CDA maakt een einde aan de droom van Wilders


BRUSSEL - De christen-democraten hebben gisteravond beslist om niet verder mee te onderhandelen over een nieuwe regering. Binnen het CDA was teveel onenigheid ontstaan over mogelijke samenwerking met de Partij voor de Vrijheid.


Na vijf weken onderhandelen, heeft het CDA beslist om niet langer deel te nemen aan de gesprekken om een nieuwe regering te vormen en ligt de droom van de populistische politicus Geert Wilders aan diggelen. De rechtse minderheidsregering van christen-democraten en liberalen, die zou kunnen rekenen op de steun van de Partij voor de Vrijheid van Geert Wilders, zal er dus niet komen.

Binnen het CDA was de weerstand tegen zo'n coalitie te groot. Verschillende prominente CDAers hielden hun kritiek tegen de samenwerking met Geert Wilders niet langer binnenskamers, maar gebruikten de media zelfs om openlijk hun bezwaren kenbaar te maken. Geert Wilders, die internationaal bekend is geworden met zijn anti-islamstandpunten en die wilde dat het beginsel van gelijkberechtiging van alle burgers uit de Grondwet zou worden geschrapt, splijtte het CDA. Ook de onderhandelaars die toch probeerden om tot een vergelijk met de populistische Wilders te komen, konden op het einde zelfs niet meer in gesloten slagorde de CDA-leden onder ogen komen omdat ze het zelf niet meer eens waren.

Fractieleider Maxime Verhagen wilde blijven onderhandelen tot hij een regeerakkoord had waarmee hij met opgeheven hoofd naar de achterban kon trekken. Voor het eerst zouden de leden zich zelfs kunnen uitspreken over het regeerakkoord. Bronnen in de buurt van Verhagen zeggen dat hij er gerust op was. ‘Als hij ook maar een teken zou krijgen dat hij onvoldoende draagvlak zou hebben, dan zou hij de stekker er zelf wel uittrekken', klonk het enkele dagen geleden nog.

De andere onderhandelaar, Ab Klink, zag de onderhandelingen hoe langer hoe minder zitten. Hij zei aan zijn partij dat hij zijn functie als onderhandelaar wilde opgeven. Naar verluidt hebben de dissidenten stemmen hem aan het twijfelen gebracht hebben en moeten enkele stekelige opmerkingen van Geert Wilders de liefde van Klink danig bekoeld hebben. Zo noemde Wilders de voorzitter van het CDA een ‘ enorme zeurpiet' en zei hij onlangs in een interview voor een Australisch televisiestation dat de islam een ‘achterlijke' godsdienst was. Nogal wat CDAers hielden hun hart vast voor ongeleide uitspraken van Geert Wilders. Ze vreesden dat zijn ongezouten standpunten het Nederlands imago in het buitenland zouden kreuken.

Het CDA was bijzonder kwetsbaar in deze onderhandelingen. De coalitie VVD-CDA-PVV had maar één zetel op overschot in het parlement en dus kon het CDA zich niet permitteren om ook maar één dissidente stem te hebben.

De bijeenkomst van gisteravond had dan ook niet alleen de bedoeling om de onenigheden tussen Verhagen en Klink uit te klaren, maar moest de partij weer als één man achter de onderhandelaars brengen. Dat is dus niet gelukt. Blijkbaar was de christen-democratische partij ondertussen zo verzwakt door de interne onenigheden, dat het geen zin had om nog verder te onderhandelen over een mogelijke regering.

Het moet voor de andere onderhandelaars, PVV en VVD, niet gemakkelijk geweest zijn om dag na dag geconfronteerd te worden met alweer een CDAer dieoproept om de onderhandelingen te stoppen.

Ruud Lubbers, ook een oud CDA-premier, heeft zijn slag dan toch thuisthuisgehaald. Hij bracht als informateur het CDA, de VVD en de PVV rond de tafel en beantwoordde op die manier aan de ‘wensen van de kiezer' die duidelijk te kennen had gegeven dat hij een rechts kabinet wilde. Naar verluidt was Lubbers nooit voorstander van zo'n regering en rekende hij erop dat de gesprekken tot niets zouden leiden. Uiteindelijk, een kleine maand later heeft hij zijn gelijk gehaald.

Misschien zal nu die andere minderheidscoalitie, die hij eigenlijk verkoos, worden onderzocht. Daarin beschikken CDA, VVD, D66 en GroenLinks over 71 zetels. Maar uiteindelijk heeft de interne verdeeldheid bij het CDA de christen-democraten laten beslissen dat het beter was om de boeken te sluiten. Verhagen verhuist nu voor een tijdje naar de koelkast. Hij heeft zich zover gewaagd en zoveel CDAers tegen de haren gestreken, dat hij beter even uit de belangstelling blijft.

Twaalf weken na de parlementsverkiezingen, moeten de onderhandelaars van nul af aan beginnen. En zeggen dat VVD'er Mark Rutte voor de verkiezingen had beweerd dat hij voor de zomer een regering wilde hebben.


Blog DS, 01-09-2010

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB