Door: Kim Herbots − 26/03/12, 06u18 − Bron: De Morgen

Belgische professoren zijn, als het op de kwaliteit van hun onderzoek aankomt, bij de besten ter wereld. Ons land moet enkel Zwitserland laten voorgaan. De VS en Groot-Brittannië volgen op een verre afstand.


Als we kijken naar de kwaliteit van het onderzoek, komen we op een tweede plaats
Professor Michel Gevers (Universiteit van Louvain-La-Neuve)
Puur op basis van aantallen haalt België het vanzelfsprekend niet in vergelijking met veel grotere landen. Maar als het om kwaliteit draait, doen Belgische wetenschappers het erg goed. Dat heeft professor Michel Gevers van de universiteit van Louvain-la-Neuve (UCL) becijferd.

Hij keek naar het aantal keren dat een werk geciteerd wordt door collega's wereldwijd. Dat is in academische kringen dé norm om de impact van een wetenschappelijk werk te beoordelen. Gevers vergeleek wereldwijd de zeventien best presterende landen. "Bekeken over de hele periode 1996-2010 staan we op de negende plaats", zegt hij. "Maar als je enkel naar de laatste twee jaren kijkt, dan zijn we gestegen tot de vijfde plek. We doen het dus almaar beter." Voor sommige domeinen, zoals neurowetenschappen en tandheelkunde, staat België zelfs helemaal bovenaan.

Het wordt echt spectaculair wanneer Gevers de gegevens corrigeert volgens het beschikbare budget. "Dan eindigen we voor alle disciplines samen op de tweede positie", zegt hij. "Enkel Zwitserland doet het beter." Landen als de Verenigde Staten en Groot-Brittannië, maar ook Finland en China, komen ver achter.

Er zijn verschillen tussen de universiteiten in ons land. Leuvense wetenschappers zijn het meest toonaangevend, op de tweede plaats gevolgd door de UCL van Gevers. De top drie wordt - verrassend - vervolledigd door het Tropisch Instituut in Antwerpen, dat eveneens onderzoek verricht. Helemaal beneden bengelen de VUB en de Luikse universiteit.

"Maar in feite doet iedereen het erg goed", legt Gevers uit. "Uit een nieuwe Spaanse studie die de prestaties van universiteiten vergelijkt, blijkt dat de best scorende Belgische universiteit 64 procent boven het wereldgemiddelde zit, maar dat ook onze 'slechtst' scorende universiteit het nog altijd 34 procent beter doet. De universiteiten in ons land zitten in feite erg dicht bij elkaar."

Volgens Gevers tonen de goede resultaten aan dat er niet al te veel veranderingen nodig zijn in de manier waarop het wetenschappelijk onderzoek in ons land georganiseerd is. "Meer geld is natuurlijk altijd welkom", meent hij, "maar Belgische onderzoekers realiseren in het huidige systeem een uitstekende return on investment."

Het succes zou onder meer liggen aan onze kleinschaligheid. Dat alle wetenschappers op een kluitje zitten, lijkt Gevers een extra troef: "Wij zijn, net zoals Zwitserland, een klein land met relatief veel universiteiten. Er zijn veel mogelijkheden tot samenwerking en die worden benut."

Gevers verwijst onder meer naar het programma van de Interuniversitaire Attractiepolen, waarbij teams van diverse universiteiten uit een vakgebied samenwerken en zo presteren op een hoog niveau. "Dat programma is in 2010 nog geëvalueerd door internationale experts en zij waren lovend. Het is wereldwijd een uniek programma, maar het blijkt erg efficiënt te zijn."

Naar die interuniversitaire samenwerking gaat 30 miljoen euro per jaar. De rectoren zitten vandaag samen om de pot met geld te verdelen over de diverse teams.

Mijn mening:
Het is een mooi compliment voor onze professoren en onderzoekers van onze universiteiten. Toch vraag ik mij af hoe ik dat goed kan interpreteren. Dat een werk geciteerd wordt, wilt toch nog niet zeggen dat een onderzoek echt geslaagd is? Volgens mij is een onderzoek echt geslaagd als het zijn nut bewezen heeft, als het de mensheid op één of andere manier geholpen heeft of de ogen heeft kunnen opensperren. Wil het dan zeggen dat als het geciteerd wordt, dat het de ogen niet heeft kunnen openen? Dat denk ik wel, maar ik geloof ook dat wanneer ogen geopend zijn er meer onderzoek gedaan moet worden naar hoe bepaalde dingen aangepakt kunnen worden of naar hoe het de mensheid echt kan helpen. Natuurlijk zullen onderzoeken hun impact en hun nut zeker wel hebben, maar ik vind niet dat enkel werken citeren een schaal is om aan te duiden dat onderzoeken succesvol zijn. Dat onze universiteiten samenwerken om tot goede onderzoeken te komen vind ik natuurlijk geweldig. Het is een teken dat onderzoek serieus genomen wordt en dat er echt wel een nut is aan de onderzoeken. Toch zou ik weleens cijfers willen zien die aanduiden in welke mate bepaalde onderzoeken echt hun nut gehad hebben.

Bron: http://www.demorgen.be/dm/nl/992/We...wereldtop.dhtml

België heeft dan toch nog concurrentiële voordelen ten opzichte van grotere economiën en opkomende economiën zoals de BRICS-landen. In dat opzicht vind ik het een interessant artikel. We horen tegenwoordig veel te vaak dat onze concurrentiepositie erop achteruitgaat.

Dit artikel is dan zeker een positieve noot! Onze universitairen voeren onderzoek uit op een erg hoog niveau als je kijkt naar de beschikbare middelen. Dat is erg interessant voor multinationals die zich in België willen komen vestigen. Natuurlijk moet je wel afwegen of de activiteit van de onderneming steunt op onderzoek en ontwikkeling. Als dat zo is dan is België zeker een interessant land om te investeren. Buiten het onderzoek van wereldklasse zijn er nog enkele belangrijke zaken die onze concurrentiepositie verbeteren zoals de notionele intrestaftrek en het feit dat België een zeer gunstige ligging heeft.

Natuurlijk hebben wij ook onze mindere kanten zoals de hoge loonkost die vaak de media haalt omdat ondernemingen delokaliseren om te kunnen produceren aan lagere loonkosten. Ook de hoogte van onze belastingen kan een factor zijn die ondernemingen buitenhoudt.

De kwaliteit van ons onderzoek zal een belangrijk lichtpunt zijn naar de toekomst toe om vooral de Chinese machine voor te blijven door heel sterk te specialiseren!