Kruisig hem!

* donderdag 19 november 2009
* Auteur: Rik Torfs

Zaterdag arriveerde Sinterklaas tegelijk in Antwerpen en in Schiedam. In Antwerpen droeg hij een mijter. In Schiedam ook. Edoch, terwijl in Schiedam op de mijter een kruis prijkte, was dat in Antwerpen niet het geval. Op die manier straalde de Antwerpse Sinterklaas pluralisme uit. Wat is pluralisme? Pluralisme is een bisschop met een mijter zonder kruis.
Toch voorspel ik dat Sinterklaas nog een lange weg te gaan heeft vooraleer hij elke band met het christendom zal hebben doorgeknipt. Zoiets kan vreselijk veel tijd in beslag nemen. Bij een bisschop nog meer dan bij een loodgieter. Daar had Sinterklaas maar eerder aan moeten denken, namelijk toen hij besloot om geen loodgieter te worden.

In Vlaanderen vragen wij ons dikwijls af hoe wij onze folklore en tradities, waar overigens niet zo heel veel van overblijft, neutraal kunnen maken. Neutraal betekent dan: bevrijd van christelijke connotaties. Die behoefte is er bij ons nog steeds. Daarvoor bestaan twee redenen.

De eerste heeft met ons verleden te maken. Velen hebben erg onder de kerk geleden. Soms niet eens persoonlijk. Dan wreken zij de smart van hun ouders, wier menigvuldige tekortkomingen alleen maar uit het katholicisme kunnen voortvloeien. Het katholieke tijdperk is ondertussen lang voorbij. Echte bisschoppen beroeren ons minder dan Sinterklaas. Maar de wonden zijn niet geheeld. De allergische reacties tegenover de katholieke kerk duren bij ons langer dan in onze buurlanden. Misschien omdat de wonden dieper zijn.

De tweede reden vertrekt van een positiever uitgangspunt. Feesten moeten alle mensen verenigen. Sinterklaas is de vriend van ieder kind. Dus mag hij er niet te christelijk, laat staan te katholiek uitzien. Anders lijkt het alsof hij tegen abortus is, en tegen seks voor het huwelijk. En dat recht heeft hij niet. Hij mag rare kleren dragen, zolang die geen enkele betekenis hebben. Vooral dat laatste is van belang: alles kan, zolang niets betekenis heeft. Wie maakt de grootste kans op volstrekte levensbeschouwelijke neutraliteit? Wie onbenulligheid aan oppervlakkigheid paart. Liefst met een mercantiel sausje erover. Misschien moeten we het voorbeeld van Dubai navolgen. Daar wordt sinds 1996 jaarlijks het Dubai Shopping Festival georganiseerd. Heerlijk. Mensen lopen rond in winkelcentra, en kopen, kopen, kopen, zonder dat hun levensbeschouwing ook maar een ogenblik op de proef wordt gesteld. Koopkracht maakt macht. Zij garandeert volstrekte neutraliteit. Zij verenigt iedereen, behalve wie geen geld heeft. Filippijnse lijfeigenen bijvoorbeeld.

Vlaanderen streeft naar neutraliteit, minder naar identiteit. Hoe lang nog? Want elders in Europa keren de kansen. Is identiteit weer in. Ook al gaat ze ten koste van strikte neutraliteit. Neem nu volgend recent voorbeeld.

Op 3 november 2009 deed het Europees Hof voor de Rechten van de Mens een uitspraak in de zaak Lautsi tegen Italië. De aanwezigheid van een kruisbeeld in klassen van openbare scholen werd beschouwd als een beperking van het recht van ouders om kinderen volgens hun eigen overtuiging op te voeden en van het recht dat de kinderen zelf genieten om te geloven of niet te geloven.

Bij ons stoort deze uitspraak nauwelijks een sterveling. We vinden haar vanzelfsprekend. Ik denk: terecht. In Italië ligt het anders. De advocaat van de regering weerde zich als een duivel in een wijwatervat. Een kruisbeeld is niet noodzakelijk een religieus symbool, zo betoogde hij, het verwijst naar de wortels van onze democratische samenleving, en die wortels zijn nu eenmaal evangelisch. Dus brengt het kruis in dit geval geen religieuze, maar een humanistische boodschap.

Grillige argumentatie. Bij ons ondenkbaar. Ook het Europees Hof volgde haar niet en gaf Italië ongelijk. Maar nu komt het: overal in de laars was er protest. Van het Vaticaan en van diverse leden van de regering-Berlusconi. Oké. Maar ook van de andere zijde. Pierluigi Bersani, leider van de linkse oppositie en ex-communist, zei niet te begrijpen hoe een oude traditie zoals het crucifix voor iemand beledigend kan zijn.

Dat is een nieuwe trend, ook in andere Europese landen. Zelfs wie weinig met Christus heeft, kan zijn kruis niet missen. In het zoeken naar hun identiteit omarmen Italianen ook datgene waarin ze niet altijd meer geloven. Het kruis is van ons, lijken ze te denken. Wij mogen het verwerpen, wie nooit christen was mag dat niet.

Denken wij ook zo? Nu al? Binnenkort?

Bron: http://www.standaard.be/artikel/det...ikelid=BL2I5VAV

Vroeger was niet-katholiek zijn een zonde, vandaag de dag lijkt het wel een zonde als je er openlijk voor uitkomt dat je dat wel bent.
Ik vind het vrij vergezocht om pluralisme na te streven door het kruis van de mijter van Sinterklaas te halen. Nu ik het hier zo neertyp besef ik des te meer hoe absurd dit klinkt.

Doen we al niet genoeg toegevingen naar andere geloofsovertuigingen toe zonder dat we daarmee aan de onze moeten raken? En al is het merendeel van de Belgen nu geen overtuigd katholiek; is dat reden genoeg om aan onze tradities te tornen?

Of zijn we hier naast de kwestie aan het reden? Gaat het hier nog wel om een uitdrukking van ons 'geloof'? Is dit symbool in deze context van 'folklore', van commerce zijn betekenis niet zelf al kwijt geraakt? Volgens mij wel, en in dat geval is de noodzaak om dit zogezegd katholieke symbool te verwijderen volstrekt afwezig.

In mijn ogen gaat het hier om een onvermogen om op gepaste wijze om te gaan met diversiteit. Dat het voortdurende streven van de overheid naar neutraliteit op alle vlakken in onze samenleving hier leidt tot een verbastering van onze cultuur.

Voor de voorstanders van deze 'praktijken' die nog steeds niet overtuigd zijn heb ik hier nog enkele taboes rond Sinterklaas waarmee allochtonen afgeschrikt kunnen worden:

• Sint (heilige): dit kan toch niet, deze naam verwijst ontegensprekelijk naar de katholieke kerk. Laten we hem dan vanaf nu maar 'Meneer Nikolaas' noemen.
• Zwarte Piet: bij deze aanstootgevende figuur zal ik u mijn uitleg sparen, is nogal voor de hand liggend niet?

Mijn mening, kort en krachtig: ZET DAT KRUIS EENS TERUG OP DIE MIJTER!