Cafeïne: reddende engel of stiekeme killer voor studenten?

http://www.standaard.be/cnt/dmf20160522_02301705


Er zijn maar weinigen die het kunnen: zonder ook maar één kop koffie of energiedrankje de blok door. Velen jagen de cafeïne met liters door hun keel. Maar helpt dat wel tijdens het studeren? En kan cafeïne een reddende engel zijn in de examens? Vijf vragen.

Welke positieve effecten heeft koffie en energiedrank op mijn blokkende lichaam?

‘De cafeïne in energiedranken en koffie kan zowel positieve als negatieve effecten hebben. Cafeïne heeft bij hoeveelheden vergelijkbaar met een à twee kopjes koffie een stimulerend effect op de concentratie en prestatie’, zegt Ann Meulemans, deskundige voedingsleer aan de KU Leuven.

‘Het geeft een gevoel van verhoogde energie en verdrijft een gevoel van vermoeidheid. Ook verbetert cafeïne een klein beetje het geheugen, alertheid en motivatie. Grotere hoeveelheden geven geen extra effect.’

Zijn er ook gevaren?

‘Op de langere termijn is er wel een kans op negatieve effecten. Er ontstaan mogelijk problemen wanneer ze gebruikt worden als slaapvervangers. Energiedrankjes zijn geen oplossing voor vermoeidheid. Studenten luisteren daarom beter naar hun lichaam.’

‘Wie regelmatig te veel cafeïne binnenkrijgt, kan last krijgen van rusteloosheid, angstgevoelens, prikkelbaarheid, hoofdpijn, beven, duizeligheid, suizende oren en hartkloppingen. Te veel cafeïne kan het ook moeilijk maken om in slaap te vallen’, waarschuwt VIGeZ, het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromotie en Ziektepreventie.’

Wanneer krijg ik 'te veel' cafeïne binnen?

‘Wat te veel is, verschilt sterk per persoon. Niet iedereen is even gevoelig voor de werking van cafeïne’, benadrukt Meulemans. ‘Als je alleen naar energiedranken kijkt geldt dit advies: ongeveer 4 blikjes energiedrank per dag of minder voor gezonde studenten.’

Vier cafeïnerijke producten is ook het voedingsadvies van het Voedingscentrum. Dat advies houdt er rekening mee dat studenten gemiddeld ook 100 milligram cafeïne uit andere bronnen binnenkrijgen (zoals thee, frisdrank of chocolade). ‘Gezonde volwassenen kunnen ongeveer 400 milligram cafeïne per dag innemen zonder dat er negatieve effecten te verwachten zijn.’

OPGELET. Dit geldt niet voor blokkende studenten uit het secundair onderwijs (13 tot 18 jaar). Voor hen is het advies: maximaal één blikje energiedrank per dag.

Het advies is ook niet bedoeld voor mensen die gevoelig zijn voor cafeïne. Bijvoorbeeld personen die lijden aan angstgevoelens, kunnen beter voorzichtig zijn met cafeïnerijke producten.

Zit er meer cafeïne in een energiedrankje dan in een kopje koffie?

‘In de meeste blikjes energiedrank zit ongeveer 80 milligram cafeïne. Dat is evenveel als in een gemiddeld kopje filterkoffie en ongeveer vier keer zoveel als in 200 milliliter cola. In een energyshot - zit 50 tot 200 milligram cafeïne.’

‘Vanwege de hoeveelheid suiker en de calorieën geldt echter: hoe minder energiedrank je neemt, hoe beter. Je kunt in plaats van energiedrank beter water, thee en koffie zonder suiker drinken', zegt Meulemans.

’s Avonds nog een stevige dosis cafeïne: helpt dat?

‘Wees ’s avonds voorzichtig met koffie en energiedranken. Mensen die niet gewoon zijn om cafeïne te drinken, nemen dat beter niet meer in na 15 uur’, zegt professor Johan Verbraecken, slaapexpert van het UZ Antwerpen.

‘Cafeïne blijft ook werken als je slaapt. Hierdoor slaap je waakzaam en oppervlakkig. Je kan ook last hebben van subtiele ontwakingen, die zorgen dat de kwaliteit van je slaap daalt.

Eigen mening: Persoonlijk drink ik nooit koffie of energiedrankjes, gewoonweg omdat ik het gevoel heb dat ik daar geen nood aan heb. Het verbaasd mij hoeveel studenten dit tijdens het studeren juist wel drinken daarom is het eens belangrijk dat het onderzocht wordt of het al dan niet wel helpt. Zoals blijkt uit het artikel heeft cafeïne toch wel enig positief effect bij het studeren. Het verhoogd het gevoel van energie en verdrijft het gevoel van vermoeidheid. Dat is natuurlijk zeer handig bij het studeren. De gevaren zijn er dan wel wanneer je te veel cafeïne drinkt op langer termijn. Misschien is het dan ook geen slecht idee om toch eens over sensibilisering te gaan nadenken? Vele examenperiodes duren toch wel enige tijd en als je alle dagen een grote hoeveelheid cafeïne binnenkrijgt, kom je misschien wel in die gevarenzone terecht.

In tegenstelling tot Kevin drink ik wel koffie en af en toe een energiedrank. Tijdens de examens misschien inderdaad wat meer dan anders. Misschien zouden deze slimme specialisten eens moeten kijken of ze een beter alternatief kunnen vinden. Studeren is zwaar en als je niet meer verder kunt en koffie helpt snap ik dat vele studenten hiernaar grijpen. De vele risico's en hoe serieus dit is wordt ook nog te weinig naar buiten gebracht vind ik. Als ze zich daar inderdaad zoveel zorgen om maken is het misschien tijd voor een concrete actie. Maak de studenten hier wat meer bewust van en dan is het toch wel meer hun eigen keuze vind ik.

Ook ik drink net zoals Renée al eens graag koffie. Ook tijdens het studeren drink ik dit vaker dan anders. Maar zolang men koffie en energiedrankjes niet overdadig drinken, is er volgens mij niet echt een probleem. Het is net zoals bij alcohol. Als hier overmatig van gedronken wordt, dan spreekt men al van een verslaving en is er dus effectief een probleem. Ik geloof niet dat koffie zo kwaadaardig kan zijn als je normaal gezien één kop koffie per dag drinkt en met de examens iets meer.

Ik vind persoonlijk dat ze jongeren hier meer over moeten informeren. Ik zie heel vaak jongeren die blikjes energiedranken drinken alsof het gewone cola is. Ik denk dus dat veel jongeren hier veel te grote hoeveelheden van binnenkrijgen. Zoals het artikel zegt kan een teveel aan cafeïne gevaarlijk zijn. het kan zorgen voor rusteloosheid, prikkelbaarheid, trillingen, hoofdpijn en zelfs hartkloppingen. Dit vind ik persoonlijk al wel ernstige gevolgen. Ik moet zelf wel toegeven dat ik soms tijdens de examens wel eens een koffie drink. Dit doe ik om wakker te blijven en om men concentratie te kunnen behouden. Ik ben zelf iemand die heel gevoelig is aan cafeïne, dus ik heb helemaal niet zoveel nodig om hier de gevolgen van te voelen. Ik vind koffie en energie dranken ook helemaal niet lekker en snap niet waarom zoveel mensen die dranken zo lekker vinden.

Ik moet ook toegeven dat ik tijdens de blokperiode een grote hoeveel cafeïne binnenkrijg, afkomstig uit koffie. Ik word er alerter van en ik blijf zo geconcentreerd op de leerstof. Ik moet ook wel toegeven dat ik cafeïne (of koffie) al eens heb gebruikt als slaapvervangers. Als ik het gevoel heb dat ik niet toekom met de tijd overdag, ga ik soms wel eens 's nachts door, met behulp van cafeïne, welteverstaan.

Het zou geen kwaad kunnen dat leerlingen van zowel de positieve en negatieve effecten op de hoogte worden gesteld. Ik kan me inbeelden dat er nog mensen zijn zoals ik, die cafeïne al wel eens hebben gebruikt als slaapvervanger, wat natuurlijk niet echt gezond kan zijn. In het artikel wordt ook aangehaald dat cafeïne ook blijft werken als je slaapt, en dit kan ik zeker beamen. Toen ik in het begin cafeïne dronk voor ik ging slapen, werd ik inderdaad soms s' nachts plotseling wakker, en dan was het zeer moeilijk om terug de slaap te vatten. Na een tijdje verdwijnt dit wel.