En zijn mails vertrekken steevast naar drie onderhandelaars: Leterme, Vandeurzen én De Wever, die hij op gelijke voet stelt.

'Het is een harde analyse, maar België is onbestuurbaar. Dit kan evengoed nog eens 170 dagen duren. Dan is de verdroging van België een feit', aldus Peetermans. 'Als iemand nee zegt, dan is er geen huwelijk.'Vorige week richtten enkele Kempens kopstukken een open brief aan CD&V-voorzitter Jo Vandeurzen, met de vraag vol te houden of desnoods aan de zijlijn te gaan staan. Burgemeester Peetermans ondertekende de brief niet, omdat die uitdrukkelijk stelt dat 'we geen separatisten zijn'. 'Ik vind sowieso dat er te veel overheid is', legt Peetermans uit. De provincies mogen ze van mij afschaffen, de Senaat ook. En België is eigenlijk ook overbodig geworden, want we zitten met Europa. België, dat is niet meer dan nostalgie voor de meeste mensen. Ik voel geen enkele verwantschap met de Walen, als ik er al voel, is dat met mensen uit Nederland of Zuid-Afrika.'

'In het zakenleven is een woord een woord. In de partijpolitiek daarentegen gaat het er vaak heel zielig toe. Wat De Wever en Vandeurzen nu doen, is daarom echt vernieuwend. Ook Leterme is bekwaam en integer. Maar ik vrees dat de kruik eerst moet barsten voor we de brokken kunnen lijmen', besluit Peetermans.


Ds, 01-12-2007 (Anja Otte)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB