De lange nacht van postjesjagerij


BRUSSEL - Het duurde tot zeven uur gisterochtend tot de vijf partijen het eens geraakten over de ministersposten. En hoe. Staatssecretarissen à volonté dienden als pasmunt.


De klus zou in hooguit een uurtje of twee geklaard worden, woensdagavond na de partijcongressen. De puzzelstukjes over de regeringsvorming leken in elkaar te vallen en Yves Leterme moest met de partijvoorzitters maar enkele kleinere angels meer oplossen. Het draaide anders uit.

De Franstalige nummer één, Didier Reynders (MR), zette de discussie over het aantal posten in gang met zijn eis voor twee staatssecretarissen. Reynders heeft moeten afzien van zijn plannen om Wetstraat 16 te betrekken, maar wou dat cash in bevoegdheden en mandaten gecompenseerd zien.

Reynders haalde als argument aan dat Open VLD met slechts 18 zetels in de Kamer, vier ministers zou krijgen, en de MR er maar drie zou krijgen met meer zetels. Dus: twee staatssecretarissen en plus.

Aan Olivier Chastel had hij bovendien beloofd dat die 'iets' zou krijgen. Chastel is de 'Witte Ridder' in het dossier van de scandalitis in Charleroi en met het oog op de volgende verkiezingen is hij een essentiële pion om de PS 'pijn te doen'.

Maar ook het FDF had hij een post beloofd. Die francofone vleugel protesteerde eerder deze week al toen het er naar uitzag dat een staatssecretaris voor het FDF toch niet zeker was. Na urenlang palaveren, haalde Reynders zijn slag binnen, maar dan wilden de PS en het CDH ook een of twee staatssecretarissen. Toen was nog niet uitgemaakt voor welke bevoegdheden. Goed bestuur vertaalt zich in vijf extra Franstalige staatssecretarissen, dus.

De grootste hindernis vormden de ambities van Joëlle Milquet in de regering. Milquet wou maar in de regering als ze Binnenlandse Zaken kreeg en vicepremier kon worden. Ze zou zich profileren op regularisatie en asiel. In die verdeling wilden de christendemocraten urenlang Open VLD de post Begroting toeschuiven. Maar die vlieger ging niet op bij de liberalen. Niemand had daar zin om de aartsmoeilijke begrotingspost - zonder meerjarenplanning en met slechte economische vooruitzichten - in te vullen.

Open VLD bleef bij de post Binnenlandse Zaken als eerste keuze. De partij bleef Begroting afstoten en stelde dan maar voor om de vierde minister (Annemie Turtelboom) een deelbevoegdheid van Binnenlandse Zaken toe te kennen: Asiel en Migratie. Meteen is Dewael van zijn 'eelt op zijn ziel'-dossiers af en kan hij zich toespitsen op het vicepremierschap.

Zeker met een extra staatssecretaris erbij was het CDH al goed bedeeld, vond iedereen. Daarop onderzocht Milquet allerhande oplossingen: zij niet in de regering en gewestminister André Antoine een superportefeuille met Begroting, het vicepremierschap en Werk. Melchior Wathelet zou dan naar het Waals Gewest verkast worden om minister te worden, maar dat wou de kamerfractieleider niet. Marie-Dominique Simonet (gewest- en gemeenschapsminister voor het CDH) lag in de weegschaal om dan maar Werk of een staatssecretariaat op te nemen.

Uiteindelijk kwam een gedrocht uit de bus: Werk en Begroting zat bij het CDH, maar die partij moest er zien uit te geraken hoe dat verdeeld werd. Het partijbureau drong er, onder impuls van ondervoorzitter Antoine, erg op aan dat Milquet zelf toch de stap zou zetten naar de regering. Antoine heeft uitstekende relaties met Leterme en die wou de sterkste mensen van elke partij in zijn regering, Milquet incluis. Met een Milquet aan de zijlijn zou zijn ploeg onder een nog slechter gesternte starten. Gevolg: Milquet aanvaardde de bevoegdheid Werk, en Begroting en Gezin komt terecht bij een staatssecretaris. Melchior Wathelet krijgt die eer.

Begroting is na het premierschap de zwaarste portefeuille en de post met de meeste impact op het algemeen beleid van een regering. Dit nu aan een staatssecretaris toevertrouwen, die zelfs niet in de ministerraad zit, laat staan in het kernkabinet, is niet ernstig. Bovendien bestaat het compromis erin dat Wathelet toegevoegd wordt aan premier Leterme voor Begroting en anderzijds toegevoegd wordt aan de minister van Justitie (Jo Vandeurzen) voor Gezin.

En voor alles wat het vicepremierschap betreft, moet Wathelet uiteraard gaan aankloppen bij zijn partijgenote Joëlle Milquet. Goed bestuur zal dat opleveren, ongetwijfeld.


DS, 21-03-2008 (Isabel Albers)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB