Zware besparingen staan ons te wachten


BRUSSEL - Deze zomer moet Leterme I naar 1 miljard euro zoeken om de begroting weer op de rails te krijgen. Voor volgend jaar is dat al 4 miljard euro, zegt de Hoge Raad van Financiën.


Herinnert u zich het Sint-Annaplan uit 1986? Het draconische besparingsplan van de toen piepjonge minister van Begroting Guy Verhofstadt (Open VLD) in de regering Martens ter waarde van 140 miljard Belgische frank (3,5miljard euro), veroorzaakte massaal protest. De overheidsfinanciën waren er zo slecht aan toe dat er niets anders op zat dan besparingen, besparingen, besparingen.

De oefening waar Leterme I voor staat is van dezelfde orde, al is de economie intussen flink gegroeid. De waakhond van de overheidsfinanciën, de Hoge Raad van Financiën (HRF), schetste gisteren een erg somber beeld van onze overheidsfinanciën (zie artikel hiernaast).

De begroting 2007 bleef 1,5 miljard euro onder de eigen doelstelling. Het uitzonderlijke jaar, met de langste regeringsvorming ooit, heeft een erg negatief budgettair spoor nagelaten. Alarmerend is dat de overheidsuitgaven overal (zie grafiek), op alle niveaus, structureel te hoog zijn. Dat lastenverlagingen meegeteld worden als uitgaven, vertekent het beeld een beetje, maar zelfs zonder die factor groeien de uitgaven met een tempo dat onze economie niet kan dragen.

De manke begrotingen van Verhofstadt waren altijd de schietschijf van CD&V toen ze in de oppositie zat. De partij beloofde dat, als zij aan het bewind zou komen, er meer budgettaire orthodoxie zou komen. Maar wat stelt de Hoge Raad van Financiën vast? De begroting-2008 (opgemaakt door de regering Verhofstadt III, met een CD&V-begrotingsminister, en goedgekeurd onder Leterme I) buigt de toestand helemaal niet om, al zijn er wel minder eenmalige maatregelen.

De regering heeft zichzelf een begroting in evenwicht opgelegd voor dit jaar, terwijl de Hoge Raad van Financiën een overschot van 0,5 procent van het bbp onontbeerlijk acht om in de toekomst de vergrijzing te kunnen betalen. Zelfs om dit minder ambitieuze resultaat nog te kunnen halen, is deze zomer tijdens de begrotingscontrole een besparing van 1 miljard euro nodig.

Door de laksere houding vorig jaar en dit jaar, is er nu al een vermindering van de jaarlijkse beleidsmarge met 250 miljoen euro per jaar, merkt Coene op.

Voor volgend jaar oogt het plaatje nog een stuk somberder: daar is het tekort al 4 miljard euro. Op het kabinet van premier Leterme (CD&V), zegt hoofdeconome Caroline Ven, dat de 'uitdaging inderdaad zeer groot is'. Ze wijst wel op de slechte uitgangspunten voor deze begroting, veroorzaakt door de tekorten van vorig jaar (nog onder Verhofstadt II, in lopende zaken).

Ven meent dat er dit jaar wél een trendbreuk zit met het verleden, doordat de begrotingsevenwichten nu structureler zijn: geen eenmalige maatregelen én er wordt ook geen rekening meer gehouden met rentemeevallers.

Minister van Financiën Didier Reynders (MR) wilde alleen kwijt in een mededeling dat 'het vastgestelde tekort van 2007 een forse inspanning noodzakelijk maakt op het vlak van de uitgavencontrole'.


DS, 14-06-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB