Sarkozy wil nog sneller hervormen


Parijs, 25 april. Tegenover de aanhoudende stormen van kritiek toonde Nicolas Sarkozy nieuwe nederigheid, maar ook vasthoudendheid. De Franse president heeft gisteren geprobeerd een punt te zetten achter zijn eerste moeizame jaar in functie.


,,Zonder twijfel heb ik fouten gemaakt”, zei hij in een interview van anderhalf uur dat op prime time rechtstreeks werd uitgezonden op de twee belangrijkste netten, TF1 en France2. Maar zijn mea culpa beperkte zich tot de „communicatie”. Aan zijn streven de Franse economie en welvaartsstaat te hervormen, houdt hij vast. De tegenvallende internationale conjunctuur is „alleen maar reden de hervormingen te versnellen”.

Sarkozy moest het wel erkennen: van het elan waarop hij gokte bij zijn verkiezingen, over tien dagen een jaar geleden, is niets meer over. Hij moest gisteren antwoord geven op de heersende teleurstelling. Hij gebruikte dat woord ook zelf. Volgens het peilingsinstituut IFOP is 72 procent van de Fransen ontevreden over Sarkozy’s eerste jaar. Zijn voorganger Chirac riep na het eerste jaar van zijn tweede termijn aanmerkelijk minder onvrede op: 39 procent. Maar Chirac had toen allang de keuze gemaakt om langzaam te hervormen. Sociale rust moest voorop staan.


Hervormingen

Zo bezien maakte Sarkozy gisteren een opvallende keuze: hij wil niet remmen zoals Chirac, nu sociale onrust aanzwelt. Maar doorbijten, al kost hem dat – voorlopig – zijn populariteit. Hij zei in zijn eerste jaar niet minder dan 55 hervormingen in gang te hebben gezet. Oproepen vanuit zijn eigen partij om daar wat „hiërarchie” in aan te brengen, wijst hij af. Er is haast, zegt Sarkozy.

Frankrijk moet wakker worden „om in de eerste divisie te blijven” in de gemondialiseerde verhoudingen. Daarmee zegt Sarkozy in grote lijnen hetzelfde als een jaar geleden. Hij deed tegenover zijn vijf interviewers grote moeite zijn consistentie te bewijzen. Kritiek op belangrijke politieke keuzes wees hij af.


Koopkracht

Zo is er nog altijd veel discussie over de lastenverlichting van 12 miljard euro die hij vorige zomer doorvoerde om de binnenlandse consumptie aan te jagen. Dat was niet effectief, zeggen economen en oppositie, onder verwijzing naar de stagnerende groei. We hebben daarover totaal verkeerd gecommuniceerd”, zegt Sarkozy alleen maar. Hij waakte ervoor nog eens te zeggen, zoals een jaar geleden, dat hij „de president van de koopkracht” wil zijn.

Dat de koopkracht juist is gedaald, geldt als een van de belangrijkste redenen voor zijn impopulariteit. In plaats daarvan kondigde hij een nieuwe wet aan: deze zomer schrijft de staat een prijzenslag in de supermarkten voor, omdat „het niet normaal is dat de prijzen in Frankrijk harder stijgen dan elders”.


Carla Bruni

Nog minder woorden besteedde hij aan het andere grote verwijt: de niet-presidentieel geachte aandacht die hij heeft getrokken met zijn privéleven, met een scheiding en een snel nieuw huwelijk met zangeres Carla Bruni. Sarkozy erkende „zijn deel in de verantwoordelijkheid” over de onvrede hierover, maar vooral wilde hij het „niet over mezelf hebben.” Gisteren ging het om Frankrijk.

Juist die ‘nieuwe nederigheid’ toonde het contrast met het eerste jaar. Bij zijn aantreden zinspeelde Sarkozy op een nieuw elan, een „schok van vertrouwen”. Zo wilde hij afrekenen met de stemming van neergang en gebrek aan dynamiek in Frankrijk. En hij rekende op zichzelf als voornaamste aanjager van het nieuwe vertrouwen. Peptalk en mondaine uitjes, overvloedig provinciebezoek en haastige wereldreizen, gecombineerd met een jong en dynamische leven: Sarkozy wilde laten zien dat alles mogelijk was – tegenslag of niet. Waarnemers hadden nieuwe woorden nodig om Sarkozy bij te houden: omniprésidence (doet alles zelf) en hyperprésidence (doet alles tegelijk).

Die strategie lijkt nu opgegeven. Sarkozy is nu de stoïcijnse hervormer die wel weet dat hervorming gepaard gaat met verzet. En daaraan ontbreekt het niet. In zijn eigen partij wordt getwijfeld en gemord, vooral sinds de verloren gemeenteraadsverkiezingen in maart. Zelfs premier Fillon riep Sarkozy de afgelopen dagen op ,,de weg aan te geven voor de komende jaren”.


Stakingen

Vakbonden overwegen de smeulende sociale conflicten om te buigen in grootschalig protest. De aanhoudende stakingen in het onderwijs, de haven, van ontevreden werknemers in de industrie bepalen steeds meer de stemming in het land. De oppositie ruikt bloed. De problemen bij de socialisten krijgen langzaam minder aandacht dan hun kritiek op Sarkozy. Aangemoedigd halen de PS-woordvoeders scherper uit. Ex-presidentskandidate Royal verweet Sarkozy gisteren het land „in gevaar” te brengen door het vertrouwen te ondermijnen.

Sarkozy stond gisteren voor de opgave zo niet het vertrouwen, dan toch het initiatief terug te winnen. Hij koos voor fermheid. Niemand kan hem afhouden van zijn hervormingen, want „in Frankrijk is er altijd wel een groep ontevreden”. Een aanzwellende actie om illegalen die al jaren vast werk hebben in de horeca een verblijfsvergunning te geven veroordeelde hij. Er zijn genoeg legale buitenlanders die werkloos zijn.


Citaten Sarkozy

De opzet van het anderhalf uur durende rechtstreekse vraaggesprek op tv was uitgedacht door TF1 en France 2, samen met het Elysée. Sarkozy zei onder meer:

„We hebben ongetwijfeld te weinig uitleg gegeven. Ik heb ongetwijfeld fouten gemaakt. Ik ben er de persoon niet naar dingen te ontkennen.”
„Dertig jaar geleden waren sommige landen in de wereld ervan verzekerd in de eerste divisie te blijven. Dat is niet meer zo. Frankrijk moet wakker worden.”
„De internationale context is moeilijk. Reden te meer om vaart te maken [met hervormen].”
„Ik streef nog altijd naar het oplossen van het begrotingstekort in 2008”
„Men heeft veel over mijn privéleven gepraat, daar ben ik ongetwijfeld deels verantwoordelijk voor. Reden te meer om er vanavond niet over te praten.”


NRC, 25-04-2008

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB