'Zoek alternatief voor besnijdenis'


BRUSSEL - Om mensenrechten te bevorderen moet men rekening houden met de normen van de lokale bevolking.


Het Bevolkingsfonds van de Verenigde Naties (UNFPA) wijdt haar jaarlijkse rapport over de wereldbevolking aan de band tussen cultuur, geslacht en mensenrechten. Ontwikkelingsbeleid zou effectiever zijn als men meer aandacht zou schenken aan de lokale waarden en normen, zegt het UNFPA, dat als voorbeeld van een cultuurgevoelige aanpak verwijst naar vrouwenmishandeling bij sommige Afrikaanse bevolkingsgroepen.

Zo is besnijdenis bij Keniaanse Masaï-vrouwen het symbool van vrouwelijkheid. Besneden meisjes behoren tot de groep en zijn klaar voor het huwelijk. Het is een soort 'passageritueel'. Maar dat ritueel veroorzaakt heel wat gezondheidsproblemen: hevig bloedverlies, infecties en zelfs de dood kunnen er het gevolg van zijn. Vrouwenbesnijdenis is wettelijk verboden in de meeste Afrikaanse landen, maar toch verdedigt de lokale bevolking zulke verminkingen.

'Een oplossing zou zijn om op zoek te gaan naar andere rituelen of symbolen die besnijdenis kunnen vervangen', zegt Sietske Steneker, directeur van UNFPA-België. 'Dat gebeurt in samenwerking met plaatselijke organisaties, vrouwengroepen of sleutelfiguren die veranderingen kunnen stimuleren.' Daarbij blijft het symbool bestaan, maar krijgt het een nieuwe invulling waarin de bevolking gelooft.

De VN-organisatie werkt ook aan het beschikbaar maken van reproductieve gezondheidszorg voor iedereen tegen 2015. Jaarlijks sterven ongeveer 536.000 vrouwen aan de gevolgen van een zwangerschap. 'Er is nood aan verzorging bij de bevallingen en informatie over anticonceptie', staat in het rapport. Zo kunnen ouders plannen hoeveel kinderen ze willen en wanneer.

Veel moeders in ontwikkelingslanden kiezen ervoor om thuis te bevallen of kunnen de ziekenhuiskosten niet betalen. Het UNFPA pleit voor vakkundige verzorging bij alle geboortes. Ook op dat vlak is een cultuurgevoelige aanpak soms noodzakelijk.

'Vrouwen van de Aymara-etnie in Bolivia weigerden naar het ziekenhuis te gaan om te bevallen', vertelt Sietske Steneker. 'Ze kregen hun placenta na de bevalling niet mee naar huis. En dus bevielen ze ook maar thuis. In Bolivia is het culturele gebruik dat men de moederkoek begraaft voor het huis waar het kind zal opgroeien. Dat probleem kan makkelijk opgelost worden als men rekening houdt met de lokale gewoonten en gebruiken.'

Het rapport wijst nog op een ander probleem: sommige vrouwen keuren het geweld van hun man, vader of broer goed en verdedigen zelfs die patriarchale hiërarchie. Via het inschakelen van mannen kan men duurzame mentaliteitsveranderingen doorvoeren. Hen betrekken bij het opmaken en uitvoeren van ontwikkelingsprogramma's werkt doeltreffend. 'Zij kunnen de andere mannen in de samenleving overtuigen.'

De VN-organisatie vraagt in het rapport ook aandacht voor de positie van de vrouw tijdens conflicten. Tijdens een oorlog worden vrouwen geregeld mishandeld of verkracht. Maar vrouwen staan ook aan het hoofd van het gezin als hun mannen er niet zijn. Zij beschermen hun familie en houden de lokale economie in stand. (vsj)

www.unfpa.org


DS, 13-11-2008 (vsj)

__________________
"Never argue with an idiot, they'll just bring you
down to their level and beat you with experience." (c)TB