De Amerikaanse president Obama heeft dinsdagavond overlegd met de Duitse bondskanselier Merkel. Ze bespraken mogelijke oplossingen voor de crisis in Oekraïne.

In een mededeling over het gesprek tussen Obama en Merkel drukken beide leiders hun bezorgdheid uit over ‘de duidelijke schending van de Oekraïense soevereiniteit en territoriale integriteit’.

Het Witte Huis vraagt -volgens een hoge regeringsfunctionaris- een Russische terugtrekking uit de Krim naar de eigen militaire bases in de regio. Het aantal Russische soldaten in Oekraïne zou niet hoger mogen zijn dan 11.000. In ruil daarvoor zouden internationale waarnemers de rechten van de etnische Russen in het land moeten verzekeren. De Oekraïense verkiezingen moeten in het voorstel zoals gepland plaatsvinden in mei.

Het voorstel moet volgens het Witte Huis het pad effenen voor gesprekken tussen Rusland en de nieuwe regering van Oekraïne. Obama sprak ook opnieuw met de Russische president Poetin over het plan, dat eerder al door de VS in de VN-Veiligheidsraad was geopperd.

Akkoord van 2 februari

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken John Kerry zal spreken met zijn Russische collega Lavrov over de 'de-escalatie' van het conflict. Lavrov zei dinsdag dat de normalisering van het conflict gebaseerd moet zijn op het akkoord van 21 februari, toen onderhandeld in Kiev tussen Rusland en drie vertegenwoordigers van de EU. Een dag later vluchtte Viktor Janoekovitsj en nam de oppositie de macht over in Oekraïne. Lavrov zei dat het akkoord constitutionele hervormingen inhield die rekening houden met de wensen van alle regio's in Oekraïne.

Een medewerker van Obama benadrukte dat de VS niet zullen deelnemen aan de G8-top in het Russische Sotsji als er tegen juni geen doorbraak is bereikt in de Oekraïense crisis. De VS hebben de voorbereidingen voor de G8-top reeds opgeschort.

Uit: De Standaard, 5/03, http://www.standaard.be/cnt/dmf20140305_01010161

Eigen mening:
De vraag is dat Rusland zich hier wel gaat aan houden. Poetin is de laatste tijd heel goed bezig om de "wereldvrede" enorm te verstoren. Hij stuurt meer troepen naar Oekraïne, steunt een man die zijn eigen volk aanvalt en beweert dat hij (Janoekovitsj) het juiste gedaan heeft, en ga zo maar door.

Wat volgens mij het grootste probleem is, is de pijpleiding die door Oekraïne loopt. Europa wilt voor een groot stuk dan Oekraïne zich bij de EU aansluit, zodat wij ook controle hebben over een pijpleiding. Rusland wilt uiteraard zijn "controle" hierover niet kwijt. Daarom dat Janoekovitsj hier met enorm veel geweld tegenin ging. Zoals gewoonlijk draait het weer allemaal om geld in de wereld. Maar dit land dat zich wilt losrukken van de Russische grootmacht en het opstappen van de voormalige president, heeft (zonder dit te weten) veel meer vuur aangewakkerd dan dat ze waarschijnlijk wel gewild hadden.
Laat ons hopen dat Poetin het beter bedoelt dan dat hij nu laat blijken, wat anders hebben we nog duistere in het verschiet.

__________________
Teaching creates all other professions.

'Kiezen tussen Rusland en EU zou voor Oekraïne het einde zijn'


Roekeloos? Zeker. Helemaal onbegrijpelijk? Nou nee. De Britse politicoloog Anatol Lieven weet dat hij geen vrienden maakt als hij aandacht vraagt voor de Russische kant van het verhaal rond Oekraïne. Toch moet het. "Honderd jaar na de Eerste Wereldoorlog beginnen we eindelijk te zien dat destijds geen van de partijen het monopolie had op gelijk of ongelijk. Laten we niet opnieuw zolang wachten. Het Westen en Rusland dragen beide verantwoordelijkheid als dit uit de hand loopt."


Geen misverstand: was Lieven - hoogleraar Oorlogsstudies aan het King's College in Londen - adviseur van Vladimir Poetin geweest, dan had hij hem de bezetting van de Krim uit zijn hoofd gepraat. "De situatie is extreem gevaarlijk."

In feite ligt het grootste risico op escalatie ook niet daar, maar in het oosten van de Oekraïne, met zijn grote groepen Russen. "Er kan onrust ontstaan door lokale groepen of als reactie op beslissingen van de regering in Kiev. De Krim kun je misschien nog laten gaan, maar niet Charkov, de tweede stad van het land. Dan is het oorlog."


Spelregelboek

Lieven, die boeken schreef over Oekraïne, Rusland en de Baltische Staten, wijst op de afkeer in Moskou van het meten met twee maten. "Rusland wordt nu door de VS ter verantwoording geroepen over de schending van de soevereiniteit. Maar het heeft de Amerikanen - al dan niet gesteund door de EU - niet anders zien doen.

"In Moskou's visie heeft het Westen in Oekraïne het spelregelboek verscheurd. Het ziet hoe een democratisch gekozen regering met geweld wordt verdreven. En dat nieuwe bewind begint dan te morrelen aan een wet buiten werking die de talen van minderheden erkent, en dreigt politieke partijen te verbieden die nu in de oppositie zijn beland. En het Westen zegt: we zouden het liever anders zien, maar vooruit."

Voor Moskou is Oekraïne van vitaal belang. Om nog enige internationale statuur te hebben, enige economische macht, die het toestaat een zekere onafhankelijke rol te kunnen spelen, aldus Lieven. Wij doen dan wat lacherig over Poetins plan voor de oprichting van een Euraziatische douane-unie, constateert hij, maar voor Rusland is die essentieel, net als Oekraïense deelname daaraan. Dat Poetin er hard tegenin ging toen de EU Oekraïne een associatieverdrag aanbood, had niemand mogen verbazen.


Geen poging tot compromis

"Iedere opiniepeiling, iedere verkiezing laat zien dat Oekraïne verdeeld is tussen pro-Russische en pro-westerse sentimenten. Verkiezingen worden maar met een smalle marge gewonnen en de volgende keer wint de andere kant met een even smalle marge." Of zoals Lieven het uitdrukt: "Oekraïne kan niet kiezen zonder zichzelf te vernietigen."

Het afgelopen jaar heeft zowel Rusland als de EU geprobeerd Oekraïne te dwingen wél te kiezen. Lieven: "Geen van beide kanten heeft gepoogd serieus te praten over een compromis, dat het Oekraïne mogelijk zou maken op een of andere manier de twee overeenkomsten te combineren."

De ontwikkelingen van de afgelopen weken hebben de Russen in het idee gesterkt dat er van de kant van het Westen niets te verwachten is. "Ze zeggen: we hebben het Westen gesteund in de sancties tegen Iran, de VS geholpen in Afghanistan, Obama uit de brand geholpen in Syrië, maar het Westen zal nooit onze belangen verdedigen. Er is altijd wel een excuus om ons in de G8 de les te lezen. Nu maken we onze eigen regels."

De Russen hebben zich daarmee, paradoxaal genoeg, niet in een gunstige positie gemanoeuvreerd. "Hier gaat Rusland voor betalen. Als investeerders zich terugtrekken, Europa alternatieven vindt voor Russische energie, wordt het op den duur afhankelijk van China. En niemand in Rusland wil dat. We hebben Rusland in een hoek geduwd waar het niet wil zijn."


Bereidheid

Waarom ons dat wat zou kunnen schelen? "We doen van alles om de Russen te provoceren, maar vervolgens doen we niets. Voorlopig heeft de EU Oekraïne natuurlijk heel weinig te bieden. Pijnlijke hervormingen vragen? Kolossale financiële steun zonder eisen te stellen? Een deel van de demonstranten heeft de illusie dat lidmaatschap dichterbij is gekomen, maar in feite is dat verder weg dan ooit."

Niets is ook wat 'we' zullen doen, in het onverhoopte geval dat het wel tot gewapende onlusten komt. "De Russen zijn bereid oorlog te voeren, het Westen niet. Hoeveel Nederlanders willen sterven voor Oekraïne? Wat zijn onze steunbetuigingen dan eigenlijk waard?"

Terughoudendheid, voorzichtigheid, daarop moet het Westen aandringen bij Moskou én Kiev. En eisen stellen voor de komende verkiezingen, aldus Lieven, geen verbod op partijen, veel internationale waarnemers om te voorkomen dat of nationalisten in het Westen of Russen in het oosten de boel corrumperen.

Op langere termijn is wellicht de enige manier om Oekraïne bij elkaar te houden de vorming van een federatie. Zolang die oorlog maar wordt voorkomen.


Trouw, 05-03-2014 (Nicole Lucas)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB