Geheugen zoekt woord met soort Google-systeem


Rotterdam, 8 nov. Het systeem waarmee Google de uitkomst van internetzoekopdrachten rangschikt, voorspelt ook goed welk woord mensen zullen zeggen als ze in het wilde weg een woord met een bepaalde letter moeten noemen (bijvoorbeeld D: dag of dom). Losgelaten op een database van woordassociaties voorspelt het Google-systeem de werkelijk genoemde woorden beter dan andere manieren om die informatie te rangschikken.


Dit blijkt uit een Amerikaans onderzoek dat volgende maand wordt gepubliceerd in het tijdschrift Psychological Science. In die database van associatiewoorden staan woorden die door mensen spontaan worden genoemd als je hen een woord geeft, bijvoorbeeld: fiets – wiel, zadel, standaard. De test om woorden te noemen met een bepaalde letter is een klassieke psychologische test om de snelheid van het woordgeheugen te testen.

De basis van het Google-systeem (de details zijn bedrijfsgeheim) wordt gevormd door het simpele maar doeltreffende idee dat internetpagina’s waarnaar veel links bestaan belangrijker zijn dan pagina’s met minder links. Ook wegen links vanaf pagina’s die zelf óók veel links hebben daarbij zwaarder dan pagina’s waarnaar minder gelinkt wordt.

Het succes in de voorspelling van woordassociaties wijst erop dat het menselijk brein mogelijk eenzelfde systeem toepast als Google , zo schrijven de betrokken psychologen in hun conclusies. Het brein moet ook voortdurend specifieke informatie oproepen uit de enorme hoeveelheid die ergens is opgeslagen in het geheugen.

De betrokken database van associaties bij in totaal 5018 woorden is een met internet vergelijkbaar netwerk waarbij woorden naar andere woorden verwijzen (fiets wordt genoemd bij het ‘wiel’ maar ook bij ‘auto’) zoals ook internet pagina’s naar elkaar verwijzen. Als je wilt voorspellen welke woorden met bijvoorbeeld een D het vaakst genoemd zullen worden, kun je simpelweg kijken welke woorden het vaakst voorkomen in deze database, en daarbij de netwerkstructuur negeren. Je kunt ook kijken naar welke woorden het vaakst voorkomen als associatie bij een ander woord. Maar je kunt ook nog de link vanuit veel gelinkte woorden belangrijker maken (het Google-systeem). En dat bleek het best te werken.


NRC, 08-11-2007

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB