De Europese Grondwet

De 25 lidstaten van de Europese Unie werden het eens over de tekst van een nieuw, grondwettelijk verdrag, maar dat is nog niet meteen van kracht. Het moet nu eerst door alle landen afzonderlijk worden goedgekeurd. Dat gebeurt in de meeste gevallen door de nationale parlementen. In een aantal landen wordt de tekst onderworpen aan een referendum. Dat is bijvoorbeeld het geval in het Verenigd Koninkrijk en Polen, waar de kans groot is dat het verdrag wordt verworpen. Premier Guy Verhofstadt kondigde ook in België een referendum over de tekst van de grondwet aan. Die hele procedure zal in ieder geval nog enkele jaren in beslag nemen.

Het nieuwe verdrag is nodig om de werking van de Unie met 25 lidstaten te versoepelen. Tegelijk wordt Europa een zichtbaardere speler op het toneel van de wereldpolitiek. De belangrijkste wijzigingen op een rij:

De Unie krijgt rechtspersoonlijkheid. Dat wil zeggen dat ze als dusdanig internationaal kan optreden, bijvoorbeeld in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties.

Het nieuwe verdrag vervangt alle andere. Europa wordt zo overzichtelijker en duidelijker.

Er komt een permanente voorzitter van de Europese Raad. Die wordt door de Raad voor 2,5 jaar verkozen met een gekwalificeerde meerderheid. Zijn mandaat is één keer verlengbaar. Voor de vergaderingen van de vakministers (landbouw, milieu; verkeer...) blijft het zesmaandelijks wisselende voorzitterschap wel van kracht.

Er komt een door de Raad benoemde Europese 'minister' van Buitenlandse Zaken, tevens ondervoorzitter van de Commissie.

Tot 2014 behoudt elke lidstaat zijn vertegenwoordiger in de Europese Commissie, die vanaf 2014 bestaat uit maximaal 18 leden.

Het aantal domeinen waarop beslissingen kunnen worden genomen met een gekwalificeerde meerderheid neemt toe. Een gekwalificeerde meerderheid is bereikt als een besluit de steun krijgt van 55 procent van de lidstaten die 65 procent van de Europese bevolking vertegenwoordigt. Een groep van vier lidstaten kan een beslissing tegenhouden.

Voor belangrijke domeinen, zoals het buitenlandse beleid, veiligheid, fiscale en sociale zaken blijft het vetorecht wel behouden.

De Europese landen gaan wel nauwer samenwerken op het niveau van politie en justitie.

Eén derde van de nationale parlementen kan een beslissing naar de lidstaten terugsturen, als de parlementen vinden dat de beslissing beter op nationaal niveau kan worden geregeld.

De preambule van de grondwet bevat geen specifieke verwijzing naar God.

Het Charter van de Grondrechten maakt wel integraal deel uit van de tekst. Die rechten kunnen dus ook voor het Europees Hof van Justitie worden afgedwongen. Op vraag van de Britten moet het Hof daarbij rekening houden met de nationale wetgevingen.

De grondwet bevat ook een clausule, op basis waarvan lidstaten na overleg uit de Unie kunnen stappen.

H.v.H. - Knack 23/06/2004

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB

ahso, Mission Failed voor sommigen