• Bron: De Standaard (www.standaard.be)

• Datum: 29 maart 2011

De 20 procent sterkste leerlingen doen het helemaal niet zo goed als algemeen wordt aangenomen, zegt het Itinera Institute.

De onafhankelijke denktank pleit ervoor kinderen met een ontwikkelingsvoorsprong frequenter een schooljaar te laten overslaan. Itinera spreekt zich dinsdag in een mededeling ook voor een bijsturing van de op til zijnde onderwijshervorming uit.

Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom bij Itinera, en gastonderzoeker Carl van Keirsbilck namen in opdracht van de denktank hoogbegaafdheid bij jongeren onder de loep. Zij betreuren het uitblijven van een beleid rond sterkere leerlingen. Fundamenteel is volgens hen het detecteren van het niveau van deze kinderen via systematische afname van gestandaardiseerde testen.

Het beleid moet zich focussen op leerwinst en niet op een lat waar iedereen over moet. "Sommige leerlingen kunnen reeds bij de aanvang van een schooljaar over die lat", zegt Van Keirsbilck. Daardoor is het onderwijs voor deze kinderen "een bezigheidstherapie in plaats van een plek waar ze echt kunnen groeien".

Uit onderzoek blijkt dat "versnelling" de meest efficiënte interventie is voor begaafde kinderen, aldus Van De Cloot. Zo’n maatregel heeft positieve effecten op lange termijn, zowel op academisch als op sociaal en emotioneel vlak. Ook voor leerkrachten heeft dit een positieve impact. De kinderen hebben minder differentiatie nodig waardoor het lesgeven eenvoudiger wordt.

Taalachterstand "via het secundair onderwijs tackelen is rijkelijk laat", zegt Van De Cloot nog. De oriëntatienota "Hervorming Secundair Onderwijs" van minister Pascal Smet houdt volgens hem "grote risico’s" in voor de onderwijskwaliteit, die geïllustreerd worden door ervaringen in Nederland.

Mijn mening:
Het is niet zo verwonderlijk dat kinderen die hoogbegaafd zijn niet zo goed presteren op school. Voor hen zijn de lessen saaier dan voor hun leeftijdgenootjes. Daardoor zullen ze afhaken en minder hun best gaan doen op school. Als ik het bekijk vanuit dit standpunt, ben ik het wel eens met Ivan Van de Cloot, hoofdeconoom bij Itinera, en gastonderzoeker Carl van Keirsbilck. Kinderen presteren volgens mij veel beter wanneer ze leerstof krijgen die aangepast is aan hun niveau. Als de leerstof voor hen te gemakkelijk is, doen ze eerder aan ‘bezigheidstherapie’ zoals in het artikel staat. Deze leerlingen leren niets bij. Een schooljaar overslaan of ‘versnelling’ is een oplossing voor dit probleem. Deze maatregel is zowel positief voor de leerling als voor de leraren. De leerling wordt opnieuw geboeid door moeilijkere leerstof, legt nieuwe sociale contacten en op emotioneel vlak zou dit ook voordelen opleveren. Ik had wel mijn twijfels over de voordelen binnen het sociaal aspect. Hoogbegaafde leerlingen die een klas overslaan, worden vaak gezien als de buitenbeentjes van de klas en worden moeilijk in de klas aanvaart. Aan de andere kant, ik denk dat dit geen probleem zal zijn als de leerkracht dit goed aanpakt en de leerling goed in de groep betrekt. Op lange termijn zal het zijn vruchten wel afwerpen.
Van de Cloot heeft ook zo zijn twijfels over de ‘Hervorming Secundair Onderwijs’. Er zijn veel risico’s gebonden voor de kwaliteit van het onderwijs. Ik denk dat velen niet zo gelukkig zullen zijn met deze plannen. Zelf ben ik er ook niet meteen een voorstander van. We zullen zien op wat het uiteindelijk uitdraait.