Euro-Afrikaanse migratietop legt vooral fikse meningsverschillen bloot

De speciale migratietop tussen de Europese en Afrikaanse landen legde woensdagavond op pijnlijke wijze de meningsverschillen bloot. De Afrikaanse leiders trapten vol op de rem bij het terugnemen van door Europa uitgewezen landgenoten, terwijl de EU-leiders slechts mondjesmaat met geld en werkvergunningen over de brug kwamen.
De bijeenkomst in Valletta (Malta) wordt donderdag afgerond met een politieke verklaring en een actieplan. Tekenend voor de politieke gevoeligheden was dat de topadviseurs van de ruim 60 premiers en presidenten pas woensdagochtend na 20 uur non-stop onderhandelen een principeakkoord over de ontwerpteksten bereikten. Een betrokken onderhandelaar typeerde deze marathonsessie als een 'achtbaan vol emoties, hoogte- en dieptepunten'.
Voor de EU-leiders is terugkeer van economische vluchtelingen uit Afrika - die geen verblijfsvergunning krijgen - een belangrijk doel van de Vallettatop. Zij willen duidelijke taal hierover in de slotverklaring: een effectief, verplichtend terugkeerbeleid.

Moeilijk onderwerp
De Senegalese president Sall noemde bij aanvang van de topontmoeting het terugkeerbeleid 'een moeilijk onderwerp'. Zijn Nigeriaanse collega Issoufou zei 'open te staan' voor discussie, maar alleen als de EU het terugkeerbeleid met geld ondersteunt.
In de ontwerptekst die woensdagavond op tafel lag staat dat 'vrijwillige terugkeer' van uitgewezen Afrikanen 'de voorkeur' krijgt, wat dwang niet uitsluit. De formulering is een compromis tussen het Afrikaanse voorstel (alleen vrijwillige basis) en de Europese eis voor dwang.
Eenzelfde verbale worstelpartij ontstond rond meer mogelijkheden voor legale migratie, een Afrikaanse wens, bijvoorbeeld door meer blue cards (de EU-tegenhanger van de green cards in de VS) uit te reiken. Het ziet ernaar uit dat de Afrikaanse landen hier bakzeil halen: de slotverklaring gaat niet verder dan 'de erkenning' dat er iets moet gebeuren. Wel mag het aantal studenten uit Afrika dat in Europa een beurs krijgt worden verdubbeld van 1.527naar ruim 3.000.
Hard was ook de confrontatie over extra Europese investeringen in Afrika die de noodzaak voor emigratie moeten verminderen. De Europese Commissie heeft 1,8 miljard euro uit het EU-budget hiervoor gereserveerd en verwacht dat de lidstaten eenzelfde bedrag op tafel leggen. De teller stond woensdag op 71 miljoen. De Brusselse vertegenwoordiger van de Afrikaanse landen noemde de 1,8 miljard sowieso 'een belediging' voor Afrika. Nederland heeft 15 miljoen aangeboden en premier Rutte is vooralsnog niet bereid dat bedrag te verhogen.
Donderdag moeten de Europese en Afrikaanse leiders de slotverklaring goedkeuren. Direct daarna vergaderen de EU-leiders onderling verder over de migratiecrisis. Mogelijk schuift ook Europees Commissaris Timmermans aan die deze week in Turkije sprak over samenwerking om de vluchtelingenstroom uit het Midden-Oosten in te dammen.
Ankara vraagt miljarden euro's in ruil voor de opvang van Syrische, Iraakse en Afghaanse vluchtelingen. Ook wil het af van de visumplicht voor Turken die naar Europa reizen en vraagt het voortgang in de onderhandelingen over het EU-lidmaatschap. De EU-landen staan sceptisch tot ronduit afkerig tegenover deze Turkse eisen.

Bron: De Morgen, 11 november 2015,
Euro-Afrikaanse migratietop legt vooral fikse meningsverschillen bloot

Mening:
Uit het artikel valt duidelijk af te leiden dat de conversatie rondom vluchtelingenproblematiek tussen Europa en Afrika niet zo gesmeerd loopt als dat beide kampen het mogelijks zouden willen. Ik denk persoonlijk dat het zo goed als onmogelijk is om een akkoord of compromis te sluiten. De Afrikaanse landen willen niet bijdragen op financieel vlak als het gaat over de terugkeer van vluchtelingen naar hun thuisland, zelfs niet als het volledig vrijwillig is. Er moeten eerst fondsen opengesteld worden in Europa, inclusief Europese hulp op andere vlakken. Europa kan financieel een tegemoetkoming regelen, maar verwacht dan weer veel van haar lidstaten, misschien meer dan deze effectief willen. Er zou volgens mij een akkoord moeten komen, of op zijn minst een compromis. Anders blijft de vluchtelingenproblematiek een groter probleem dan het zou moeten zijn. Maar in het huidige milieu denk ik persoonlijk dat het meer moeilijkheden met zich mee gaat brengen om een compromis te sluiten, dan dat er voordelen uit gehaald worden. Er kan niemand toezien op het feit of de voorwaarden effectief vervuld worden en of de akkoorden nageleefd worden. Als het dan over een bedrag van dergelijke grootte gaat en over een kwestie van zulk belang, heb ik weinig hoop dat hier daadwerkelijk een goed akkoord uit gaat komen. Ik zou persoonlijk liever een inspanning zien langs beide kanten, maar door de manier van berichtgeving lijkt het alsof het enkel van Europa's kant gaat komen. Als beide kanten evenveel bijdragen, moet het volgens mij sneller gaan dan het nu allemaal gaat.