Hoe zal de toestand van het milieu en de natuur in Vlaanderen de komende decennia evolueren en vooral, welke impact kan het beleid hebben op die evolutie? In hun ‘Milieu- en Natuurverkenning 2030’ schetsen de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) en het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek enkele mogelijkheden.

Op basis van gegevens van het Federaal Planbureau mogen we verwachten dat de Vlaamse bevolking in 2030 met 12 procent zal zijn toegenomen ten opzichte van 2005. Verder zullen de prijzen voor aardolie, aardgas en steenkool aanzienlijk stijgen en zal ons Bruto Binnenlands Product (BBP) jaarlijks met 2 procent toenemen.

'Verregaande maatregelen nodig'
Als gevolg van die randvoorwaarden zal Vlaanderen bij een ongewijzigd beleid in 2030 13 procent meer energie gebruiken, goed voor toename van de broeikasgasuitstoot met 31 procent. De VMM ging in twee alternatieve scenario’s echter ook na wat de gevolgen van ambitieuzere beleidsbeslissingen zouden zijn. Daaruit blijkt dat het mogelijk is de energievraag en de uitstoot van broeikasgassen met een derde terug te dringen tegen 2030. Daarvoor zijn vergaande maatregelen nodig die mikken op rationeel energiegebruik in alle sectoren en hoog inzetten op hernieuwbare energiebronnen. Vooral windturbines op zee maar ook biomassa, windturbines op land en zonnepanelen hebben nog een groot groeipotentieel. Tegen 2030 kunnen ze instaan voor twee derden van de stroomproductie. Toch zullen fossiele brandstoffen de eerstkomende decennia nog een belangrijke rol blijven spelen.

Als gevolg van de bevolkingsgroei zal ook het verkeer toenemen. Ondanks die groei is het volgens de VMM mogelijk de uitstoot van broeikasgassen door het verkeer met een kwart te doen slinken tegen 2030. Voorwaarde is dat volop de kaart getrokken wordt van milieuvriendelijker voertuigen met een keuze voor kleinere en lichtere wagens als eerste stap.

De fijnstofconcentraties zullen dalen maar extra maatregelen zullen nodig zijn om de doelstellingen van het PACT 2020 te halen – een daling van de jaargemiddelde PM10-concentratie met 25 procent ten opzichte van 2007. Bij ongewijzigd beleid zal in 2030 nog steeds 15 procent van de bevolking meer dan 35 dagen per jaar worden blootgesteld aan daggemiddelde PM10-concentraties van meer dan 50 microgram per kubieke meter. Ook verzuring – de neerslag van luchtvervuilende stoffen als stikstofoxiden, zwaveldioxide en ammonium – blijft een probleem. Zonder ambitieuzer beleid zal in 2030 nog steeds 20 procent van de natuurgebieden een te hoge verzurende depositie ontvangen.

Scheiden of verweven?
Net als de VMM is het INBO bij zijn Natuurverkenning uitgegaan van verschillende scenario’s, in dit geval een waarbij het huidige beleid ongewijzigd blijft, een waarbij landschapsfuncties zoals landbouw en natuur zoveel mogelijk van elkaar worden gescheiden en een waarbij die functies worden verspreid en vermengd. Beide opties blijken andere soorten te bevoordelen. Gevoelige bossoorten en soorten die voorkomen in heidegebieden en moerassen zijn veeleer gebaat bij het scheiden van landschapsfuncties, gevoelige soorten die akkers en graslanden prefereren halen dan weer meer voordeel uit de verwevingsstrategie.

Voorts zal de nood aan woningen en bedrijventerreinen toenemen, met uitbreiding van de ‘versteende ruimte’ met 17 procent tot gevolg. Hoewel de open ruimte verder dichtslibt, draait dat positief uit voor de natuur. De afname van de landbouw zal vermoedelijk immers groter zijn dan de toename van de bebouwing, waardoor er ruimte vrijkomt. Het INBO verwacht dat de oppervlakte van de natuurreservaten tegen 2030 met 41 tot 76 procent zal toenemen. De beboste oppervlakte zou met 3 tot 8 procent kunnen stijgen. Om de in het Vlaamse Regeerakkoord vooropgestelde toename van de oppervlakte beheerd natuurgebied met 3.000 hectare per jaar te realiseren, zullen extra inspanningen nodig zijn.

Ook de doelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water zullen bij een ongewijzigd beleid niet tijdig worden gehaald.

Zowel de VMM als het INBO willen er met hun blik op de toekomst dan ook op wijzen dat hoewel het in bepaalde gevallen gewoon volstaat om het huidige beleid verder te zetten, er op andere vlakken een drastische ommezwaai nodig is.

Bron: Eos Magazine, 11 december
Eigen mening: Dit artikel is natuurlijk maar een schatting. Toch komen er een paar verrassingen aan bod. Dat energieprijzen zullen stijgen was al langer bekend, maar dat we in 2030 theoretisch onze uistoot met 50% kunnen verminderen is wel goed nieuws.
Dit artikel geeft aan dat we optimistisch kunnen zijn over de toekomst, als we maar onze handen uit onze mouwen durven halen.

__________________
"Politiek is de kunst van het zoeken naar problemen, ze overal vinden, een verkeerde diagnose stellen en de onjuiste maatregelen treffen"

Julius Henry (Groucho) Marx