Corruptie vreet een vierde van inkomen Afrika weg


Bijna 150 miljard dollar blijft elk jaar aan de handen kleven van corrupte Afrikaanse politici, zakenlui en buitenlandse medeplichtigen. * Met die som kunnen elk jaar bijna 2.000 nieuwe klaslokalen worden gebouwd. * Duizenden Kenianen hebben vrijdag betoogd tegen de corruptieschandalen.


Duizenden Kenianen zijn vrijdag in de hoofdstad Nairobi opgestapt om het ontslag te eisen van corrupte politici en ambtenaren. President Mwai Kibaki is drie jaar geleden verkozen met de belofte dat hij een einde zou maken aan financiële kuiperijen. Onder zijn voorganger Daniel Arap Moi zijn miljarden dollars verdwenen.

Corruptie is echter ook onder zijn bewind niet uitgeroeid. Eerder deze maand zijn drie ministers afgetreden, wegens het opzetten van nepbedrijven voor overheidscontracten en wegens een diamant-exportschandaal uit de jaren negentig.

Belastende informatie komt onder meer van de ex-ombudsman voor corruptiebestrijding, John Githongo. Die is vorig jaar uit frustratie opgestapt. Volgens hem is sinds Kibaki's regering is aangetreden, 500 miljoen dollar uit de economie gezogen door corruptie.Ook de betogende Kenianen vrijdag waren gefrustreerd. Niet verwonderlijk als duidelijk wordt wat Afrikanen verliezen door de kleverige handjes van hun politici. Uit een studie van de Afrikaanse Unie uit 2002, die vrijdag op de BBC werd geciteerd door de Nigeriaanse president Olesegun Obasanjo, bleek het te gaan om 148 miljard dollar per jaar. Dat is een kwart van het totale Afrikaanse inkomen.

Onderzoek van de Afrikaanse Ontwikkelingsbank wees uit dat door corruptie bijna de helft van de belastinginkomsten verloren gaat. Veel van het geld voor prioritaire sectoren als onderwijs en gezondheidszorg verdwijnt. Arme gezinnen moeten twee tot drie procent van hun inkomen spenderen aan omkoping, mensen met een hoog inkomen één procent.

Afrika doet het daarmee slechter dan andere continenten. Volgens de rangschikking van de anti-corruptiewaakhond Transparency International voor 2005 zijn 15 van de 34 landen die aan de staart bungelen, Afrikaans.

Obasanjo schreef de corruptieplaag vrijdag onder meer toe aan de olie, gas en mineralen die veel Afrikaanse landen rijk zijn.

Westerse donoren koppelen financiële hulp aan de voorwaarde dat regeringen corruptie bestrijden en zelf transparanter en democratischer worden.Corruptiebestrijding is echter voor veel Afrikaanse landen, waar cliëntelisme het lange leven van politici is, geen prioriteit, schrijft Patrick Smith van het gerenommeerde Africa Confidential op de BBC .

Maar Afrikaanse landen voeren ook een moeilijke oorlog. ,,De boeven worden slimmer en richten steeds grotere schade aan in Afrikaanse economieën.'' Volgens Smith wordt het systeem geleid door een ,,internationaal netwerk van criminelen, met corrupte bankiers die geld witwassen, advocaten en boekhouders die nepbedrijven opzetten om het smeergeld te vangen, bedrijfsdirecteurs die snakken naar contracten, plaatselijke tussenpersonen in Afrika en corrupte ambtenaren en politici daar.''

Westerse landen hebben gelijk dat ze voor hun ontwikkelingshulp aandringen op transparantie. Maar ze moeten niet te zelfgenoegzaam zijn, meent Smith. Het Verenigd Koninkrijk is volgens hem een topbestemming geworden voor verdacht geld. En toen de exportverzekeraar van de Britse overheid strengere regels wilde invoeren tegen smeergeld, werd hij teruggefloten door grote wapen- en aerospacebedrijven.


DS, 18-02-2006 (ivd)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB