‘IS-overlopers’ blijken een nieuw maar wel groeiend fenomeen. De internationale organisatie voor de studie van radicalisering en politiek geweld (ICSR) heeft getuigenissen afgenomen van uit Syrië teruggekeerde strijders. Daaruit blijkt dat verschillende strijders gedesillusioneerd uit de strijd terugkomen en dat de terreurgroep IS niet zo coherent is als doet uitschijnen. ‘Hun verhalen kunnen ook een belangrijk middel zijn in de strijd tegen IS’, aldus het rapport.

Een ‘gedesillusioneerde’ Britse Syriëstrijder contacteerde in 2014 een onderzoeksmedewerker van het ICSR. Hij vertelde hoe hij met een groep andere moslims naar Syrië trok, warm gemaakt door de filmpjes die ze hadden gezien over IS en de strijd tegen president Assad en zijn regime. Maar die beelden strookten absoluut niet met de realiteit. ‘Moslims bevechten moslims, Assad wordt vergeten en de volledige jihad stond ondersteboven’, klinkt het onder meer.

Sinds deze getuigenis, begon het ISCR met een database aan getuigenissen van Syriëstrijders die IS bewust weer de rug toekeerden. Het aantal getuigenissen blijft groeien. Inmiddels hebben de onderzoekers al 58 verhalen verzameld. De vroegste dateert van januari 2014, de recentste van augustus van dit jaar.

Het fenomeen van 'IS-overlopers' is nieuw maar groeit wel snel, aldus het rapport. Verschillende moslims geraakten terug thuis, anderen vluchtten tot Turkije of zitten nog altijd vast in Irak of Syrië. Maar er werden ook al moslims gevangen en, als 'verraders', gedood.

Hoe representatief de getuigenissen zijn, is moeilijk tot onmogelijk vast te stellen. Ze spreken zeker niet voor een meerderheid van, laat staan alle Syriëstrijders. Bovendien is dit rapport - en zijn resultaten - nog maar voorlopig. Maar duidelijk is intussen wel dat Islamitische Staat lang niet de coherente, ideologisch verenigde groep is zoals vaak gedacht wordt. En deze getuigenissen kunnen niet alleen andere Syriëstrijders overtuigen om te vertrekken, ze kunnen ook mensen tegenhouden die zich bij IS willen aansluiten, aldus het rapport.

Eén Belg

In totaal gaat het om 51 mannen en 7 vrouwen, afkomstig uit 17 verschillende landen, die naar Turkije of hun thuisland terugkeerden, nadat ze zich opnieuw losmaakten van IS. Onder hen zit één Belg. De verhalen werd grondig gescreend, alle 58 zijn ze geloofwaardig, verzekert het rapport.

‘On-islamitisch gedrag’

Op basis van de getuigenissen verzamelden de onderzoekers vier punten van kritiek, die de desillusie bij de strijders veroorzaakten. Ten eerste levert IS, bestaande uit soennitische moslims, strijd met andere soennitische groeperingen. Een tweede argument is de brutaliteit tegen (soennitische) moslims. Een derde argument was de corruptie en het on-islamitisch gedrag, ten vierde kon een klein maar toch aanzienlijk aantal Syriëstrijders niet om met de slechte levensomstandigheden en -kwaliteit daar.

Met het onderzoek hoopt de ngo niet alleen de motivatie van Syriëstrijders beter te begrijpen, maar de resultaten ook te kunnen inzetten in de strijd tégen IS.

Geloofwaardig

‘Deze getuigenissen kunnen belangrijk zijn om te helpen voorkomen dat jongeren geradicaliseerd en gerekruteerd worden’, aldus de conclusie van het rapport. ‘Niemand kan immers beter en geloofwaardiger een beeld schetsen van de groep en de totalitaire samenleving dan deze mensen die het hebben meegemaakt.’

Het rapport is meteen ook een oproep naar regeringsleiders. ‘Zolang het conflict in Syrië en IS voortduurt, zullen groepen als IS er blijven in slagen om de woede van mensen uit te buiten, alsook hun gevoel van gedeelde identiteit en religieuze verplichting.’

‘Uiteindelijk moeten dus, om IS te verslaan, de oorzaken van het conflict bestreden worden en moet een nieuwe politieke macht gecreëerd worden die rechtvaardig en stabiel is.’

Mijn mening:

Jongeren met valse beloften naar IS lokken is gemakkelijk. Omdat ze zich hier niet begrepen voelen. Het gevaar bestaat wel dat er tussen de terugkeerders jongeren zitten met dezelfde ideologieën als IS en dus hier aanslagen kunnen plegen.

Bron:

www.standaard.be