'Allemaal erg op het randje'


BRUSSEL - Johan Vande Lanotte , professor Grondwettelijk Recht aan de UGent, legt uit tot welke problemen verkiezingen kunnen leiden.


'Als er verkiezingen plaatsvinden, kan eender wie naar de rechtbank van eerste aanleg stappen om die verkiezingen te laten tegenhouden. Het Grondwettelijk Hof heeft namelijk gezegd dat de kieswet ongrondwettelijk is. Maar het zou chaotisch zijn, want het parlement of de regering kunnen daar dan weer tegen in beroep gaan.'


Kan een rechter in eerste aanleg concreet iets doen?

'Als er oproepingsbrieven verstuurd worden, kan de rechter de minister van Binnenlandse Zaken zeggen dat hij daarmee moet stoppen. Maar de minister kan dat negeren en de verkiezingen laten doorgaan.'


Maar dan zijn ze ongrondwettelijk.

'Ja, maar het laatste woord is uiteindelijk voor het parlement. Als er verkiezingen gehouden worden op basis van deze wet, met een ongelijkheid van de kieskring Brussel-Halle-Vilvoorde, zijn die verkiezingen inderdaad ongrondwettelijk. Maar het is de Kamer die de geloofsbrieven van de gekozenen valideert, en zij kan dat gewoon doen. En dan is de kous af, daar valt niets meer tegen in te brengen. In het Vlaams Parlement is op die manier ooit iemand gekozen geraakt die niet genoeg stemmen had behaald. De geloofsbrieven waren al gevalideerd toen bleek dat er een vergissing gemaakt was bij het tellen van de stemmen. Er zat dus iemand in het Vlaams Parlement die daar niet hoorde, maar daar was niets meer aan te doen.'


De macht van de rechters lijkt heel erg beperkt.

'Het is allemaal erg op het randje. Als het parlement ontbonden wordt, moeten er binnen de veertig dagen verkiezingen gehouden worden. Zo staat het in de grondwet. Een rechter die de verkiezingen laat tegenhouden, is dus zelf ongrondwettelijk bezig. Want dan kunnen er geen verkiezingen gehouden worden binnen die termijn van veertig dagen. Daarom kan ik mij niet goed inbeelden dat er toch een rechter zou beslissen de verkiezingen tegen te houden.'


Maar stel dat het toch gebeurt.

'Tja, dan kunnen theoretisch gezien de Kamers teruggeroepen worden. Hoewel dat normaal alleen gebeurt als de koning sterft. Maar dit is allemaal grondwettelijke sciencefiction, hoor. De regering zou ook beroep kunnen aantekenen.'

'Idealiter komt er een nieuwe wet. Er is een oplossing nodig voor de ongelijkheid in BHV. Dat betekent niet noodzakelijk de splitsing, er zijn ook andere mogelijkheden (onder meer een terugkeer naar de arrondissementele kieskringen, red.). Je kan dus wel 'a' zeggen, maar niet 'b'. Want behalve 'b' kan het ook 'c' of 'd' zijn. Mocht er maar één oplossing zijn, dan zou de rechter die misschien nog kunnen opleggen. Maar nu zijn er verschillende mogelijkheden. Dat is een politiek probleem en dat behoort niet tot de bevoegdheden van de rechterlijke macht.'


DS, 29-01-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB