BRUSSEL - Nederlandse patiënten wijken naar ons land uit voor een ruilorgaan. Intussen sterven Belgische patiënten op wachtlijsten. ‘Op termijn betekent dat de doodsteek voor ons systeem', vindt professor Johan Vanhaecke.

Van onze redacteur

Jaarlijks krijgt een twintigtal Nederlanders in Vlaanderen een nieuw orgaan. Nederlandse patiënten komen naar België om de strenge criteria en lange wachtlijsten in eigen land te omzeilen. Nederland heeft minder orgaandonoren dan België. Maar daardoor verlengen die Nederlandse patiënten de Belgische wachtlijsten, terwijl nu al patiënten sterven terwijl ze op de wachtlijst staan.

‘Natuurlijk moeten we menselijk blijven, maar de cijfers tonen aan dat onze solidariteit problematisch is', vindt huisarts en oud-senator Patrik Vankrunkelsven. ‘We kunnen ons dat eigenlijk niet veroorloven. In 2009 overleden 18 Belgische hartpatiënten terwijl ze op een wachtlijst stonden.'

Ook professor Johan Vanhaecke van het transplantatiecentrum in Leuven ziet het met lede ogen aan. ‘Op termijn betekent dat de doodsteek voor ons systeem. We benadelen de Belgische patiënten. Een gelijkaardig probleem doet zich trouwens voor tussen Duitsland en Oostenrijk, dat net zoals België kiest voor het systeem waarbij iedereen donor is, tenzij hij bezwaar maakt. Kleine landen met een sterk donorsysteem worden zo verantwoordelijk voor een bevolking die vele malen groter is. Dat is niet houdbaar.' In België zijn er 26 donoren per miljoen inwoners, in Nederland is dat amper de helft.

De Nederlanders kunnen in België terecht omdat beide landen deel uitmaken van Eurotransplant. Die organisatie centraliseert gegevens over patiënten en beschikbare organen. Ze ziet er ook op toe dat het aantal gegeven organen min of meer in evenwicht is met het aantal dat een land krijgt. ‘Maar voor België is dat evenwicht ernstig verstoord', zegt Vankrunkelsven. ‘Ons land levert in realiteit meer organen dan het krijgt, omdat Nederlandse patiënten die op onze wachtlijsten staan, worden opgenomen als “Belgische transplantatie”. Dat vertekent het beeld.'

‘Er is geen letterlijk tekort aan organen in Europa', vindt Vanhaecke. ‘We moeten er gewoon voor zorgen dat zoveel mogelijk potentiële donoren dat ook in realiteit worden.'

Dat kan door een aanpassing van de Nederlandse wet, maar België heeft daar niets aan te zeggen. Een tussenoplossing die wel binnen de mogelijkheden ligt, schuilt in het beperken van Nederlandse patiënten op Belgische wachtlijsten en een herziening van de transferregels binnen Eurotransplant.

Datum: 17/01/2011
Bron: De Standaard

Eigen mening:
Nederlanders hebben ook recht op leven en op een orgaantransplantatie. Maar het is wel zeer jammer dat dit in hen eigen land niet eenvoudig is. Een orgaantransplantatie ondergaan in België is dan een eenvoudige oplossing. Dat is dan wel in het nadeel van de Belgische bevolking omdat zij nu langer moeten wachten op een orgaan. En het is al helemaal erg dat er mensen zijn die sterven omdat ze de wachttijd niet halen.
Ik vind dat Nederland iets moet doen aan zijn klein aantal donoren. In België en andere landen is iedereen automatisch donor als die sterft. Als deze wet in Nederland wordt ingeburgerd, dan hebben de Nederlanders genoeg organen voor hun zieken. En dan zullen er ook minder Belgen sterven door de lange wachtlijsten.
Ik vind ook dat de Belgen wat minder bezwaar moeten hebben tegen het donorschap. Als je dood bent heb je al die organen niet meer nodig, waarom zijn er dan nog steeds zoveel mensen die niet willen dat hun organen, of die van hun familieleden, worden gebruikt om anderen mensen te redden?

Orgaantoerisme?


Er is, zoals deze krant schrijft, een belangrijk verschil in het aantal orgaandonoren tussen België en Nederland (DS 17 januari). België heeft dankzij het opting out-principe (ik meld mij aan wanneer ik geen donor wil zijn) twee keer zoveel donoren als Nederland, dat een opting in-principe heeft (ik meld mij aan wanneer ik wel donor wil zijn).


Dit verschil in orgaandonatie tussen de twee landen zou kunnen leiden tot een vorm van 'transplantatietoerisme' van wanhopige Nederlanders op zoek naar een orgaan. Binnen Eurotransplant (België, Nederland, Luxemburg, Duitsland, Oostenrijk, Slovenië en Kroatië) en volgens de Belgische wet is het immers perfect legaal dat een Nederlander op een wachtlijst komt in België (zoals iedere Belg het recht heeft om op een wachtlijst te komen in een van de andere landen die deel uitmaken van Eurotransplant).

Dat echter verschillende Belgen nadeel zouden ondervinden van deze transfer van Nederlanders naar een Belgische wachtlijst (in 2009 ondergingen 19 Nederlanders een transplantatie in België), gaat voorbij aan een aantal zaken.

Het voordeel van samenwerking binnen Eurotransplant weegt onnoemelijk veel zwaarder dan het mogelijke, kleine 'verlies' aan organen. België, als land alleen, zal immers nooit in staat zijn om in bijzondere situaties op tijd de juiste donor te vinden, bijvoorbeeld voor een nierpatiënt met een moeilijke bloedgroep, of een hart- of leverpatiënt die binnen enkele dagen een levensreddend orgaan nodig heeft. Het is dankzij de solidariteit binnen Eurotransplant dat dit mogelijk is.

Nederlanders die in België een transplantatie ondergaan, zijn bovendien meestal geen 'orgaantoeristen', maar mensen die in de grensstreken wonen. Al lang voor er sprake is van transplantatie in een Belgisch centrum worden ze er verzorgd (bijvoorbeeld met een kunstnierbehandeling). Vaak is het ook dat potentiële donoren uit deze grensregio's naar België verwezen worden voor orgaanwegname. In 2009 werden er zo 5 Nederlandse donoren in een Belgisch centrum aangeboden als 'Belgische' donor en dit resulteerde in 17 organen. Met andere woorden: 17 Belgen konden gebruik maken van deze Nederlandse bijdrage tot de Belgische orgaanpool. Dit brengt de balans niet op 19 organen afgestaan, maar 'slechts' op 2.

Ik heb geen exact zicht op de houding van elk Belgisch centrum ten opzichte van transplantaties voor Nederlandse patiënten, maar ik kan mij moeilijk voorstellen dat er een echte filière zou zijn tussen Nederland en een Belgisch centrum. Als er maar 19 gevallen zijn, is een systematische transfer van Nederlanders naar België erg onwaarschijnlijk.

Dit betekent niet dat er geen werk aan de winkel is. Nederland heeft meer organen nodig. Het invoeren van een opting out-systeem lijkt de aangewezen actie. Dit is werk voor de Nederlandse wetgever. Waar wij als Belgen moeten op toezien, is het hoge aantal donoren te behouden en eventueel te verhogen (en er zijn hier verschillende initiatieven vanuit de overheid: BelDonor, Gift). Het onjuist voorstellen van het gebruik van Belgische organen draagt niet bij tot de goodwill van de Belg tegenover donatie.

Het is mede dankzij de onbaatzuchtige donatie van organen door 263 donoren (tijdens de eerste elf maanden van 2010), dat in België 793 patiënten aan een nieuw orgaan en een nieuw leven geholpen werden. Deze onbaatzuchtige, altruïstische daad kan niet genoeg maatschappelijk gewaardeerd worden. In naam van alle patiënten die al geholpen zijn, maar ook in naam van de 1.222 patiënten die nu nog op de wachtlijst staan, worden deze donoren uiterst warm bedankt. Deze en toekomstige patiënten hebben deze maatschappelijke solidariteit tot orgaandonatie hard nodig.

Hans Van Vlierberghe, hepatoloog UZ Gent


DS, 18-01-2011

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB