Videogames scherpen sociale vaardigheden van autisten aan

Terwijl videogames volgens de meeste mensen onder de categorie 'hersenloos tijdverdrijf' vallen, is een groep onderzoekers nu van mening dat de gamewereld ons ook wel eens een aantal leerrijke voordelen zou kunnen bieden. Vooral voor mensen die lijden aan een Autisme Spectrum Stoornis dan.

In het kader van een onderzoek naar de werking van onze hersenen ontwikkelde een team van neurowetenschappers en gametechnologici aan de Universiteit van Texas een videospel met therapeutische toepassingen. Het spel heeft als doel mensen met een Autisme Spectrum Stoornis, Asperger of een hersentrauma te helpen bij het uitbouwen van hun sociale en cognitieve vaardigheden.

Virtuele veiligheid
Het spel laat mensen met sociale angsten toe hun relationele vaardigheden te oefenen in een veilige en fictieve setting. Wanneer zij in de wereld van het videospel voldoende vertrouwen hebben opgebouwd, kunnen ze die ervaringen ook beter toepassen in de echte wereld. Dit zou voor minder stress en angstreacties moeten zorgen. Dat zei Sandra Bond Chapman, leidster van het project in een e-mail aan The Guardian.

Aan de hand van hoogtechnologisch grafisch design, persoonsgebonden avatars en simulaties van menselijke gelaatsuitdrukkingen kunnen sociaal angstige mensen zichzelf trainen in vaak voorkomende, maar uitdagende sociale situaties zoals een sollicitatiegesprek, een eerste ontmoeting met nieuwe buren of zelfs een date.

Sociale vaardigheden
Omdat mensen met ASS of Asperger vaak slecht zijn in het herkennen van menselijke emoties of sociale percepties - zoals de figuurlijke connotaties achter letterlijk spreken - helpt het voeren van ongestuurde virtuele conversaties hen bij het aansterken van net die vaardigheden die andere mensen als vanzelfsprekend beschouwen.

Het videospel helpt mensen met ASS menselijke gelaatsuitdrukkingen en de achterliggende emoties beter te herkennen. Dat laat hen toe op een meer 'sociaal aangepaste' wijze te reageren.

Het blijft uiteraard niet bij assumpties alleen. Coördinatrice van het project, Tandra Allen M.D., zag de deelnemers een enorme vooruitgang maken: "Na amper vijf weken tijd scoorden de testpersonen aanzienlijk beter op het herkennnen van authentieke emoties en op het aanvoelen en begrijpen van andermans gedachten." Daarnaast lieten verschillende testpersonen horen dat de training hun effectief helpt in het kweken van communicatieve vaardigheden en zelfs bij het maken van vrienden."

Kwaliteit in relaties
Ook ouders wiens kinderen aan het project deelnamen, reageerden erg positief. Velen onder hen lieten weten dat de kwaliteit van relaties die hun kinderen met andere konden leggen, er aanzienlijk op vooruit gegaan waren. "In plaats van door interpersoonlijk contact en eigen emotie overwelmd te worden, herkennen de kinderen veel beter hun eigen frustraties en kunnen ze op die momenten een stop inbouwen, om aan hun gedrag vervolgens een positieve draai te geven."

Dat het gaat om een fictieve wereld doet er volgens de testpersonen niet veel toe: "Je voelt in de oefeningen exact dezelfde emoties als in het echte leven."

Klassieke rollenspel
Het virtuele-realiteitsprogramma is in feite dan ook vergelijkbaar met de meer klassieke therapie van het rollenspel. In deze therapievorm oefenen de patiënten hun sociale interactiepatroon door situaties te simuleren in het bijzijn van een therapeut. De virtuele variant biedt echter extra mogelijkheden: zo kunnen bijvoorbeeld context en omgeving naar believen worden aangepast, en kan er ook gevarieerd worden in het uitzicht en karakter van de tegenspelers.

Hierdoor wordt het rollenspel veel realistischer. Toch zien de onderzoekers de nieuwe virtuele therapievorm eerder als een aanvulling, dan als een mogelijke vervanger van het klassieke rollenspel.

Natuurlijke voorkeur
Mensen met Asperger of een ASS voelen zich vaak sowieso al aangetrokken tot de online game wereld. Daardoor raken ze door de virtuele therapie ook sneller gemotiveerd hun sociale vaardigheden bij te schaven.

Een ander voordeel van de virtuele therapie, is dat veel mensen met autisme vaak van nature uit al aangetrokken zijn tot de online-gamewereld. Door die vertrouwdheid raken ze vaak ook sneller gemotiveerd om in die setting hun sociale vaardigheden bij te schaven. "De video game kan een nieuw programma aanreiken, daar waar de klassieke vormen een leegte laten: net in de adolecscentie, een periode waarin de ontwikkeling jonge volwassenen piekt, spreekt de virtuele vorm erg aan", laat Allen horen.

Daarnaast stimuleren video games ook de cognitieve ontwikkeling van het brein in het algemeen.

Met de toenemende exploratie van telehealth en de steeds verder gaande ontwikkeling van online en virtuele technologie, loopt video game therapie nog lang niet op zijn laatste benen. Integendeel in de toekomst zal het een steeds toepasbaarder worden en zal het een steeds groter wordend publiek kunnen bereiken.

Bron: De Morgen 03/11/2014

Commentaar: Videospelletjes worden inderdaad vaak als 'hersenloos tijdverdrijf' gezien, zoals de tekst zegt. Eerlijk gezegd dacht ik er ook zo over, voor ik dit artikel las. Ik wist niet dat men mensen met mindere sociale vaardigheden hiermee kon helpen. We zien altijd de negatieve effecten van gamen, maar we zien nooit de positieve gevolgen. Ik vind dat de positieve gevolgen meer in het daglicht gesteld moeten worden. Het is goed dat mensen met ASS of Asperger leren emoties herkennen, want zo kunnen ze beter aangepast handelen bij bepaalde situaties.